Przejście od Wytycznych G4 na Standardy GRI – usprawnienie i ułatwienie procesu raportowania

Raportowanie danych związanych ze zrównoważonym rozwojem umożliwia zarówno dużym, jak i małym firmom lepsze poznanie wpływu ich działalności na gospodarkę, środowisko i społeczeństwo oraz składanie publicznych sprawozdań w tym zakresie. Blisko 95% z 250 największych przedsiębiorstw na świecie przygotowuje sprawozdania dotyczące zrównoważonego rozwoju, a 75% z nich korzysta z opracowanego przez GRI zestawu wytycznych dotyczących raportowania kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem. Tysiące organizacji różnej wielkości w ponad 90 krajach korzysta z ram GRI do sporządzania raportów dotyczących zrównoważonego rozwoju i prowadzenia dialogu z interesariuszami.

W 2016 roku Global Reporting Initiative podjął działania mające spowodować podniesienie jakości wytycznych. Prace te doprowadziły do zmiany w postaci ustanowienia Standardów raportowania danych dotyczących zrównoważonego rozwoju, znanych powszechnie jako Standardy GRI. W celu ich opracowania GRI postępowało zgodnie z przejrzystą procedurą określoną przez Globalną Radę Standardów Zrównoważonego Rozwoju (Global Sustainability Standards Board, GSSB) w protokole prawidłowego postępowania (Due Process Protocol) przy dużym udziale szerokiego grona interesariuszy. Pozwoliło to umocnić status Standardów jako wiarygodnego i solidnego narzędzia opracowanego w interesie publicznym. Przekształcenie faktycznej normy w formalny zestaw standardów sprawiło, że GRI stało się punktem odniesienia dla wielu rządów i regulatorów rynku na świecie, co jest kluczowe dla globalnego rozpowszechnienia Standardów, a co ważniejsze – umożliwi przedsiębiorstwom korzystanie ze Standardów w celu spełnienia wymogów regulacyjnych.

Standardy GRI opracowano w oparciu o treść Wytycznych G4. Włączono do nich wszystkie założenia i większość ujawnianych informacji określonych w Wytycznych, w tym także zasady sprawozdawczości i raportowanie podejścia do zarządzania. W Standardach również kładzie się nacisk na raportowanie wyłącznie zagadnień istotnych dla przedsiębiorstwa. Narzędzie to ma jednak nowy format i nową strukturę modułową, a część treści przeredagowano, aby zapewnić większą jasność.

Odejście od struktury skonsolidowanej na rzecz modułowej umożliwia GRI aktualizację poszczególnych standardów i dodawanie nowych bez konieczności weryfikacji całego zestawu norm i przyjęcia przez raportujących całkowicie nowych ram dla dokumentu. Nowy format ułatwia dostosowanie Standardów do zmian w praktyce raportowania i najważniejszych międzynarodowych instrumentów, co umożliwia utrzymanie ich aktualności w przyszłości oraz ochronę dotychczasowych inwestycji dokonanych przez organizacje w celu raportowania istotnych danych związanych ze zrównoważonym rozwojem.

W nowym formacie znajdują się trzy standardy uniwersalne obowiązujące wszystkie organizacje oraz zestaw trzydziestu trzech standardów tematycznych, z których każdy dotyczy odrębnej kwestii ekonomicznej, środowiskowej i społecznej. Organizacje mogą wybierać i stosować tylko te standardy tematyczne, które mają znaczenie z punktu widzenia istotnych zagadnień dotyczących ich działalności. W przyszłości przewiduje się dodanie do nich kolejnych standardów w celu uwzględnienia nowych zagadnień.

W nowej odsłonie zastosowano bardziej przejrzysty i zrozumiały język oraz lepsze rozróżnienie między wymaganiami a zaleceniami i wytycznymi. Dzięki temu organizacjom przygotowującym raport o wiele łatwiej jest zrozumieć, które instrukcje mają charakter obowiązkowy w przypadku sporządzania raportu zgodnego ze Standardami, a które służą jedynie jako wskazówka lub przykład. Niektóre treści doprecyzowano na podstawie konsultacji z użytkownikami G4, a część terminologii zmieniono. Zrezygnowano na przykład ze wskaźników. Obecnie stosowanym terminem jest ujawnienie. Pojęcie to odnosi się do wszystkich informacji, które należy ujawnić lub uwzględnić w raporcie, niezależnie od tego, czy mają one charakter jakościowy, czy ilościowy.

Inną istotną zmianą jest koncepcja granic zagadnienia (topic boundary). To prawdopodobnie jeden z najbardziej problematycznych obszarów raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju, a organizacje przygotowujące sprawozdania na ogół różnie go interpretują. W Standardach GRI starano się zastosować prosty i realistyczny schemat, który jest w większym stopniu dostosowany do kluczowych ram międzynarodowych. Koncepcja granic zagadnienia opiera się na założeniu, że organizacje ujawniają i biorą odpowiedzialność nie tylko za oddziaływania będące bezpośrednim skutkiem prowadzonej przez nie działalności, ale także za oddziaływania, do których ich działalność się przyczynia lub z którymi ma bezpośredni związek, między innymi poprzez relacje z ich dostawcami i klientami. Celem tego doprecyzowania jest zachęcenie firm do większej przejrzystości i ujawniania innych oddziaływań niebędących bezpośrednim skutkiem ich działalności.

Ostatnim zagadnieniem, o którym też należy wspomnieć, są bardziej przejrzyste instrukcje dotyczące stosowania standardów i informowania o ich użyciu, zarówno w przypadku organizacji sporządzających pełny raport zgodny ze Standardami, jak i tych raportujących, którzy chcą wykorzystać wybrane standardy do przedstawienia sprawozdania na określony temat.

Oczekuje się, że wpływ zmiany Wytycznych G4 na Standardy GRI będzie stosunkowo niewielki, a dla organizacji, które już przygotowują raporty zgodnie z Wytycznymi G4 nie przewidziano żadnych istotnych zmian. Zasady raportowania, nacisk na ważne kwestie i znaczenie podejścia do zarządzania pozostają bez zmian. Same Standardy mają natomiast pomagać przedsiębiorstwom przygotowywać bardziej przejrzyste raporty zawierające najistotniejsze informacje dotyczące danej firmy, które będą umożliwiać ich porównywanie rok do roku.

Autorzy