Narzędzia do realizacji CSR – czego potrzebujemy, żeby stać się odpowiedzialną firmą

Artykuł Marzeny Strzelczak, dyrektorki generalnej Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Pierwotnie ukazał się w Gazecie Finansowej w dniu 7 października 2016 roku.

Globalny biznes staje się coraz potężniejszy,  ale i wyzwania świata,  w którym żyjemy wcale nie maleją. By mógł zmieniać się  na lepsze, w 2015 roku wyznaczonych zostało 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju – społecznych, środowiskowych i ekonomicznych.

Cele są uniwersalne, odnoszą się do wszystkich krajów świata. To rządy odpowiadają za ich realizację, konieczny jest jednak udział biznesu. Pozytywna zmiana nie jest możliwa bez biznesu odpowiedzialnego społecznie, to najprostszy komunikat związany z Celami Zrównoważonego Rozwoju. I to właśnie one, podzielone na 169 zadań oraz kilkaset wskaźników wraz z 10 zasadami Global Compact,  mogą służyć każdej firmie jako kierunkowskazy  makro, jak  stawać się firmą odpowiedzialną społecznie.

Każdy z przedsiębiorców dysponuje też innym, bardziej praktycznym i zarazem kompleksowym „narzędziownikiem” – normą ISO 26000.  Systematyzuje ona wiedzę na temat społecznej odpowiedzialności biznesu, daje wskazówki organizacjom każdego typu, jak rozwijać się w sposób odpowiedzialny. W każdym z siedmiu obszarów ISO 2600[1]  firma może podjąć określone działania, które przybliżą ją do tego celu. Do dyspozycji ma różnorodne narzędzia: wspieranie lokalnych organizacji, programów społecznych lub ekologicznych czy inicjowanie kampanii społecznych uwrażliwiających na pewien problem (np. ochrona środowiska, kwestie bezpiecznej konsumpcji czy bezpieczeństwa na drodze lub edukacji ekonomicznej). Firma może też skoncentrować się na realizacji programów wewnętrznych – wolontariatu czy innych form wspierania pracowników (szkolenia, programy integracyjne, praca zdalna, wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych). W budowania włączającej, przyjaznej kultury pracodawców może wspierać Karta Różnorodności – europejska inicjatywa od 2012 roku koordynowana w Polsce przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Szczególnym narzędziem po które sięgają firmy odpowiedzialne społecznie są raporty społeczne. Prezentują one w jaki sposób firma, uwzględniając własną specyfikę, stara się pozytywnie wpływać na otoczenie społeczne i  środowisko naturalne,   uwzględniając interesy  i potrzeby wielu interesariuszy. By ich lepiej poznać, firmy mogą wykorzystać inne narzędzie – standard AA 1000, dedykowany prowadzeniu dialogu i zarządzaniu relacjami z interesariuszami. Jest też szereg innych norm i standardów pomocnych w doskonaleniu odpowiedzialności społecznej: środowiskowych – m.in. ISO 14000, jakościowych jak ISO 9000  czy dotyczących kwestii pracowniczych – SA 8000. Innym wsparciem mogą być różnego rodzaju wytyczne np. OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych czy wreszcie standardy raportowania np. Global Reporting Initiative. Ciekawym narzędziem, które nie tylko pozwala spojrzeć szerzej na własne dokonania i ocenić wyzwania, ale też skorzystać z porównania (w ramach branży lub szerzej) są takie inicjatywy: jak RESPECT Index (dla spółek notowanych na GPW) czy Ranking Odpowiedzialnych Firm realizowany od lat przez Dziennik Gazetę Prawną, a także konkurs Raporty Społeczne. Ogromnym źródłem inspiracji  może być Raport „Odpowiedzialny Biznes w Polsce. Dobre praktyki” Forum Odpowiedzialnego Biznesu, wreszcie praca w różnego rodzaju grupach roboczych i platformach współpracy skupionych wokół jednostek administracji publicznej czy organizacji.

To tylko niektóre przykłady, pokazujące jak wiele narzędzi może wspierać doskonalenie odpowiedzialności społecznej organizacji.  Zła wiadomość jest taka, że to proces nieustannego doskonalenia, w którym organizacje dążą do osiągnięcia kolejnych poziomów dojrzałości.

Dobra – że warto traktować odpowiedzialność społeczną w sposób strategiczny, ze wszystkimi tego konsekwencjami.  To krok konieczny, by nasz biznes liczył się w przyszłości. Świadczą o tym współczesne innowacje produktowe i nieznane wcześniej modele biznesowe np. przedsiębiorczości społecznej czy ekonomii współpracy (collaborative economy, sharing economy). Tempo ich rozwoju pokazuje, że otoczenie biznesu oczekuje rozwiązań efektywnych finansowo, ale też uzasadnionych etycznie, społecznie, pozytywnie wpływających na jakość życia i środowiska naturalnego.

Przyszłość wygrają te firmy,  których wizja biznesu wykracza poza akcjonariuszy, obejmuje wielu interesariuszy, szeroko rozumiane potrzeby społeczne, ekonomiczne i środowiskowe. Jest tym, co ich napędza, tworzy przewagi konkurencyjne, innowacje i – rzecz jasna – przynosi zysk. Świat w którym żyjemy potrzebuje odpowiedzialnego biznesu. Biznes który chce osiągnąć sukces musi rozumieć i spełniać te oczekiwania. To długa i niełatwa droga, która  zaczyna się od wizji i wartości, którym chcemy być wierni w naszej firmie.

[1] 7 obszarów normy ISO 2600 – Ład organizacyjny, Prawa człowieka, Stosunki pracy, Środowisko, Sprawiedliwe praktyki rynkowe, Relacje z konsumentami, Zaangażowanie społeczne

Autorzy