Artykuł ekspercki

Wspólna odpowiedzialność – jak zwiększyć obecność i skuteczność CSR w UE – relacja

23 września 2011

5 września w Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku odbyła się konferencja „Wspólna odpowiedzialność – jak zwiększyć obecność i skuteczność CSR w UE” zorganizowana przez Ministerstwo Gospodarki we współpracy z Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Ponad 300 osób analizowało doświadczenia administracji publicznej oraz partnerów społeczno-gospodarczych dotyczące promocji CSR, dyskutowało o tym, jak kształtować unijną politykę gospodarczą opartą o zasady CSR i zrównoważonego rozwoju.

Uczestników konferencji powitała Mirella Panek-Owsiańska, Prezeska Forum Odpowiedzialnego Biznesu (FOB), otwierając sesję plenarną „CSR w wizji i strategii”. Następnie swoje wystąpienie miał Wiceminister Rafał Baniak reprezentujący Ministerstwo Gospodarki oraz Paweł Olechnowicz, Prezes Grupy LOTOS, Partnera Głównego konferencji.

Susan Bird z Komisji Europejskiej, Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego, przedstawiła działania Komisji w zakresie wspierania rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw oraz założenia strategii Europa 2020, jak również zakres tematyczny nowego Komunikatu KE, uwzględniający m.in. takie aspekty, jak: odpowiedzialna konsumpcja, odpowiedzialne inwestowanie, raportowanie ESG, biznes i prawa człowieka. Prezentacja „CSR w Unii Europejskiej” dostępna jest w języku polskim i angielskim.

Colleen Fletcher z CSR Europe przedstawiła działania CSR Europe w zakresie promowania koncepcji CSR I wspierania biznesu w rozwijaniu praktycznych narzędzi zrównoważonego zarządzania, jak również założenia strategii Enterprise 2020, będącej odpowiedzią biznesu na strategię KE Europa 2020 – założenia wizji to ukierunkowanie biznesu na tworzenie zrównoważonych innowacji, w sposób transparentny i w kooperacji z interesariuszami. Prezentacja „A bold image for the future. Smart, Sustainable, Inclusive” dostępna jest w języku angielskim.

Per Sandberg z WBCSD przedstawił założenia wypracowanej przez firmy członkowskie WBCSD strategii Vision 2050 – praktycznych dróg rozwoju biznesu, którego celem jest dążenie do zrównoważonego rozwoju. Prezentacja „Vision 2050. A new agenda for business” dostępna jest w języku angielskim.

Olga Grygier–Siddons, Prezes PwC, przedstawiła przebieg prac nad polską wersją Vision 2050 – w polskiej wersji tego dokumentu główny postulat dotyczy innowacji. Przedstawiciele polskiego biznesu wskazali potrzebę wspierania innowacyjności, m.in. poprzez lepszą współpracę biznesu ze środowiskiem naukowym oraz „nagradzanie” biznesu za wprowadzanie zrównoważonych rozwiązań. Prezentacja „Wizja zrównoważonego rozwoju dla polskiego biznesu 2050” jest dostępna w języku polskim i angielskim.

Głównym wnioskiem z sesji jest gotowość biznesu na przyjęcie aktywnej roli we wspieraniu Komisji Europejskiej przy wdrażaniu rozwiązań służących wzmocnieniu CSR w Europie, przedsiębiorcy oczekują jednak wsparcia w rozwoju innowacyjności.

Sesja warsztatowa „Dialog”

Sesję warsztatową dialog otworzył Michał Kobosko. Will Day z PwC poprowadził prezentację ilustrującą obecny poziom wykorzystania zasobów naturalnych przez populację Ziemi oraz geograficzne dysproporcje w tym zakresie. Następnie Sue Riddlestone z BioRegional, Londyńskiej Komisji ds. Zrównoważonego Rozwoju, przedstawiła założenia projektów The One Planet Communities oraz One Planet Olympics, realizowanych w Wielkiej Brytanii.

Pan Xavier Belison, Prezes Grupy Żywiec, przedstawił podczas swojej prezentacji proces prowadzenia konsultacji z interesariuszami firmy. Grupa podzieliła się swoimi doświadczeniami w tym zakresie, odpowiadając na pytania: dlaczego?, jak? oraz co dalej? Prezentacja Prezesa Belisona pt. „Social Dialogue at Grupa Żywiec” dostępna jest w języku angielskim.

Spotkanie zakończyło wystąpienie Pani Grażyny Kluge, Wiceprezydent Elbląga, która wyraziła otwartość na współpracę z sektorem biznesu ukierunkowaną na rozwiązywanie problemów społecznych w Elblągu.

Sesja warsztatowa „Ekonomia społeczna”

Rozpoczynając dyskusję, dr Bolesław Rok z UNDP, postawił tezę, że skoro w UE jest około 80 milionów ludzi żyjących poniżej granicy ubóstwa (w Polsce ok. 18%), to te 80 milionów osób jest wykluczonych. Według prowadzącego, przedsiębiorstwo społeczne może być odpowiedzią na ten problem. Prof. Janina Filek z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie stwierdziła, że możliwym rozwiązaniem problemu wykluczenia jest zmiana, która mogłaby nastąpić wokół rdzenia typowego biznesu. Witold Buraczyński reprezentujący firmę Solver Doradztwo Biznesowe zauważył, że rynek ekonomii społecznej jest polem do współpracy z klasycznym biznesem.

Monika Malina z firmy Randstad przekazała doświadczenia z zakończonego projektu dotyczącego wychodzenia z bezdomności. Balazs Horvath, reprezentujący Regionalne Centrum UNDP w Bratysławie, stwierdził, że w dalekim horyzoncie czasowym ekonomia społeczna przynosi więcej korzyści niż kosztów – daje zatrudnienie, a w jego konsekwencji nowych konsumentów, co stymuluje gospodarkę.

Sesja warsztatowa „Monitorowanie”

Podczas sesji prowadzonej przez Grzegorza Piskalskiego z Fundacji CentrumCSR.PL uczestniczki zastanawiały się nad miejscem i rolą NGO w debacie o odpowiedzialności biznesu w poszczególnych krajach, podawały przykłady inicjatyw aktualnie podejmowanych przez organizacje obywatelskie w zakresie odpowiedzialności biznesu, a także przedstawiły kluczowe postulaty NGO w zakresie regulowania odpowiedzialności społecznej i ekologicznej korporacji. Uczestniczki (Joanna Szymonek z NSZZ Solidarność, Elin Wrzoncki z francuskiej Międzynarodowej Federacji Praw Człowieka, Mariarosa Cutillo z włoskiego Valore Sociale i Katrin Ganswindt z niemieckiej organizacji Urgewald) oceniały skuteczności polityki realizowanej przez Unię Europejską i państwa członkowskie w zakresie CSR, wymieniały dobrowolne inicjatywy z zakresu CSR w oczach organizacji obywatelskich oraz wskazywały miejsce międzynarodowych standardów z zakresu praw człowieka w strategiach odpowiedzialności firm.

Sesja warsztatowa „Odpowiedzialne inwestowanie”

Do sesji na temat odpowiedzialnego inwestowania, prowadzonej przez Roberta Srokę z Pracodawców RP zaproszono: Giuseppe van der Helma, prezesa Europejskiego Forum ds. Zrównoważonego Inwestowania EUROSIF, Prof. Roela Nieuwenkampa, przewodniczącego Grupy roboczej ds. inwestycji w OECD, Mariusza Machajewskiego, wiceprezesa zarządu Grupy LOTOS, Marcina Piturę, dyrektora zarządzającego GES Investment Services Poland i Piotra Kaźmierkiewicza – analityka w Centralnym Domu Maklerskim Pekao S.A.

Uczestnicy dyskusji wspólnie wypracowali następujące rekomendacje:

  • konieczność zwiększenia jakości i ilości danych pozafinansowych;
  • podjęcie zintensyfikowanych działań edukacyjnych spółek;
  • integracja środowiska inwestorów;
  • większa edukacja inwestorów po to aby mogli wywierać nacisk na spółki;
  • zaangażowanie organizacji pozarządowych w celu wywierania nacisków na spółki oraz na inwestorów w zakresie wdrażania CSR oraz raportowania ESG;
  • administracja rządowa powinna wskazać zarówno spółom jak i inwestorom ramy rozwoju w obszarze CSR oraz SRI; oraz
  • zmotywowanie środowiska inwestorów oraz instytucji naukowych do rozwoju koncepcji CSR oraz budowania narzędzi i produktów użytecznych dla inwestorów, którzy chcą rozszerzyć proces podejmowania decyzji inwestycyjnych o dane ESG.

Prezentacja „Odpowiedzialne inwestowanie” Roberta Sroki dostępna jest w języku polskim i angielskim.

Sesja warsztatowa „Standardy zarządzania”

Sesję warsztatową „Standardy zarządzania” moderował Tomasz Gasiński, prezes zarządu DNV Business Assurance Poland, który przedstawił korzyści wynikające z systemowego podejścia do CSR. Następnie Halina Stasiewicz z Grupy LOTOS zaprezentowała doświadczenia spółki we wdrażaniu standardów, opowiedziała o wyzwaniach i problemach stojących przed firmami wdrażającymi standardy zarządzania oraz o rozwoju systemowego zarządzania w powiazaniu z zarządzaniem procesami i ryzykiem. Liliana Anam z CSRinfo, ekspert w Międzynarodowej Grupie Roboczej ds. standardu społecznej odpowiedzialności ISO 26000, przybliżyła założenia normy ISO 26000 – narzędzia, które pomaga firmom wdrażać zasady CSR w praktyce. Tadeusz Glazer, dyrektor ds. badań i certyfikacji w Polskim Centrum Badań i Certyfikacji S.A., omówił poziom dojrzałości polskich firm na tle Europy we wdrażaniu standardów zarządzania CSR.

Marjolein Baghuis z Global Reporting Initiative zaprezentowała trendy w raportowaniu i podsumowała korzyści z niego wypływające. Zbigniew Żurek, wiceprezes zarządu BCC, podzielił się swoimi refleksjami związanymi z poziomem dojrzałości firm z Polski i reszty UE w zakresie wdrażania standardów zarządzania w CSR i perspektywami na przyszłość. Sesja zakończyła się dyskusją nt. możliwości skutecznego promowania dobrych praktyk i korzyści wynikających z wdrażania systemowego podejścia do zarządzania CSR.

  • Prezentacja „Standardy zarządzania jako narzędzie do zdobycia przewagi konkurencyjnej i zrównoważonego rozwoju” Tomasza Gasińskiego dostępna jest w języku polskim i angielskim.
  • Prezentacja „Standardy zarządzania” Haliny Stasiewicz dostępna jest w języku polskim i angielskim.

Sesja plenarna „Raportowanie”

Podczas drugiej sesji plenarnej „Raportowanie” Marjolein Baghuis z Global Reporting Initiative przedstawiła bieżące trendy w dziedzinie raportowania ESG oraz założenia przygotowywanej przez GRI nowej serii standardów raportowania G4. Nicolas Bernier Abad z Komisji Europejskiej, Dyrekcji Generalnej ds. Rynku Wewnętrznego i Usług, przedstawił wyzwania związane z harmonizacją sposobu ujawniania danych ESG w UE.

W nagraniu wideo Richard Howitt z Parlamentu Europejskiego podkreślił znaczenie raportowania w budowaniu transparentnej gospodarki. Luc Hendrickx z Europejskiej Unii Rzemiosła Małych i Średnich Przedsiębiorstw (UEAPME) przedstawił perspektywę małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności zwrócił uwagę na koszty i korzyści związane z obligatoryjnym raportowaniem oraz możliwości ograniczenia obciążeń administracyjnych. Na koniec, Jowita Twardowska z Grupy LOTOS przedstawiła zasady raportowania ESG przyjęte przez Grupę LOTOS.

Główny wniosek z sesji: podmioty zaangażowane w promowanie raportowania ESG wskazują (jednogłośnie) potrzebę stworzenia odpowiednich standardów raportowania zintegrowanego, widząc w tym szansę na powiększenie liczby przedsiębiorstw regularnie raportujących.

Sesja warsztatowa „Innowacje”

Sesję prowadził dr Bolesław Rok z Akademii Leona Koźmińskiego, który poruszył problem dotyczącego roli biznesu we współczesnych czasach. Następnie, uczestnicy sesji zastanawiali się nad czynnikami sukcesu innowacji społecznej. Przedstawicielka Young Foundation, Kine Nordstokka, podkreślała, że innowacja społeczna to działanie wraz z ludźmi, a nie tylko dla ludzi. Działania takie jak najbardziej powinny być prowadzone przez przedsiębiorstwa komercyjne. W kolejnej części sesji paneliści rozważali case study dotyczący Partnerstwa dla Zdrowia. Andreas Kicherer z niemieckiego Centrum Zrównoważonego Rozwoju BASF był zdania, że regulacje rządowe, czy samorządowe to niewłaściwy kierunek rozwoju innowacji społecznych. Postulował, że najwłaściwsze jest wykorzystanie sił rynkowych.

  • Prezentacja „Innowacje społeczne” Partnerstwa dla Zdrowia dostępna jest w języku polskim i angielskim.

Sesja warsztatowa „Konsumenci”

Moderatorem sesji „Konsumenci” był Maria Andrzej Faliński, Dyrektor Generalny POHiD. Podczas dyskusji Andrzej Gantner (Dyrektor Generalny Polskiej Federacji Producentów Żywności) podkreślił rolę zrównoważonego podejścia do produkcji żywności, nakreślił problemy i trendy, takie jak dążenie ku odnawialnym źródłom energii i podkreślił konieczność kooperacji między handlem i produkcją. Renata Juszkiewicz (Prezes Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji) podkreśliła edukacyjną rolę dystrybucji w zakresie kreacji wzorców odpowiedzialnej konsumpcji i zrównoważenia działań gospodarczych w łańcuchu dostaw. Jurgen Noack (CSR Expert EuroCommerce) podkreślił rolę konsumenta w określaniu kierunku działania biznesu. Elżbieta Szadzińska (Ekspertka Federacji Konsumentów) podniosła kwestię edukacji i obowiązku informowania konsumentów przez biznes. Natomiast Wojciech Zięba (Prezes Polskiego Stowarzyszenia Sprawiedliwy Handel) zarysował istotę ruchu na rzecz sprawiedliwego handlu i podkreślił rolę nacisku społecznego ze strony konsumentów i skuteczność wpływu ich wyborów zakupowych na polityki firm.

Sesja warsztatowa „Mierzenie”

Moderatorem była Agata Stafiej-Bartosik z PwC i otwierając sesję przyznała, że w świetle tytułu całej konferencji temat Mierzenie jest kluczowy, ponieważ nie sposób mówić o skuteczności CSR bez mierzenia efektywności. Regine Barth z CSR IMPACT przedstawiła propozycje jak mierzyć wpływ CSR na społeczeństwo, co mierzyć, jak zrozumieć zależności pomiędzy wskaźnikami i jak oddzielić wpływ CSR na firmę od wpływu innych czynników. Następnie Kamil Wyszkowski z UNDP pokazał, jak przedsiębiorstwo może samodzielnie mierzyć CSR i porównywać wyniki pomiędzy krajami. Ostatnia prezentacja, Pani Joanny Maderskiej, poświęcona była przeglądowi CSR w firmie Enea SA.

W panelu dyskusyjnym Nicolas Bernier Abad z Komisji Europejskiej, Dyrekcji Generalnej ds. Rynku Wewnętrznego i Usług, podkreślił konieczność raportowania zgodnie z międzynarodowymi standardami i komunikowania CSR. Justyna Czarnoba z GlaxoSmithKline pokazała, że mierzenie jest nieodłącznym elementem strategii i prowadzenia działań CSR w ogóle. Następnie Dariusz Mierkiewicz, przedstawiciel UniLogistics, zaprezentował jak wygląda kwestia odpowiedzialności i mierzenia CSR w MŚP. Liliana Anam z CSRinfo zwróciła uwagę na zmianę myślenia z „Chcę mieć raport społeczny firmy” na „Chcę mieć proces raportowania w firmie”. Na zakończenie panelu Paweł Niziński z GoodBrand wskazał, że nic tak nie pomaga mierzyć CSR jak wizja korzyści i rezultatów końcowych.

Na zakończenie konferencji moderatorzy poszczególnych sesji podsumowali wnioski i rekomendacje wypracowane podczas dyskusji.

Ministerstwo Gospodarki przygotowało raport podsumowujący konferencję polskiej Prezydencji „Wspólna odpowiedzialność – jak zwiększyć obecność i skuteczność CSR w UE”, który został przekazany do Komisji Europejskiej.

Konferencja została przygotowywana w standardzie zielonego wydarzenia, co oznacza, że podejmowane są działania w celu ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko procesu organizacji i przebiegu wydarzenia, w szczególności w odniesieniu do ochrony klimatu oraz redukcji odpadów. Po konferencji organizatorzy zapewnią offset wydarzenia, co oznacza, że zneutralizowany zostanie jej ślad węglowy (ang. carbon footprint).

Organizatorzy: Ministerstwo Gospodarki, Forum Odpowiedzialnego Biznesu

Partner Główny: Grupa LOTOS. Partner Branżowy: Grupa Żywiec. Partner: Enea. Partner Sesji: Partnerstwo dla Zdrowia, Polska organizacja handlu i dystrybucji.

Partnerzy Wspierający: Ciszewski Public Relations, Coca-Cola Poland Services, Kontekst, Lemon

Patroni medialni: Brief, CR Navigator, CSRinfo.org, Dziennik Bałtycki, ngo.pl, naszemiasto.pl, proto.pl, Radio Gdańsk, Radio PIN, Think Tank, wrotapomorza.pl.

Autorzy