Od globalnych wyzwań do lokalnych problemów wolontariatu

Wolontariat nie jest i nigdy nie był celem samym w sobie. Wolontariat jest narzędziem do osiągania celów, o ile te są dobrze postawione. I właśnie z definiowaniem kolejnych celów w skali globalnej, narodowej, lokalnej, ale także w celach stawianych sobie przez pojedyncze organizacje, widać najbardziej wyzwania stojące przed wolontariatem.

Postaram się przybliżyć trzy najważniejsze wyzwania globalne, które są widoczne blisko nas i dotyczą także naszych lokalnych organizatorów wolontariatu, a które na pewno dadzą o sobie znać w nadchodzącym roku.

Mierzenie oddziaływania

Czym kończy się wolontariat? Oddziaływanie to można mierzyć dopiero po zakończeniu projektów społecznych ale mówi nam najwięcej o tym, czy taki wolontariat był warty organizowania.

Samo mierzenie rezultatów buduje świadomość tego po co i z jakim skutkiem realizujemy wolontariat, ale może doprowadzić do sytuacji, w której organizator musi przyznać się do porażki, albo do błędu.

Organizatorzy wolontariatu nawet jeśli mają chęci do takich pomiarów, to nie mają zasobów, wiedzy i narzędzi, żeby wrócić do projektów i sprawdzić co zmieniły one wśród interesariuszy. Dopóki nie zapełnimy tej niszy, nie będziemy wiedzieli po co właściwie organizujemy wolontariat i czy oprócz „know-how” mamy „know-why”.

Zawód: koordynator wolontariatu

Do sprawnego organizowania wolontariatu potrzebna jest wiedza i praktyka koordynatorów wolontariatu. A do budowania tej wiedzy i praktyki jest potrzebna stabilność zatrudnienia. Zarówno ta finansowa, jak i ta wynikająca z przydziału obowiązków. Wolontariatu nie da się organizować „przy okazji”.

Dodatkowo na przekór zawodowstwu żyje mit, że wolontariat jest bezpłatny, to znaczy, że jego organizowanie też jest „za darmo”, a dobre chęci zastąpią wiedzę.

Jeśli sami nie zaczniemy nazywać się profesjonalistami i nie zaczniemy działać jak profesjonaliści w tym zakresie, to nadal nasza wiedza i doświadczenia będą nadal wykorzystywanie w pracy „przy okazji”. Pora głośno powiedzieć „jestem profesjonalistą / profesjonalistką!”

Rok przełomu

Nadchodzący rok 2020 będzie dobrym momentem do refleksji nad stanem wolontariatu i przygotowaniem się do roku 2021, w którym minie 20 lat od Międzynarodowego Roku Wolontariatu i 10 lat od Europejskiego Roku Wolontariatu, który zaowocował dokumentem „Długofalowa polityka rozwoju wolontariatu w Polsce”.

Jeśli chcemy razem zastanowić się nad kondycją i możliwościami wolontariatu w Polsce i wciągnąć w dialog w 2021 wszystkie środowiska, to w 2020 powinniśmy zacząć o tym rozmawiać.

Autorzy

Karol Krzyczkowski

W Forum Odpowiedzialnego Biznesu ekspert w dziedzinie wolontariatu, w tym wolontariatu pracowniczego. Menedżer projektów, trener, administrator serwisów internetowych, realizator transmisji na żywo w mediach społecznościowych. Animator grupy koordynatorów wolontariatu pracowniczego firm partnerskich FOB.

Od 2004 związany zawodowo z trzecim sektorem. Przez ponad 10 lat pracował z Centrami Wolontariatu w Kielcach, Warszawie i Gdańsku, oraz jako wolny strzelec z różnymi innymi inicjatywami społecznymi.

Absolwent Szkoły Liderów Organizacji Pozarządowych (Fundacja Szkoła Liderów, 2007), Szkoły Inicjatyw Strażniczych (SLLGO – obecnie Sieć Obywatelska Watchdog Polska, 2008).

W latach 2012-13, jako pracownik Centrum Wolontariatu w Warszawie współtworzył pierwsze pilotażowe wdrożenie wolontariatu długoterminowego w Polsce. Jego praca polegała na stworzeniu zasad programu i konkursu grantowego dofinansowującego pobyt wolontariuszy. Projekt był dofinansowany w ramach Komponentu Wolontariatu Długoterminowego PO FIO jako jeden z 3 pilotaży w Polsce, a w wyniku oceny merytorycznej wniosków otrzymał najwyższą liczbę punktów od ekspertów.

Biega w maratonach, lubi wegetariańską kuchnię, kolekcjonuje polskie komiksy. Od listopada 2015 realizuje się również jako tata.