Kobieta pracująca żadnej pracy się nie boi

Kamil Fejfer w swoje książce „O kobiecie pracującej. Dlaczego mniej zarabia, chociaż więcej pracuje”, zwraca się wprost m.in. do mężczyzn, którzy zapewne są w mniejszości czytelników jego tytułu. Zapewnia ich na każdej stronie, że luka płacowa między kobietami i mężczyznami jest faktem. Dokonuje solidnej analizy, w wielu branżach, na różnych stanowiskach. Prosi ich o udział w przemianie społecznej, bez której właśnie ich córki, partnerki, żony i siostry nigdy nie odczują zmiany i wciąż będą borykały się z niesprawiedliwością. To apel, który robi wrażenie, podobnie jak historie bohaterek, które nie zostawiają wątpliwości, jak okrutny bywa rynek pracy dla kobiet.

Można powiedzieć, że autor zaczyna od samego początku – od genezy podziału ról zawodowych. Niestety umyka nam to i w ogóle nie zastanawiamy się nad tym, jak dalece stereotypizujemy role społeczne – już od dziecka. Nawet bohaterowie bajek Disneya to w większości dzielni i silni mężczyźni, którzy ratują świat (zbadano ten fenomen). Bohaterek kobiecych dokonujących niezwykłych czynów jest jak na lekarstwo. A potem to już idzie „po linii prostej”: jesteśmy przyuczani do określonych, jedynie słusznych ról społecznych nawet poprzez lekturę podręcznika szkolnego w najmłodszych klasach. Ktoś powie: „bez przesady!”. Ale to język kształtuje rzeczywistość!

Autor przedstawia kolejne grupy zawodowe, ale zaraz po etapie edukacji, koncentruje się na ważnej roli życiowej kobiet – na macierzyństwie. To, co bardzo istotne i zaliczyć to należy na ogromny plus dla autora, to fakt, że nie skupił się na przedstawieniu losu pojedynczych kobiet, mieszkanek dużych miast, które mają większe możliwości. Pojechał na krańce Polski i rozmawiał z kobietami, które wykazują się niezwykłą umiejętnością żonglowania pomiędzy jakimkolwiek życiem zawodowym a pracą w domu. Niejednokrotnie im się to nie udaje, w dużym stopniu ze względu na nieuczciwe praktyki pracodawców w mniejszych ośrodkach. Jeszcze trudniej mają matki dzieci z niepełnosprawnościami. Ale kobiety pełnią wiele ról opiekuńczych i o tych najbardziej zaskakujących, które nie pozwalają na podjęcie pracy zawodowej, a jednak stanowią nieodpłatne zajęcie, nie rzadko na pełen etat i więcej, autor również wspomina.

Wśród grup zawodowych najbardziej narażonych na dyskryminację płacową (ale nie tylko) są również pielęgniarki i nauczycielki. I ich zmagania autor także opisuje. Jednak, aby pokazać, że nierówności płacowe nie są właściwe jedynie zawodom typowo „kobiecym”, zagłębia się on w możliwości płacy i awansu kobiet w branży IT. Niestety nierówności płacowe to nie jedyna forma dyskryminacji kobiet w miejscu pracy: przypadki molestowania, mobbing, poniżanie, prześladowanie, itp. Od opisów prawdziwych historii robi się smutno i niektórym aż trudno dać wiarę.

I tak wreszcie na końcu swoich badań tematu, Fejfer chce poprosić o opinię kobietę-eksperta. Ale znalezienie eksperta-kobiety też nie jest łatwe. Instytuty badawcze wskazują najczęściej mężczyzn, o kobietę-eksperta trzeba specjalnie poprosić. Autor podkreśla, że nie chodzi o to, aby kogoś obwiniać za zaistniałą sytuacją kobiet, ale raczej o to, aby nie zamykać oczu i pamiętać, że każdy z nas ma mamę, siostrę, partnerkę, córkę i warto byłoby pomyśleć o bardziej sprawiedliwym podziale ról, aby uniknęły one losu bohaterek książki, o ile już go nie podzielają. Warto przeczytać tę książkę, aby zderzyć się z rzeczywistością, a jeszcze bardziej warto podsunąć ją do przeczytania koledze, koleżance, bo rewolucja, która zmieni coś na lepsze, musi się dokonać na wielu szczeblach, także w życiu osobistym.

Kamil Fejfer „O kobiecie pracującej. Dlaczego mniej zarabia, chociaż więcej pracuje”, Warszawa 2019, Wydawnictwo Czerwone i Czarne

Autorzy

Katarzyna Mróz

W Forum Odpowiedzialnego Biznesu zajmuje się współpracą z firmami w Programie Partnerstwa i Karcie Różnorodności. Jest ekspertką ds. zrównoważonego rozwoju, zarządzania różnorodnością i przygotowywania strategii CSR.

Współpracuje z firmami, prowadzi szkolenia i warsztaty, organizuje spotkania dla biznesu. Koordynuje badania i przygotowuje publikacje z zakresu różnorodności.

Ma doświadczenie biznesowe. Zajmowała się komunikacją w dużej grupie kapitałowej z branży energetycznej oraz koordynowała prace nad budową Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu. Brała udział w pracach zespołu ds. dialogu ze społecznościami lokalnymi, współpracowała z pełnomocnikiem ds. etyki i zajmowała się szeroko koordynowaniem działań z zakresu CSR.

Absolwentka studiów podyplomowych PR i CSR na Akademii Leona Koźmińskiego i na Uniwersytecie w Genewie. Pasjonatka języków obcych, kocha psy i dobrą lekturę.