Artykuł ekspercki

Społecznie odpowiedzialne zarządzanie zaopatrzeniem – jak działać właściwie na rzecz wszystkich

21 sierpnia 2009

Autorzy: Michael Stanly, Bruce Thelen
Tłumaczenie: Karolina Szlasa

Kierownicy działów zamówień często napotykają problemy z pogodzeniem celów biznesowych takich, jak zwiększanie efektywności, obniżanie kosztów, poprawianie wyników – z właściwym działaniem na rzecz społeczeństwa – ochroną środowiska i zasobów oraz sprawiedliwym traktowaniem ludzi.

Coraz częściej różne grupy interesariuszy – inwestorzy, partnerzy biznesowi, sprzedawcy, pracownicy, rządy, lokalne społeczności i przede wszystkim klienci – żądają od firm nie tylko zyskownych działań, ale też etycznego postępowania. Zdolność interesariuszy do wynagradzania lub karania firm za to, jak radzą sobie z utrzymywaniem równowagi pomiędzy tymi priorytetami sprawiła, że traktowanie ich na równi przestało być fakultatywne. Zarządzanie zaopatrzeniem spełnia tutaj kluczową rolę.

The Institute for Supply Management definiuje społecznie odpowiedzialne zarządzanie zaopatrzeniem jako zbiór mierzalnych polityk i procedur korporacyjnych oraz wynikających z nich działań, zaprojektowanych z korzyścią dla miejsca pracy i, co za tym idzie, dla jednostek, organizacji i lokalnych społeczności.

W celu osiągnięcia tego należy skupić się na sześciu wymiarach społecznie odpowiedzialnego zarządzania zaopatrzeniem:

  • Zaangażowanie w życie lokalnych społeczności;
  • Różnorodność i inkluzja;
  • Ochrona środowiska;
  • Etyka i zarządzanie finansami;
  • Przestrzeganie praw człowieka;
  • Zdrowie i bezpieczeństwo.

Specjaliści od zamówień muszą więc ustalać priorytety i dokonywać wymian pomiędzy tymi wymiarami, aby właściwie rozdzielić ograniczone zasoby. Zespół ds. zaopatrzenia musi ponadto wziąć pod uwagę istotę zamówień w stosunku do ogólnej strategii firmy oraz to, czy działania podejmowane przez firmę mogą faktycznie wnieść zmianę na rynek.

Na przykład producent odzieży dbający o kwestie warunków pracy w fabrykach może ustanowić premię, związaną z przestrzeganiem praw człowieka i powiązanymi z tym decyzjami sprzedawców. Dostawca usług finansowych może skupić się na etyce i zarządzaniu finansami związanymi z zamówieniami oraz na pozostałych kwestiach wewnętrznego raportowania. Z kolei producent chemikaliów może skupić się na kwestiach ochrony środowiska w zakresie własnych działań oraz działań swoich dostawców.

Strategia firmy będzie wpływała na strategię społecznie odpowiedzialnego zarządzania zaopatrzeniem, która z kolei będzie kształtować decyzje praktyków w dziedzinie zamówień.

Podstawowe zasady są następujące:

  • Społecznie odpowiedzialne zarządzanie zaopatrzeniem stanowi przewagę konkurencyjną firmy;
  • Ambicje muszą być postawione wysoko, gdyż oczekiwania klientów i inwestorów są wysokie;
  • Należy rozpocząć już teraz.

Cały proces wiąże się z motywacjami biznesowymi, które są usprawiedliwieniem dla inwestowania w społecznie odpowiedzialne zarządzanie zaopatrzeniem. W badaniu przeprowadzonym przez Annual APICS International Conference we wrześniu 2008 r., trzy czwarte respondentów uznało etykę, zarządzanie finansami i środowisko za najważniejsze kwestie związane z funkcjonowaniem firmy, co idzie w parze ze wskazaniami kluczowych interesariuszy.

Środkiem do sprostania tym wyzwaniom jest poprawa raportowania zgodnie z ustawą Sarbanes-Oxley, działanie w zgodzie z wytycznymi regulacyjnymi, czy nawet poprawa historycznych kwestii etycznych. Te kwestie mogą bezpośrednio wpływać na ceny akcji, lojalność konsumentów, zaufanie dostawców, czy wręcz zdolność przetrwania firmy.

Zdobywanie tych korzyści związane jest oczywiście z ponoszeniem kosztów. Utrzymywanie rygorystycznych procedur zgodności, szkolenia, audyty i komunikacja są niezbędnymi składnikami społecznie odpowiedzialnego programu zaopatrzenia i wymagają inwestycji.

Z badań przeprowadzonych przez IBM Global Business Services wynika, że istnieją trzy poziomy strategicznego zaangażowania w społecznie odpowiedzialne zarządzanie zaopatrzeniem, a misja firmy będzie motywować wysiłki zespołu ds. zaopatrzenia i wpływać na zainteresowanie i udział wyższej kadry.

Na podstawowym poziomie „ochrony biznesu”, celem firmy może być po prostu sprostanie wszystkim wymaganiom prawnym i regulacyjnym. W przeszłości było to elementarną częścią prowadzenia biznesu, jednak dziś wprowadzane są coraz bardziej wymagające regulacje dotyczące całego spektrum problemów, od oddziaływania na środowisko, poprzez bezpieczeństwo produktów, po warunki pracy. Ponadto w tej chwili podejście „działamy zgodnie z prawem” nie zapewnia już firmie żadnych punktów ze strony kluczowych interesariuszy.

Na środkowym, „pro-aktywnym” poziomie, firma chroni swój udział w rynku i zwiększa zyski poprzez łagodzenie ryzyk społecznych, takich jak zanieczyszczanie środowiska, wychodząc im na przeciw zanim staną się problemem i wpłyną na markę i reputację.

Na najwyższym poziomie „wzmacniania biznesu” odpowiadanie na te wyzwania jest dla firmy możliwością uzyskania większej efektywności, stania się bardziej ekonomiczną oraz wyróżnienia się poprzez stworzenie innowacyjnych działań dotyczących społecznie zaangażowanego zarządzania zaopatrzeniem. Firma może na przykład osiągnąć pozycję lidera w zakresie redukcji zużycia energii i obniżenia oddziaływania na środowisko w całym łańcuchu dostaw. Dzięki takim działaniom firma nie tylko obniży koszty, ale stanie się też dobrym przykładem dla swojego sektora, a także przyciągnie kluczowych interesariuszy, takich jak konsumenci, potencjalni pracownicy i inwestorzy.

Na poziomie „ochrony biznesu” zaangażowanie wyższej kadry zarządzającej ogranicza się do wyznaczania zgodności z oczekiwaniami, ale na bardziej zaawansowanym poziomie zaangażowanie tejże kadry zwiększa się, i obejmuje takie obszary jak budowanie umiejętności, inwestowanie w innowacje oraz przekonywanie pracowników, inwestorów, lokalnych społeczności, klientów i innych interesariuszy do programów społecznie odpowiedzialnego zarządzania zaopatrzeniem.

Badanie APICS International Conference wykazało również, że 78% respondentów uważa, iż inicjatywy z zakresu społecznie odpowiedzialnego zarządzania zaopatrzeniem są najlepiej zarządzane przez zespoły złożone ze specjalistów z różnych działów firmy. Komitet złożony z liderów może ułatwić implementację takiego podejścia poprzez wyróżnienie wszystkich działań, które firma musi podjąć oraz poprzez alokację zasobów w najbardziej priorytetowe inicjatywy.

Komitet powinien również stworzyć procedury wspomagające program formalnie oraz pomagające w komunikacji z zewnętrznymi i wewnętrznymi interesariuszami. Ponadto, rolą komitetu jest zarządzanie organizacją w taki sposób, aby program odniósł sukces, zapewnienie szkoleń tym osobom, które mogą mieć wpływ na wyniki oraz nadzorowanie audytów.

Kluczem do sukcesu takiego programu jest stworzenie silnych więzów łączących społecznie odpowiedzialne zarządzanie zaopatrzeniem ze strategią biznesową firmy, zapewniając finanse oraz odpowiednią kadrę potrzebną do kierowania oraz przejrzystego raportowania.

To wyzwanie stoi przed wszystkimi firmami i jest naglące: zrobić właściwą rzecz dla społeczeństwa i dla biznesu. Stworzenie i wprowadzenie w życie strategii społecznie odpowiedzialnego zarządzania zaopatrzeniem pozwoli biznesowi na zrobienie obydwu tych rzeczy na raz.

Źródło: Environmentalleader.com, „Socially Responsible Procurement – Doing the Right Things for Everyone”, Michael Stanly, Bruce Thelen, IBM Global Business Services, 29.07.2009
Tłumaczenie: Karolina Szlasa

Autorzy