Współpraca NGO z biznesem – podsumowanie ostatnich raportów i rekomendacji

W czerwcu zostały opublikowane ciekawe dokumenty, na podstawie których możemy wnioskować, w którą stronę może i powinna się rozwijać współpraca NGO z biznesem. Niestety dyskretnie pokazują też to, które tematy w aktywnościach społecznych się zwijają albo czekają na lepsze czasy.

Stan sektora społecznego w Polsce

Jak wynika z raportu „Kondycja organizacji pozarządowych 2021” wydanego przez Stowarzyszenie Klon/Jawor, wyraźnym postpandemicznym trendem jest rosnące wsparcie organizacji pozarządowych przez biznes. Jak zauważają autorzy raportu:

Wsparcie od biznesu przybierało bardzo różne formy: od pomocy finansowej po transfer wiedzy i współpracę merytoryczną i wszystkie te formy wsparcia wzrosły średnio o 8 punktów procentowych w ciągu ostatnich dwóch lat. Widać więc zacieśniającą się współpracę między sektorami non profit i for profit, co w dużej mierze mogło być  powodowane pandemią i chęcią zaangażowania się firm prywatnych w pomoc organizacjom oraz ich odbiorczyniom i odbiorcom.

Najczęstszym otrzymywanym wsparciem jest wsparcie finansowe 48% (wzrost z 35% w 2018 r.) i rzeczowe 33% (wzrost z 21). Prawie dwukrotnie wzrosło też zaangażowanie w wolontariat pracowniczy na rzecz organizacji, do 11% (6% w 2018 r.).

Według badań obecnie 65% organizacji utrzymuje kontakty z prywatnymi przedsiębiorstwami, a dla 7% są to kontakty częste i regularne.

Innym obserwowanym trendem, tym razem negatywnym, jest coraz bardziej widoczny brak zaangażowanych ludzi w trzecim sektorze. Jak zauważają autorzy raportu:

Obserwujemy trudności w społecznym zaangażowaniu wszystkich trzech grup osób, które włączają się w działania organizacji, tj. członkiń i członków, osób z zarządów oraz wolontariuszek i wolontariuszy. (…) Zmniejsza się też wielkość zarządów fundacji i stowarzyszeń. Może to mieć związek z obserwowanym od lat brakiem chętnych do zaangażowania się w prace zarządu, przejawiającym się brakiem kandydatek i kandydatów do przejęcia władzy w organizacji. To z kolei wpływa na istniejący od lat problem wypalenia liderek i liderów organizacji.

Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy wskazywanych w raporcie jest coraz większa biurokracja obowiązująca w sektorze pozarządowym, która potrafi skutecznie zniechęcić do tworzenia nowych struktur i hamować rozwój małych organizacji.

Odpowiedź na kryzys migracyjny

Rekomendacje dla kierunków współpracy samorządu i organizacji społecznych są widoczne w raporcie „Gościnna Polska 2022+ Jak mądrze wesprzeć Polskę i Polaków w pomocy osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie?” Rekomendacje odnoszą się ściśle do kryzysu wywołanego napaścią Rosji na Ukrainę, ale niektóre z nich dotyczą szerszego problemu zarządzania ludźmi i służbami w trakcie sytuacji wyjątkowych i klęsk żywiołowych. O potrzebach ustrukturyzowania takich zasobów wiadomo niestety od dawna.

Jedną z rekomendacji jest:

Ścisłe powiązanie instytucji samorządu terytorialnego z instytucjami społeczeństwa obywatelskiego.
Zmiany zasad dotyczących współpracy z NGOs, które wykonują pracę na rzecz uchodźców wojennych. Lepsze wykorzystanie NGOs i wolontariuszy w miastach i gminach – warto aby powstały gminne bazy wolontariuszy. Wyzwaniem jest tu podjęcie decyzji, kto będzie takimi zasobami zarządzał.

Jeśli jest jakieś miejsce dla biznesu i jego pracowników w ramach takiego systemu, to jest ono przy dobrze przygotowanych organizacjach społecznych, które potrafią właściwie pokierować takim wsparciem. Jeśli więc biznes chce postawić na efektywność działań, to powinien lobbować za powstaniem takich struktur. Pomoże to uniknąć pospolitego ruszenia, frustracji pomagających, dostarczania pomocy w niewłaściwie miejsca i dublowania struktur – czyli przykładów tego, czego wiele razy doświadczyliśmy w ostatnim czasie.

Rekomendacja ta nie dotyczy tylko kryzysu migracyjnego, a zbudowanie odpowiednich struktur może zająć wiele czasu, ale na pewno będą to inwestycje społeczne, które zwrócą się w przyszłości.

Jak dobrze zbudować współpracę NGO z biznesem?

Z okazji 25-lecia konkursu o tytuł „Dobroczyńca Roku” organizatorzy razem z szerokim gronem eksperckim przygotowali „Kartę dobrej współpracy biznesu i organizacji pozarządowych”. Jak sami zauważają:

Karta zasad dobrej współpracy biznesu i organizacji pozarządowych to zbiór wartości i zasad, który został wypracowany przez grupę roboczą powołaną przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce. Karta składa się z preambuły określającej cele dokumentu i wartości, którymi się kieruje; listy rekomendowanych zasad współpracy oraz zestawienia korzyści ze współpracy zarówno dla biznesu, jak i organizacji pozarządowych.

Dokumenty tego typu to cenne drogowskazy dla obu stron, bo akurat na styku tych dwóch sektorów najciężej zbudować współpracę. Różnimy się praktycznie wszystkim – począwszy na głównych celach działania, motywacji naszych pracowników, a na języku używanym do opisu naszych działań kończąc.

Karta jest tym cenniejsza, że w jednym miejscu zawiera opis korzyści obu stron. Jeśli więc w potrzeba jest odniesienia do jakiegoś dokumentu kluczowego i pokazania argumentów za budowaniem takiej współpracy, to Karta świetnie się do tego nadaje. Szczególnie, że stoi za nią szerokie grono praktyków z obu sektorów.

Jako Forum Odpowiedzialnego Biznesu braliśmy udział w przygotowaniu tego dokumentu. Jest on tym cenniejszy, że uzupełnia on już istniejące wytyczne, jak chociażby Kartę Zasad Wolontariatu Pracowniczego czy opiera się na doświadczeniach praktycznych, jak chociażby tych wyrażonych w naszej publikacji „Wolontariat pracowniczy na rzecz społeczności lokalnych”.

Warto czytać

Zachęcam do zapoznania się z powyższymi dokumentami i wykorzystania ich nie tylko jako źródła danych statystycznych, ale też dla budowania „know-why” dla przyszłych działań.

Z uwagi na wagę i przydatność powyższe dokumenty dodaliśmy do ściągawki dla koordynatorów wolontariatu i wolontariatu pracowniczego, czyli infografiki z linkami do zasobów, które warto zawsze mieć pod ręką. Infografikę tę stale aktualizujemy i uzupełniamy o nowe pozycje. Zachęcamy także do posługiwania się nią, szczególnie jeśli pracujecie na pograniczu sektora społecznego i biznesowego.

Autorzy