Instytut Zarządzania Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie opublikował pierwszy raport naukowy mierzący zjawisko społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw i konsumentów. Opracowane zostały dwa indeksy: Barometr Odpowiedzialnego Zarządzania Przedsiębiorstwem i Barometr Społecznej Odpowiedzialności Konsumenta. Forum Odpowiedzialnego Biznesu było zaangażowane merytorycznie w powstanie raportu.

Na początku publikacji znalazło się obszerne słowo wstępne Marzeny Strzelczak, prezeski i dyrektorki generalnej Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Poniżej fragment:

W obecnej rzeczywistości wyzwaniem jest komentowanie wyników badania dotyczącego społecznej odpowiedzialności biznesu. W ostatnich dwóch latach obserwowaliśmy wzmocnienie działań i współpracy na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatycznym, budowanie nowej rzeczywistości regulacyjnej wokół tematu zrównoważonego rozwoju, w tym ujawnień ESG, wzmożone zainteresowanie inwestorów, administracji, mediów i społeczeństw. Transformacja w kierunku zero-emisyjności staje się ważnym elementem strategii biznesowych i tematem dyskusji na najwyższych szczeblach zarządczych. Pojawiło się szereg sektorowych i międzysektorowych inicjatyw, takich jak np. Chapter Zero Poland, dających nadzieję na trwałe zmiany, których pilnie potrzebuje świat. Od rozpoczęcia przez Rosję wojny w Ukrainie, tematem najważniejszym, na całym świecie, jest kryzys humanitarny, którego nikt wcześniej nie przewidywał. Świat zjednoczył się wokół pomocy ofiarom i poszukiwania możliwości jak najszybszego zakończenia horroru wojny. 16. i 17. Cele Zrównoważonego Rozwoju, dotyczące odpowiednio pokoju i współpracy, są teraz najważniejszymi, także globalnie. Obserwujemy i uczestniczymy w różnego rodzaju inicjatywach. Solidarność i zaangażowanie zwykłych ludzi oraz sektora biznesu są bez precedensu. Równocześnie wszyscy wiemy jak ważne jest to, by w tych aktywnościach uwzględniać działania konieczne dziś, ale także w perspektywie średnio- i długoterminowej.

Barometr Odpowiedzialnego Zarządzania Przedsiębiorstwem

IOZP (Indeks Odpowiedzialnego Zarządzania Przedsiębiorstwem) wyniósł 0,52 (skala 0-1), co oznacza, że badane przedsiębiorstwa są w połowie drogi, by uzyskać status przedsiębiorstwa odpowiedzialnego społecznie. Przedsiębiorstwa wdrażają głównie praktyki odpowiedzialnego zarządzania wobec pracowników (Subindeks Pracownicy osiągnął najwyższą wartość 0,59). Niepokojąca jest niska wartość pozostałych subindeksów, a w szczególności najniższy wynik Subindeksu Społeczność Lokalna (0,42), co oznacza małe zaangażowanie przedsiębiorstw w działania na rzecz tej grupy interesariuszy. Wyniki poszczególnych subindeksów (odpowiednio: Subindeks Dostawcy i Partnerzy 0,57; Subindeks Środowisko Naturalne 0,54; Subindeks Zarządzanie 0,48) wskazują, że poziom realizacji praktyk społecznej odpowiedzialności rekomendowanych przez normę ISO 26000 jest niski, a badane przedsiębiorstwa powinny nadal wprowadzać istotne ulepszenia w swoich praktykach dotyczących odpowiedzialnego zarządzania.

Z badania wynika, że respondenci dostrzegają pozytywny wpływ odpowiedzialnego zarządzania głównie na „zadowolenie i lojalność klientów” oraz „budowanie wizerunku przedsiębiorstwa”. Taki wpływ szczególnie wyraźnie zaobserwowano wśród mikroprzedsiębiorstw. Z drugiej strony, zdaniem badanych odpowiedzialne zarządzanie w małym stopniu wpływa na redukowanie ogólnych kosztów działania i negatywnych skutków pandemii COVID-19. Aż 43 proc. ankietowanych uważa, że społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw to „chwilowa moda”, a 42 proc. – że jest to „działalność na pokaz”.

Stanowisko do spraw CSR funkcjonuje zaledwie w 32 proc. badanych przedsiębiorstw. Nieco większy odsetek firm regularnie sporządza raporty społeczne (40 proc.). Brak usankcjonowania w strukturach i raportowania działań CSR świadczy o tym, że nie są to działania priorytetowe dla przedsiębiorstw.

Barometr Społecznej Odpowiedzialności Konsumenta

ISOK (Indeks Społecznej Odpowiedzialności Konsumenta) wyniósł 5,25 (skala 1-7), co wskazuje na przeciętny poziom społecznej odpowiedzialności konsumentów. Zdecydowana większość ankietowanych zgadza się z ideą zrównoważonego rozwoju i koncepcją społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw i konsumentów. Konsumenci deklarują „ekonomiczną racjonalizację konsumpcji” polegającą na uwzględnianiu ograniczeń finansowych podczas zakupów, a także ograniczanie nabywania nowych produktów w sytuacji, gdy „stare jeszcze służą”.

Widoczne są znaczne dysproporcje między wartością subindeksów dla poszczególnych wymiarów społecznej odpowiedzialności konsumentów: najniższa wartość dla wymiaru społecznego (4,71), najwyższa zaś – dla wymiaru środowiskowego (5,57). Konsumenci deklarują troskę o środowisko naturalne, aktywne postawy mające na celu realizacje zrównoważonej konsumpcji, postawy prosumenckie, etyczne działania, które są wyznacznikiem społecznej odpowiedzialności konsumentów. Jednak aż 49 proc. badanych uważa, że idea ta jest „niezrozumiała i mglista”, a 28 proc. – że jest to przerzucanie przez przedsiębiorstwa odpowiedzialności na rządy i konsumentów.

Z badania wynika, że potrzebne są długofalowe inicjatywy edukacyjne skierowane do konsumentów, gdyż wiedza jest gwarantem odpowiednich zachowań i promowania trwałej zmiany w rozumieniu idei społecznej odpowiedzialności konsumentów i społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw.

POBIERZ RAPORT Z BADANIA »