Artykuł ekspercki

Jaki był rok 2020 w wolontariacie pracowniczym?

22 lutego 2021

Rok 2020 był zdominowany przez jeden temat – pandemię. Wpłynęła ona zasadniczo na kształt pracy i redefinicję potrzeb większości społeczeństwa. Odbiło się to w znaczącym stopniu na wolontariacie pracowniczym, który jest mechanizmem działającym między rynkiem pracy a społecznościami lokalnymi.

O ile sama pandemia jest zjawiskiem dramatycznym, ciągnącym za sobą wiele negatywnych zjawisk, o tyle jej wpływ na działania społeczne można ocenić jako mobilizujący. Rok 2020 był dla wolontariatu pracowniczego rokiem przełomowym. Widzimy to chociażby przez pryzmat redagowanego właśnie Raportu “Odpowiedzialny biznes w Polsce 2020. Dobre praktyki”. Pojawiło się w czasie minionego roku także wiele ciekawych zjawisk, publikacji i inicjatyw, które zostaną w środowisku koordynatorów wolontariatu pracowniczego na dobre.

Wolontariat online

Wolontariat, od początku zdefiniowania go w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, jest zaliczany do mechanizmów rynku pracy. Nie dziwi więc to, że na zewnętrzne zjawiska reaguje w podobny sposób. W czasie zamknięcia i kwarantanny część rynku pracy przeniosła się do sfery online. Pandemia wymogła szybką i konieczną transformację, przenosząc zadania realizowane w biurach do domów pracowników. Tą samą drogą podążyła część wolontariatu pracowniczego. W odpowiedzi na nowe potrzeby, takie jak chociażby wsparcie zdalnej edukacji, powstały nowe działania oparte na zdalnym wolontariacie pracowniczym. Co ważne były to w większości przypadków incjatywy realizowane w taki sposób po raz pierwszy, pozwalające na gromadzenie doświadczeń i wiedzy na przyszłość.

Najważniejsze w uczeniu się wolontariatu online jest jednak to, że nie zastępuje on wolontariatu offline. Uzupełnia w pewien sposób ofertę działań, jakie pracownik może realizować za pośrednictwem komputera, ale są zadania, których nie da się w ten sposób wykonać.

Wolontariusze offline

Rok 2020 upłynął pod znakiem samoorganizacji wolontariuszy i ruchów oddolnych, inspirowanych przez najbliższe im potrzeby. To jest znak wymowny, bo dotychczas wolontariat pracowniczy był domeną w większości odgórnie zorganizowanych programów. Zjawisko to pokazało też dojrzałość koordynatorów wolontariatu, którzy umiejętnie kanalizowali energię wolontariuszy i wspierali ich pomysły. Wolontariusze angażowali się między innymi w szycie i dystrybucję maseczek, wykorzystywali sprzęt firmowy do tworzenia przyłbic, kompletowali paczki, wyprawki, posiłki, czy wykorzystywali służbowe samochody do transportu potrzebnych w pandemii rzeczy do organizacji pozarządowych i instytucji służby zdrowia.

Wymownym znakiem czasu pandemii są przykłady, kiedy wolontariuszami zostawali pracownicy sklepów i punktów z zamkniętych galerii handlowych. Wolontariat był dla nich formą zastępującą im codzienny rytm pracy, dającą powód do wyjścia, spotkania ze współpracownikami i wspólnych działań.

Konferencje i szkolenia online

Z powodu pandemii największa globalna konferencja dotycząca wolontariatu organizowana przez IAVE została przesunięta na rok 2021. Jednak ze względu na istotność zagadnienia w czasie koronakryzysu zamiast konferencji w 2020 roku doczekaliśmy się cyklu webinariów pokazujących od różnych stron temat wolontariatu w trakcie pandemii. Dzięki temu wciąż mamy dostęp do ciekawej wiedzy prezentowanej przez organizacje z całego świata tutaj >>

Na polskim rynku największym wydarzeniem dotyczącym wolontariatu pracowniczego była zorganizowana online VIII konferencja Koalicji Liderzy Pro Bono, która właściwie okazała się jedynym tego typu w 2020 roku. Podczas konferencji mogliśmy zapoznać się z wynikami badań naukowych na temat wolontariatu pracowniczego prof. dr hab. Aldony Glińskiej-Neweś, oraz z zagadnieniem wolontariatu pracowniczego przyszłości, opracowanym przez dr Martę Karwacką. Zapis transmisji konferencji i folder dostępne są online >>

Karta wolontariatu pracowniczego

Podczas konferencji Koalicji Liderów Pro Bono została zaprezentowana także Karta Zasad Wolontariatu Pracowniczego. Dokument, którego powstanie konsultowało Forum Odpowiedzialnego Biznesu, zawiera wskazówki i rozwiązania, opis korzyści dla pracodawcy i pracownika oraz fundamentalne zasady, pomocne we wdrażaniu i rozwijaniu wolontariatu pracowniczego. Jest to pierwsza próba samoregulacji w polskim wolontariacie pracowniczym. Czytaj więcej >>

Warto wspomnieć

W trakcie całego roku w Forum Odpowiedzialnego Biznesu pokazywaliśmy zaangażowanie biznesu w działania związane z walką z pandemią między innymi poprzez wydzieloną część naszego portalu >>

W ramach współpracy z Israeli Volunteering Network przetłumaczyliśmy i upubliczniliśmy jako narzędzia wspierające polskich wolontariuszy dwie infografiki dotyczące wolontariatu:

W ramach uczestniczenia przez Forum w konsultacjach społecznych, braliśmy udział m.in. w konsultacjach projektu rozwoju wolontariatu miejskiego w Warszawie na kolejne lata. W dokumencie tym po raz pierwszy pojawił się wolontariat pracowniczy, jako element angażujący firmy i przedsiębiorców z terenu Warszawy do współpracy przy realizacjach różnych inicjatyw na rzecz mieszkańców. Jesteśmy ciekawi jak zostanie on przełożony na konkretne działania, ale na to przyjdzie nam chyba poczekać do czasu zakończenia pandemii.

Autorzy

Karol Krzyczkowski

Karol Krzyczkowski

W Forum Odpowiedzialnego Biznesu ekspert w dziedzinie wolontariatu, w tym wolontariatu pracowniczego. Menedżer projektów, trener, administrator serwisów internetowych, realizator transmisji na żywo w mediach społecznościowych. Animator grupy koordynatorów wolontariatu pracowniczego firm partnerskich FOB.

Od 2004 związany zawodowo z trzecim sektorem. Przez ponad 10 lat pracował z Centrami Wolontariatu w Kielcach, Warszawie i Gdańsku, oraz jako wolny strzelec z różnymi innymi inicjatywami społecznymi.

Absolwent Szkoły Liderów Organizacji Pozarządowych (Fundacja Szkoła Liderów, 2007), Szkoły Inicjatyw Strażniczych (SLLGO – obecnie Sieć Obywatelska Watchdog Polska, 2008).

W latach 2012-13, jako pracownik Centrum Wolontariatu w Warszawie współtworzył pierwsze pilotażowe wdrożenie wolontariatu długoterminowego w Polsce. Jego praca polegała na stworzeniu zasad programu i konkursu grantowego dofinansowującego pobyt wolontariuszy. Projekt był dofinansowany w ramach Komponentu Wolontariatu Długoterminowego PO FIO jako jeden z 3 pilotaży w Polsce, a w wyniku oceny merytorycznej wniosków otrzymał najwyższą liczbę punktów od ekspertów.

Biega w maratonach, lubi wegetariańską kuchnię, kolekcjonuje polskie komiksy. Od listopada 2015 realizuje się również jako tata.