Środowisko Europy 2020 — stan i prognozy

Środowisko Europy 2020 — stan i prognozy

Aby sprostać wyzwaniom związanym ze zmianami klimatu, odwrócić degradację środowiska naturalnego i zapewnić dobrobyt przyszłym pokoleniom, musimy pilnie zmienić kierunek, w którym podążamy. To główny wniosek z wydanego przez Europejską Agencję Środowiska (EEA) raportu „Środowisko Europy 2020 — stan i prognozy”.

Najnowsza publikacja Europejskiej Agencji Środowiska jest szóstym tego typu raportem o stanie środowiska opublikowanym przez EEA od 1995 r. Podaje on rzetelne, naukowo udowodnione informacje na temat tego, w jaki sposób musimy reagować na ogromne i złożone wyzwania, przed którymi stoimy, takie jak zmiany klimatu, utrata różnorodności biologicznej oraz zanieczyszczenie powietrza i wody. Raport „Środowisko Europy 2020 — stan i prognozy” został przygotowany w ścisłej współpracy z Europejską Siecią Informacji i Obserwacji Środowiska (EIONET). Raport bazuje na rozległej fachowej wiedzy czołowych ekspertów i naukowców w dziedzinie ochrony środowiska z 33 państw członkowskich EEA i sześciu krajów współpracujących.

Konieczne jest pilne zwiększenie zakresu zmian i przyspieszenie ich tempa

Europa nie osiągnie swoich celów na 2030 r. bez podjęcia w ciągu najbliższych 10 lat pilnych działań na rzecz rozwiązania problemu niepokojącego tempa utraty różnorodności biologicznej, rosnącego wpływu zmian klimatu oraz nadmiernej konsumpcji zasobów naturalnych. W swoim najnowszym raporcie, Europejska Agencja Środowiska stwierdza, że Europa stoi w obliczu wyzwań środowiskowych o bezprecedensowej skali i stopniu pilności. Raport daje również powody do nadziei z uwagi na wzrost świadomości społecznej co do potrzeby transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju w przyszłości, a także z uwagi na innowacje technologiczne, rozwijające się inicjatywy wspólnotowe oraz intensyfikację działań UE, takich jak Europejski Zielony Ład.

Jak podkreślają autorzy, publikacja stanowi najbardziej kompleksową ocenę środowiska, jaką kiedykolwiek przeprowadzono w odniesieniu do Europy. Ocena ta szczegółowo prezentuje wyniki osiągane przez Europę w zakresie spełniania celów polityki na lata 2020 i 2030, a także długoterminowych celów do roku 2050 r. oraz realizacji ambicji związanych z przejściem na zrównoważony, niskoemisyjny rozwój w przyszłości. W raporcie odnotowano, że w ciągu ostatnich dwudziestu lat Europa poczyniła znaczne postępy w zakresie łagodzenia zmian klimatu i ograniczania emisji gazów cieplarnianych. Widoczne są również oznaki postępu w innych dziedzinach, takich jak przeciwdziałanie zanieczyszczeniom powietrza i wody oraz wprowadzanie nowych strategii politycznych w celu rozwiązania problemu odpadów z tworzyw sztucznych, a także zwiększanie adaptacji do zmian klimatu oraz wzmacnianie gospodarki o obiegu zamkniętym i biogospodarki. Ponadto inicjatywa UE na rzecz zrównoważonego finansowania jest pierwszą tego rodzaju inicjatywą dotyczącą roli sektora finansowego w dążeniu do dokonania niezbędnych zmian w kierunku zrównoważonej przyszłości.

Jakie działania należy podjąć?

W raporcie przedstawiono siedem kluczowych obszarów, w których potrzebne są odważne działania, aby Europa mogła znaleźć się na drodze prowadzącej do osiągnięcia celów i ambicji na lata 2030 i 2050.

  1. Zagospodarowanie niewykorzystanego potencjału istniejących strategii politycznych w zakresie ochrony środowiska. Przy pełnej realizacji istniejących strategii politycznych Europa musiałaby poświęcić wiele czasu, aby osiągnąć cele dotyczące ochrony środowiska do 2030 roku.
  2. Przyjęcie zrównoważonego rozwoju jako ram dla tworzenia polityki. Opracowanie długoterminowych ram polityki obejmujących wiążące cele – począwszy od systemu żywnościowego, przez chemikalia, aż do użytkowania gruntów – będzie stymulować i ukierunkuje spójne działania we wszystkich obszarach polityki i w społeczeństwie.
  3. Prowadzenie międzynarodowych działań w kierunku zrównoważonego rozwoju. Unia Europejska powinna wykorzystać znaczące wpływy w sferze dyplomacji i gospodarki w celu promowania ambitnych porozumień międzynarodowych w takich obszarach jak różnorodność biologiczna i wykorzystanie zasobów.
  4. Propagowanie innowacji w społeczeństwie. Zmiana kierunku działań będzie w dużej mierze zależeć od pojawienia się i rozpowszechnienia różnych form innowacji, niosących za sobą nowe sposoby myślenia i modele życia.
  5. Zwiększenie inwestycji i ukierunkowanie sektora finansowego na wsparcie zrównoważonych projektów i przedsiębiorstw. Kierunek ten wymaga inwestowania w przyszłość poprzez pełne wykorzystanie funduszy publicznych w celu wspierania innowacji i rozwiązań opartych i inspirowanych przyrodą, realizacji zamówień z uwzględnieniem kryteriów zrównoważonego rozwoju i wspierania zagrożonych sektorów i regionów. Wiąże się to również z zaangażowaniem sektora finansowego w zrównoważone inwestycje poprzez realizację i wykorzystanie unijnego planu działania na rzecz zrównoważonego finansowania.
  6. Zarządzanie ryzykiem oraz zapewnienie społecznie sprawiedliwych transformacji. Skuteczne przestawienie się na zrównoważony rozwój będzie wymagać od społeczeństw uwzględnienia potencjalnych zagrożeń, szans i kompromisów oraz opracowania metod zarządzania nimi. Polityka UE i polityka krajowa odgrywają zasadniczą rolę w przeprowadzeniu „sprawiedliwych transformacji”, dzięki którym nikt nie zostanie pominięty.
  7. Poszerzanie wiedzy i zdolności jej wykorzystania. Wiąże się to z położeniem dodatkowego nacisku na zrozumienie systemów, które są siłami sprawczymi presji środowiskowych, dróg prowadzących do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, obiecujących inicjatyw i barier uniemożliwiających wprowadzenie zmian. Aby dostosować się do szybko zmieniającego się świata, konieczne są dalsze działania w zakresie budowania potencjału poprzez inwestowanie w edukację i umiejętności.

Pobierz streszczenie raportu w języku polskim >>>

Pobierz pełną wersję raportu „The European environment —state and outlook 2020” >>>