Program Odpowiedzialnej Sprzedaży – British American Tobacco i Philip Morris

W 2005 r. dwie firmy tytoniowe, Philip Morris Polska S.A. oraz British American Tobacco Polska kontynuowały Program Odpowiedzialnej Sprzedaży, który ma na celu ograniczanie dostępu nieletnich do wyrobów tytoniowych, a tym samym zapobieganie paleniu wśród młodzieży.

Program został zainicjowany w 1998 r. przez Krajowe Stowarzyszenie Przemysłu Tytoniowego i co roku odbywa się jego kolejna edycja. W 2005 r. Program realizowała Koalicja szesnastu partnerów obejmująca duże sieci handlowe, Polską Izbę Handlu, Unię Polskich Sieci Detalicznych, Naczelną Radę Zrzeszeń Handlu i Usług, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta oraz Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. Program wspierały również lokalne samorządy kilkunastu miast.

Partnerzy Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży regularnie przypominają handlowcom i ich klientom o zakazie sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom poniżej 18 roku życia. Dzielą się ze sprzedawcami praktycznymi radami, jak skutecznie odmawiać nieletnim sprzedaży wyrobów tytoniowych, dostarczają pomocnych narzędzi ułatwiających odmowę, w tym m.in. bloczków z listami do rodziców, które można wręczać nieletnim twierdzącym, że chcą kupić papierosy dla nich właśnie. Zasięg Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży poszerza się z każdym rokiem. Materiały informacyjne i szkoleniowe związane z Programem dotarły już do około 140 tys. punktów sprzedaży w całej Polsce. Głównymi dystrybutorami są przedstawiciele handlowi Philip Morris Polska S.A. i British American Tobacco Polska. Propagowanie Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży wpisane jest już od lat na stałe w szkolenia i pracę działów sprzedaży obu firm, których klienci handlowi zobowiązani są do uczestnictwa w Programie. To m.in. z inicjatywy Koalicji Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży w 2004 r. wszedł w życie przepis uprawniający sprzedawców do legitymowania młodo wyglądających klientów pragnących kupić wyroby tytoniowe.

Aby zwiększyć skuteczność przestrzegania zakazu sprzedaży wyrobów tytoniowych nieletnim, w 2004 r. partnerzy Programu nawiązali pilotażową współpracę z samorządami, w ramach której w poszczególnych miastach były organizowane Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży.

W 2005 roku Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży zostały zorganizowane w trzynastu miastach Polski (Bełchatów, Serock, Pułtusk, Lublin, Zamość, Kielce, Poznań, Płock, Augustów, Białystok, Leżajsk, Kraków i Warszawa). Podczas Dni organizowane były konferencje prasowe dla lokalnych mediów, a policja i straż miejska, często z udziałem harcerzy i wolontariuszy, wręczała sprzedawcom ulotki z informacjami o obowiązującym prawie i konsekwencjach jego łamania, poradami, w jaki sposób najlepiej odmawiać sprzedaży, której prawo zakazuje, oraz z numerami telefonów, pod które sprzedawca może zadzwonić w razie problemów.

Wieczorem odbywały się spotkania pod hasłem Odmowa sprzedaży jak sobie radzić w trudnych sytuacjach, na które handlowcy byli zapraszani przez prezydentów bądź burmistrzów miast uczestniczących w Programie. W spotkaniach, oprócz partnerów Programu, brali udział przedstawiciele władz miasta, policji oraz straży miejskiej.

Podczas ubiegłorocznej edycji Programu partnerzy rozdystrybuowali 140 tys. wyżej opisanych ulotek dla sprzedawców. W spotkaniach wzięło udział około 400 sprzedawców oraz właścicieli sklepów, którzy otrzymali do dyspozycji ponad 900 płyt CD z nowym filmem szkoleniowym. Film szkoleniowy otrzymały również sieci handlowe uczestniczące w Programie, aby włączyć go do swoich wewnętrznych szkoleń dla sprzedawców.

Na konferencjach prasowych otwierających Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży w każdym mieście swoje poparcie dla inicjatywy wyrazili rodzice reprezentujący komitety rodzicielskie lokalnych gimnazjów, ogłaszając apel Prosimy, nie sprzedawaj papierosów naszym dzieciom. Zapowiadali też, że będą odwiedzać i monitorować punkty handlowe położone w pobliżu szkół.

Organizacji Dni Odpowiedzialnej Sprzedaży towarzyszyła dwutygodniowa kampania społeczna Reaguj, gdy nieletni chce kupić papierosy przeprowadzana w lokalnej prasie i radiu, finansowana przez Philip Morris Polska S.A. Jej celem było pozyskanie społecznego poparcia dla ograniczenia sprzedaży wyrobów tytoniowych nieletnim i wsparcie sprzedawców, którzy takiej sprzedaży odmawiają.

W każdym z miast, w którym odbywał się Dzień Odpowiedzialnej Sprzedaży, przeprowadzone zostało badanie Tajemniczy Klient (przed i po akcji), które miało zmierzyć skuteczność podjętych działań. Badanie, w którym ankieter wyglądający na nieletniego próbował zakupić papierosy pokazywało, jaki jest stopień przestrzegania zakazu sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom niepełnoletnim oraz czy sprzedawcy mają świadomość tego, iż mają prawo żądać okazania dowodu w przypadku wątpliwości co do wieku młodego klienta proszącego o wyroby tytoniowe.

Przeprowadzone w 2005 r. badania pokazały, że w większości polskich miast nastąpiła istotna poprawa w tej dziedzinie.

Strona Programu Odpowiedzialnej Sprzedaży: www.stop18.pl