#DiversityTalks to podcasty z liderkami i liderami Diversity & Inclusion w polskich firmach. Porozmawiamy o nich, ich pracy i o tym, jak skutecznie budować włączającą kulturę organizacyjną w obecnej rzeczywistości.

Naszą gościnią jest Joanna Skałuba, prezeska Fundacji CSR Res Severa organizatora Festiwalu Filmów Odpowiedzialnych „17 Celów”.

Transkrypcja

Marzena Strzelczak: Dzień dobry Państwu. Dziś ramach Diversity talks, rozmów z liderkami I liderami w polskich firmach rozmowa nietypowa, ale wprost związana z miesiącem różnorodności, w ramach którego poza debatami czy warsztatami zapraszamy państwa także na weekendowe pokazy filmów. Już 21 maja zapraszamy państwa na przegląd filmów z Festiwalu 17 celów. Przegląd ten, w którym do obejrzenia będzie 10 filmów, potrwa aż do końca miesiąca różnorodności, czyli do 31 maja. Dziś naszą gościnną jest Joanna Skałuba, która wybrała te filmy dla państwa. Joanna Skałuba jest prezeską Fundacji Res Severa, w 2018 roku otrzymała nagrodę “Człowiek wiedzy i doświadczenia” a w kolejnym roku nagrodę Eko Laura Polskiej Izby Ekologii oraz nagrodę “Człowieka, który zmienia biznes” przyznawaną przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Dzień dobry jeszcze raz Joasiu. Kiedy i po co powstał Festiwal 17 celów? Skąd ten pomysł?

Joanna Skałuba: Dzień Dobry. Bardzo się cieszę i bardzo dziękuję za zaproszenie. Ja chciała bym na to pytanie odpowiedzieć odrobinę przewrotnie, to znaczy chciałabym się z tobą Marzeno, z naszymi słuchaczami podzielić taka krótka historią z okresu, kiedy pracowałam w korporacji. Wtedy między innymi byłam redaktorem naczelnym biuletynu korporacyjnego i to, co sobie założyłam, tworząc to wydawnictwo to to, aby 90% treści, które tam się pojawiały, w tej tak zwanej firmowej gazetce, to były treści przygotowane przez pracowników, a tylko 10% materiały redakcyjne, czyli to, co pochodziło od nas od redakcji czy od zarządu. To się udało zrobić. Pracownicy pisali teksty, pisali materiały, pracownicy ze wszystkich działów w firmie. Mówię o tym dlatego, że w podobny sposób myślałam o Festiwalu filmów odpowiedzialnych 17 celów. Chciałam, aby to organizacje, przedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego pokazywały CSR i zrównoważony rozwój w praktyce. Aby oni sami opowiadali o tym co robią, czy co jest dla nich ważne. To tak tytułem wstępu, natomiast mówiąc o Festiwalu filmów odpowiedzialnych mogę dopowiedzieć, że Festiwal trwa od 2016 roku. To jest najważniejsze wydarzenie organizowane przez moja fundację. W ciągu tych 5 lat trafiło do nas prawie 250 filmów. I tutaj odpowiadam na pytanie, które pewnie za chwilę by się pojawiło, związane z tym dlaczego filmy. Otóż przygotowując się do zorganizowania Festiwalu zwróciliśmy uwagę na to, że nie ma festiwalu filmowego adresowanego do przedsiębiorców, nie ma festiwalu na którym mogą pokazywać swoje filmiki, a popularność YouTube i tego typu podobnych serwisów stale rośnie. Zastanawiając się nad tym co może być głównym tematem filmowego konkursu dla przedsiębiorców, uznaliśmy w tym 2016 roku, ze świeżo podpisana rok wcześniej Agenda 2030 to jest doskonała mapa drogowa dla tych wszystkich organizacji, przedsiębiorstw, małych, dużych, które chcą pokazać w jaki sposób realizują swoją strategię CSRową.

MS: Czyli rozumiem, że z jednej strony było to podyktowane taką potrzebą, bo nie było po prostu takiego pomysłu, który by odpowiadał na tą aktywność przedsiębiorców, biznesu też w połączeniu z Agendą 2030. Z drugiej strony, z tego co mówiłaś wcześniej, o tym swoim pomyśle na to, jak prowadzić gazetę korporacyjna. Rozumiem że też widziałaś duży potencjał w budowaniu zaangażowania. Chciałaś oddać głos tak jak w korporacji pracownikom, tutaj przedsiębiorcom i zobaczyć co z tego wyniknie. Stąd moje następne pytanie. Czy widzisz, że w ciągu tych kilku lat od powstania, od pierwszej edycji, Festiwal się zmienił? Czy inne film do was trafiają?

JS: Wydaje mi się, że jedyną możliwą odpowiedzią jest odpowiedź twierdzącą. No bo Festiwal odbywa się już od 5 lat, w tym roku będzie 6 edycja. Wiadomo, że to już jest taki okres, kiedy jakieś zmiany musiały zaistnieć. Powiem o dwóch, które w moim przekonaniu są najistotniejsze. Pierwsza zmiana, która była już po pierwszym roku, po pierwszej edycji naszego festiwalu i to była zmiana bardzo duża. Okazało się, że filmy przygotowane przez organizacje pozarządowe są zupełnie inne, mimo że dotyczą podobnych tematów, niż filmy przygotowane przez przedsiębiorstwa. Stąd też nasza zmiana, której dokonaliśmy, to jest przygotowanie nagród i wręczenie nagród złotej, srebrnej, brązowej tarczy, w podziale na kategorie przedsiębiorstwa i organizacje pozarządowe. Okazało się, że nie możemy za bardzo łączyć, że przedsiębiorstwa przygotowując firmy często pokazują swoje dobre praktyki, odpowiadają na pewne wyzwania współczesności. Organizacje pozarządowe, pokazując swoje firmy, często mówią o tych wyzwaniach współczesności. Stąd też mamy tych nagród w wiele. Mam nadzieję, że to się podoba i to się sprawdziło. Drugą zmianą jest zmiana zeszłoroczna, czyli to, co na nas wymusił covid i epidemia, innymi zmiana formuły festiwalu na hybrydową. Pozostaniemy przy tej formule, bo dała nam ona coś, z czego do końca nie zdawaliśmy sobie sprawy. Zasięg, oprócz tego coś, z czym spotykaliśmy się podczas każdej edycji festiwalu, gdzie za każdym razem nasi goście, uczestniczy, w tej gali finałowej mówili nam “okej,firmy świetne, spotkania z ekspertami i z gośćmi, których zapraszaliśmy świetne, ale za mało. My chcielibyśmy jeszcze więcej rozmowy, chcielibyśmy więcej spotkania”. Tu nie było takiego czasu, w związku z tym to, co było w zeszłym roku, co nam się sprawdziło, co zrobimy w tym roku, to jest formuła hybrydowa. Cały tydzień będziemy online rozmawiać, dyskutować, szkolić się i pokazywać filmy w ramach i pokazów konkursowych i pokazów specjalnych, aby całość zakończyć galą finałową, już stacjonarną, w kinie. Tak planujemy i to jest coś, co nam się sprawdziło w zeszłym roku i to będziemy kontynuować.

MS: To bardzo ciekawe, co powiedziałaś o tym, że jest taka specyfika filmów NGOsów i biznesu i myślę, że z jednej strony może być to zaskakujące, że o tych samych problemach firmy i NGOsy mówią w różny sposób, natomiast z drugiej strony jakby to potwierdza też takie myślenie, że NGOsy często mają głębszą, większą wiedzę o różnego rodzaju wyzwaniach, problemach społecznych i innych. No a biznes z kolei znany jest z tego żeby szukać szybko rozwiązań. Jakie cele, no bo festiwal 17 celów odnosi się do Celów Zrównoważonego Rozwoju, które z celów są najczęściej prezentowane i podnoszone w tej twórczości filmowej.

JS: Zrobiliśmy takie podsumowanie po zeszłorocznej edycji festiwalu. No bo 5 edycji, policzyliśmy filmy, które do nas spłynęły i tutaj mieliśmy duży problem. Dlatego, że tak jak łatwo nam było policzyć ilość nadesłanych filmów na konkurs, łatwo nam było policzyć ilość filmów przygotowanych przez NGO, tak jeżeli chodzi o cele, ja bym odpowiedziała trochę inaczej. Prawie 80% to są filmy, w których centrum jest pracownik. I człowiek. Albo pracownik wolontariusz albo pracownik, człowiek, osoba z niepełnosprawnością albo pracownik aktywista, który inicjuje pewne zdarzenie, albo pracownik biorący udział, albo pracownik chwalący się w takim a nie innym wydarzeniem. I to nam wyszło z tego pierwszego podsumowania, że owszem, jeżeli mówimy o, czy pokazujemy filmy związane z klimatem, to ten klimat jest jest obecny, ale o klimacie mówi pracownik. To pracownik przedstawia ideę i to jest chyba najbardziej widoczna cecha tego festiwalu. Bardzo dużo mówimy o 8 celu, czyli myślę tutaj o godnej pracy. W bardzo szerokim zakresie. Duzo filmów, które do nas spływa, są to filmy związane z albo edukacja, albo odpowiedzialną konsumpcja i produkcją. Wiele jest filmów takich akcyjnych, mówiących o zmianach klimatycznych. I oczywiście obszar, który wymieniam prawie na końcu, filmy, które mówią o nierównościach. Z pełną premedytacją nie wspomniałam o ostatnim Celu Zrównoważonego Rozwoju, czyli o 17. Zrobiłam to specjalnie, dlatego że większość z tych filmów, które do nas trafiły, tą 17-tkę gdzieś tam mają. Często jest tak, że żeby czegoś dokonać firmy, organizacje, czy jednostki samorządu terytorialnego muszą współpracować. I to dokładnie widać w filmach. Czasami jest to tak, że firma zasponsorowała realizację. Czasami jeszcze tak, że firma wykorzystuje doświadczenie NGOsów.

MS: Te filmy są już przykładem realizacji tego celu 17. Jakie jest twoje zdanie? Czy filmy mogą zmieniać otoczenie, kulturę organizacyjną w miejscu pracy, a może też poza nim?

JS: Przygotowując materiały prasowe do pisania na temat kolejnych edycji festiwalu bardzo często używaliśmy takiego zdania, sformułowania “filmy zmieniające świat: czy ”filmy, które zmieniają świat”. Tutaj odwołam się do tego, na co zwróciłaś uwagę, że bardzo istotne znaczenie ma angażowanie ludzi, angażowanie pracowników. Innymi słowy, porzygotowanie takiego filmu to już jest zmiana organizacyjna na poziomie firmy czy przedsiębiorstwa. Często pracownicy występują w filmach, wypowiadają się. Muszą się do tego przygotować, muszą się zainteresować tematem. Często jest tak, że nawet jeżeli filmy są realizowane przez mniej lub bardziej profesjonalne ekipy, to zawsze dzieją się w danym przedsiębiorstwie, w danej organizacji. Czyli to jest ten pierwszy poziom zmieniania świata. Uczestniczą w czymś, czyli siłą rzeczy angażują się w to. Druga rzecz, o której chciałam powiedzieć, to takie wspomnienie z 2019 roku. Byłyśmy z przeglądem filmów, przegląd, czyli wybór najlepszych filmów związanych z 17 celami, i przegląd ten realizujemy w mniejszych miejscowościach, do których docieramy. I powiem tobie Marzeno i naszym słuchaczom, że byłam niezwykle wzruszona, jak w Środzie Wielkopolskiej na zakończenie tego naszego półtora godzinnego pokazu młodzież wstała i klaskała. Było to wzruszenie, ale też miałam taką świadomość, że może nie wszystkie firmy, no bo te filmiki są krótkie, prawda, i że tych filmów młodzież zobaczyła kilkanaście, ale nawet jeżeli część tych filmów, i tych idei, i wartości, które niosą, w tych młodych ludziach została, to to już jeszcze plus.

MS: Czy jest jakiś film, który szczególnie przez te lata zapamiętałeś, który szczególnie zapadł ci w pamięć.

JS: Oczywiście, że jest. I bardzo się cieszę z tego powodu, że ten film również pokażemy podczas przeglądu filmów o różnorodności. To jest film, który został zgłoszony w pierwszym roku Festiwalu, w 2016 roku. Bezapelacyjnie został wybrany przez niezależne jury jako film laureat pierwszego miejsca, złotej tarczy. Jest to filmy pod tytułem “Warszawski sen” i powiem, że jest to jeden z piękniejszych przykładów ,pochwały różnorodności i tolerancji, jakie widziałam.

MS: A gdybyś mogła jeść to zarekomendować inne filmy, które wybrałaś do tego przeglądu, który przypomnimy już od 22 maja.

JS: Wybór był bardzo trudny. Wybraliśmy 10 filmów, które w naszym przekonaniu w miarę pokazują, jaki rodzaj filmów o różnorodności firmy, i przedsiębiorstwa, i organizacje pozarządowe do nas nadsyłają. I te 10 filmów podzieliliśmy na takie 5 bloków tematycznych. Jeden blok mówi o organizacjach strażniczych. Zatytułowa liśmy ten blok “mówimy sprawdza”. Kolejny to blok, w którym pokazujemy różne oblicza niepełnosprawności. Niepełnosprawność, to jest był taki temat, który w filmach nadsyłanych na konkurs dosyć mocno się przewija. I tutaj mogę powiedzieć, że jeżeli chodzi o różnorodność, to to jest taki temat, który jest najlepiej reprezentowany podczas każdej edycji festiwalu. Pokażemy też kilka filmów przygotowanych przez organizacje pozarządowe. O tym co oni robią z wykluczonymi. Pokazujemy też dobrą praktykę, która jest o tyle ważna, że to jest dobra praktyka związana z szacunkiem i z różnorodnością, która została wymyślona przez pracowników 12 lat temu, a zarząd firmy wpisał ją do swojej strategii biznesowej.

MS: Chciałabym się spytać ciebie na jakich jeszcze czekasz?

JS: Mam takie dwa marzenia. Pierwsze marzenie jest marzeniem w bliskiej perspektywie czasowej, żeby w tym roku na Festiwal, który odbędzie się we wrześniu, wasz partner BNP Paribas wysłał swoje firmy. Dlatego, że BNP Paribas to jeszcze pierwsza firma, pierwsza organizacja, która tak wyraźnie w swoich materiałach reklamowych łączy zrównoważony rozwój i Agendę 2030 i 17 celów ze swoją strategią biznesową. Jeżeli chodzi o takie myślenie długofalowe, bardzo mi się marzy, żeby dostać na konkurs film, którego celem jest cel 17, czyli partnerstwo. To partnerstwo zawsze gdzieś się pojawia, ale zawsze to jest taki element niezbędny do realizacji danego zadania. Natomiast ja chciałabym oglądać film, o partnerstwie, które wynika z poczucia takiego głęboko zakorzenionego w strategii. Współpracą na różnych polach, nie tylko przy okazji realizacji jednego, czy drugiego zadania, ma głęboki sens i ona wszystkim stronom przynosi korzyści.

MS: To życzę tobie i wszystkim takich właśnie projektów i filmu.

JS: Dziękuję w imieniu własnym, a przede wszystkim uczestników Festiwalu, czyli organizacji, które nadsyłają filmy i tych bezpośrednich uczestników, którzy filmy oglądają.

MS: Bardzo dziękuję za tę rozmowę. Nie pozostaje nam nic innego jak zaprosić wszystkich państwa na przegląd filmów z Festiwalu 17 Celów, który przypomnijmy zaczyna się w piątek 21 maja, a potrwa aż do końca Miesiąca Różnorodności, czyli poniedziałku 31 maja.

JS: Zapraszamy.

MS: Zapraszamy.