Artykuł ekspercki

Smart i sustainable cities

31 grudnia 2015

Zrównoważone i inteligentne miasta to szeroko dyskutowane współcześnie koncepcje rozwoju zakładające poprawę jakości życia przy jednoczesnym ograniczaniu negatywnego oddziaływania na środowisko i bardziej efektywnym wykorzystaniu zasobów naturalnych. Inteligentne miasto jest strukturą, w której wykorzystuje się nowoczesne technologie oraz narzędzia komunikacyjne do usprawniania infrastruktury. Ważnym elementem są również inwestycje w kapitał ludzki i społeczny – by osiągnąć sukces potrzebna jest partycypacja społeczna oraz współpraca partnerów społecznych i biznesowych z administracją publiczną. By osiągnąć sukces, potrzebna jest partycypacja społeczna oraz współpraca partnerów społecznych i biznesowych z administracją publiczną. Dzieje się to zarówno poprzez wspólne projekty w ramach coraz śmielej budowanych partnerstw publiczno-prywatnych oraz strategii współpracy z organizacjami pozarządowymi, jak również zachęcanie i planowanie inwestycji przyjaznych mieszkańcom i środowisku.

Potrzebę promowania idei smart i sustainable cities dostrzegła Komisja Europejska, inicjując European Innovation Partnership (EIP) on Smart Cities and Communities. Program integruje kluczowych interesariuszy tkanki miejskiej wokół odkrywania inteligentnych rozwiązań w obszarze energii, technologii i transportu. Ma on równocześnie wspierać realizację strategii Europa 2020, w której szczególny nacisk położony jest właśnie na inteligentną i zrównoważoną gospodarkę, w czym swój udział mają niewątpliwie miasta.

Zmiana w tym kierunku dzieje się na naszych oczach. Mieszkańcy miast zaczynają realnie uczestniczyć w wydawaniu środków publicznych dzięki mechanizmowi budżetu partycypacyjnego, przeznaczając go na poprawę jakości życia i estetyki miejscowości, np. woonerf w Łodzi, oraz włączać się w projekty służące wspólnemu dobru, jak ogrody deszczowe i wertykalne. Wprowadzane są inteligentne systemy sterowania ruchem upłynniające go i zwiększające większą uwagę na transport publiczny jako alternatywę dla prywatnych przewozów. W polskich miastach funkcjonują już z dużym powodzeniem systemy rowerów miejskich (np. Kraków, Warszawa, Wrocław), a włodarze wspierają transport rowerowy, budując kolejne kilometry ścieżek dla tych jednośladów. Powstają inteligentne i ekologiczne budynki, które są samowystarczalne energetycznie, a na osiedlach wdrażane są rozwiązania optymalizujące zużycie energii (czujniki ruchu na klatkach, zdalnie włączane latarnie miejskie) bądź służące monitorowaniu zużycia wody docelowo zapewniające optymalny pobór. To również inwestycje w ochronę zdrowia i projekty ekonomii społecznej równające szanse na godne życie grup zagrożonych wykluczeniem. Ważnym zjawiskiem dla procesu odbudowy tkanki miejskiej jest rewitalizacja rozumiana jako wieloaspektowy proces uwzględniający zmianę społeczną, architektoniczną, planistyczną i ekonomiczną.

Proces rozwoju miast zrównoważonych i inteligentnych jest tak samo różnorodny i złożony jak podmioty, w których się dzieje. By przebiegał właściwie, potrzebne są zasoby, wiedza i umiejętności przedstawicieli wszystkich sektorów, a także mieszkańców, którzy współtworzą projekt pod tytułem miasto oraz oceniają rezultaty prac podejmowanych na jego rzecz, wyrażając swoje zadowolenie z miejsca, w którym mieszkają.

Praktyka

Przedsiębiorstwa, ze względu na swoje oddziaływanie na dziejące się w przestrzeni społeczno-gospodarczej procesy, mają duży wpływ na powodzenie koncepcji, które wymagają współdziałania wielu podmiotów z różnych sektorów. RWE, wychodząc naprzeciw wyzwaniom, jakie stoją przed współczesnymi miastami, zainicjowało działania związane z inteligentnymi rozwiązaniami służącymi zarządzaniu energią – Inteligentna Energia RWE. Inteligentne miasta to miejsca, gdzie wykorzystuje się potencjał zasobów i zarządza się nimi w sposób najbardziej korzystny z możliwych. By osiągnąć ten cel, przedsiębiorstwa wspólnie z administracją publiczną i sektorem pozarządowym obok wdrażania właściwych pomysłów powinny zadbać także o edukację mieszkańców i wskazanie zasadności wprowadzanych rozwiązań.

Realizacja zasad zrównoważonego rozwoju na poziomie makro przejawia się m.in. w działaniach podejmowanych przez regiony oraz miasta na rzecz praktycznego wdrażania możliwych rozwiązań. Miasto Stołeczne Warszawa partycypuje w rozwiązaniach na rzecz poprawy jakości życia i rozwoju infrastruktury przyjaznej mieszkańcom. Jako pierwszy podmiot publiczny wydało raport zrównoważonego rozwoju, w którym przedstawiło zakres wskaźników bezpośrednio związanych z wypełnieniem swoich zobowiązań na rzecz społeczeństwa i środowiska. Dodatkowo, biorąc pod uwagę konkretne sfery funkcjonowania systemu miejskiego, przedstawiona została strategia zrównoważonego rozwoju systemu transportowego Warszawy jako ważnego elementu wpływającego na jakość procesów związanych z zarządzaniem miastem.

album biznes ktory zmienia swiat okladkaWięcej informacji i komentarze eksperckie do artykułu znajdują się w naszej jubileuszowej publikacji „Biznes, który zmienia świat”

Autorzy

Agata Gruszecka-Tieśluk

Pracuje w FOB od marca 2013 roku. Interesuje się problematyką jakości życia, zrównoważonego rozwoju i lokalności, w tym partycypacji obywatelskiej oraz współpracy środowiska biznesowego z trzecim sektorem. Zainteresowania te rozwija w przygotowywanej obecnie pracy doktorskiej pisanej pod kierunkiem dr hab. Urszuli Jareckiej na temat międzynarodowego ruchu kulturowego Slow, promującego sprzeciw się wobec „tyranii chwili” oraz przyspieszenia tempa życia.

Nauczycielka akademicka (wykłada w Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie) i doświadczona koordynatorka projektów społecznych, która wierzy w potęgę łączenia wiedzy z praktyką społeczną. Jako badaczka i ewaluatorka projektów społecznych współpracowała z różnymi środowiskami, w tym z organizacjami pozarządowymi (min. Fundacją Wspólna Droga, Fundacją Centrum Edukacji Obywatelskiej, Stowarzyszeniem Mierz Wysoko, Stowarzyszeniem Miasta w Internecie) i instytucjami badawczymi (min. Pracownią Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”). Ma również duże doświadczenie w pracy jako trenerka – prowadzi szkolenia między innymi z zarządzania projektami, współpracy grupowej, komunikacji międzykulturowej.

Prywatnie – niepoprawna optymistka, kochająca to, co w życiu najlepsze, czyli dobrych ludzi, smaczne jedzenie, dalekie rejsy i koty. Lubi słuchać.