Jakie korzyści niesie równość na rynku pracy? Trwa kampania informacyjna z okazji 8. Targów CSR

13 lutego 2020

Dotyczy firmy: BNP Paribas Bank Polska, Fundacja Veolia Polska, Santander Bank Polska,

Wśród wyzwań związanych z równością płci na rynku pracy są m.in. poziom aktywności zawodowej kobiet znacząco niższy niż mężczyzn, zwłaszcza w grupie wiekowej +50  czy nierówne obciążenie rolami opiekuńczymi. Zmniejszenie różnic, przeciwdziałanie dyskryminacji i większa inkluzywność w sferze gospodarczej niosą z kolei szereg korzyści, zarówno finansowych, jak i społecznych. 

Trwa kampania “5 lat Celów Zrównoważonego Rozwoju” (#5latSDGs). W tej odsłonie przyglądamy się wyzwaniom, które stoją przed biznesem, administracją i całym społeczeństwem w zakresie realizacji Celu 5.: Równość płci i Celu 10.: Mniej nierówności. Aktywność zawodowa kobiet jest wciąż niższa w porównaniu z mężczyznami. To kobiety częściej pełnią także role opiekuńcze. Mimo, że statystyczna Polka częściej niż statystyczny Polak ma wykształcenie wyższe, rzadziej niż mężczyzni zostają naukowczyniami i znacząco rzadziej są obecne na najwyższych stanowiskach w organizacjach, nawet tych w sektorach sfeminizowanych. Dodatkowo, nawet jeśli ukończą studia w zakresie kierunków ścisłych, technicznych czy z zakresu technologii informatyczno-komunikacyjnych, ich późniejsze kariery zawodowe nieproporcjonalnie rzadko związane sa z obszarem nowych technologii. 

W ramach kampanii #5latSDGs przyglądamy się, jakie korzyści może dać sięgnięcie po ukryty potencjał rynku pracy, tkwiący w jego różnorodności, w szczególności równości płci. Kampania informacyjna “5 lat Celów Zrównoważonego Rozwoju” towarzyszy działaniom do 8. Targów CSR. Wydarzenie odbędzie się 5-9 października 2020 r. w formule online (strona wydarzenia: https://odpowiedzialnybiznes.pl/targicsr/)

 SDG 5. – równość płci rosnącym wyzwaniem

W najnowszym Gender Equality Index, opracowywanym przez Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE), Polska na 28 krajów członkowskich UE zajęła 24. lokatę.  Oznacza to spadek o 6 miejsc w porównaniu z wynikiem sprzed dwóch lat. Autorzy/ki badania wskazują, że Polska dąży do równości płci w wolniejszym tempie niż inne państwa członkowskie. Jednocześnie zauważają, że postępy w tym zakresie w całej UE powinny postępować stanowczo szybciej. W raporcie wskazano także, że osoby dyskryminowane ze względu na płeć często doświadczają równocześnie dyskryminacji ze względu  na inne wymiary różnorodności takie jak np. wiek, niepełnosprawność, kraj urodzenia, wykształcenia czy model rodziny.

To co może budzić nadzieje, to fakt, że wśród działań firm aktywnych w obszarze zarządzania różnorodnością te dotyczące równości płci są zdecydowanie najbardziej powszechne.  Poszanowanie dla różnorodności w miejscu pracy, w tym w szczególności równości płci to podstawa wartości i regulacji unijnych, droga do większej obecności kobiet na rynku pracy. Równocześnie, zdecydowanie rośnie  świadomość korzyści społecznych i ekonomicznych związanych z wykorzystaniem w pełni potencjału kobiet i budowania włączających miejsc pracy. Jak wynika z przygotowanego przez Międzynarodową Organizację Pracy raportu “Women in Business and Management: The business case for change”, firmy, które dążą do zapewnienia różnorodności płciowej w miejscu pracy odnoszą dzięki temu korzyści finansowe. Trzy na cztery przedsiębiorstwa, które realizują  praktyki dotyczące różnorodności, wskazuje na wzrost zysków o 5-20 % (). Firmy odnoszą także korzyści w postaci większej innowacyjności, lepszego zarządzania ryzykiem czy skuteczniejszej motywacji pracowników

W zadaniach związanych z Celem 10.: Mniej nierówności wskazano na zapewnienie kobietom pełnego i efektywnego udziału w procesach decyzyjnych na wszystkich szczeblach w życiu politycznym, ekonomicznym i publicznym oraz równych szans w pełnieniu funkcji przywódczych. Gdy jednak zajrzymy do statystyk Eurostatu, to okazuje się, że dziewięć na dziesięć szefów największych firm to mężczyźni. Z kolei menedżerki zarabiają średnio 23% mniej niż menedżerowie na tym samym stanowisku. 

Jak wyglądają te dane dla Polski? Udział kobiet w zarządach spółek giełdowych wynosi 21%. Plasuje to nasz kraj na 16. miejscu w UE. Na przestrzeni ostatnich lat nie odnotowano znaczącej poprawy w realizacji założonego celu, którym jest równość reprezentacji kobiet i mężczyzn w zarządach. Potrzebę podjęcia pilnych działań zauważa biznes. Praktyki z tego obszaru realizują wystawcy 8. Targów CSR.

W 2018 roku zrzeszający prezesów największych firm klub Champions of Change w BNP Paribas Bank Polska za swoje najważniejsze cele na najbliższych 12 miesięcy uznał zwiększenie liczby kobiet na wysokich stanowiskach, likwidację luki płacowej oraz skuteczniejsze wprowadzanie narzędzi sprzyjających lepszemu wykorzystaniu talentów kobiet i mężczyzn. Członkowie klubu postanowili, że nie będą uczestniczyć w panelach i dyskusjach, w których nie ma przynajmniej jednej kobiety; zintensyfikują działania na rzecz wprowadzania elastycznego czasu pracy oraz budowania ścieżki kariery w firmie z uwzględnieniem urlopów macierzyńskich i tacierzyńskich, a także zwiększą wysiłki związane z działaniami na rzecz likwidacji luki płacowej.

Aby wzmocnić networking i przywództwo kobiet w firmie, w Grupie Veolia od 2017 roku wdrożono program “Liderki Veolii”. Pracownice biorą udział w warsztatach, które dotyczą rozwoju osobistego, zarządzania czasem i stresem. Organizowane są także spotkania z ekspertkami i ekspertami specjalizującymi się w tematyce równości szans na rynku pracy. Celem projektu jest podwyższanie wskaźnika kobiet w kadrze zarządzającej Grupy Veolia.

Zwiększenie liczby kobiet na stanowiskach menedżerskich to także założenie inicjatywy “Kobieca Strona Biznesu”, realizowanej przez Santander Bank Polska. Spotkania w ramach programu mają inspirować do rozwoju, działania, tworzyć przestrzeń na wzajemne wsparcie, rozwijać wspólną sieć networkingową oraz tworzyć z sukcesem biznes zintegrowany oparty na różnorodności. Co ważne, w spotkaniach mogą uczestniczyć również mężczyźni. W ramach projektu organizowany jest między innymi mentoring członków Zarządu dla kobiet pracujących w banku na stanowiskach menedżerskich czy spotkania inspiracyjne dla kobiet.. Jak informuje Santander Bank Polska, efektem działań jest to, że w 2018 r. wśród kadry kierowniczej banku wyższego szczebla kobiety stanowiły 44,6% (względem 37,12% w 2017 r.), a wśród kierownictwa szczebla średniego odsetek ten wyniósł 62,0% (względem 60,64% w 2017 r.). 

Natomiast firma CCC przygotowała i wdrożyła regulamin przeciwdziałania dyskryminacji i mobbingowi, który reguluje działania zarówno pracodawcy, jak i pracowników. Ma to na celu wdrożenie właściwych działań podejmowanych przez firmę oraz ochronę osób dotkniętych przejawami dyskryminacji lub mobbingu. Reguluje także aktywność powoływanej Komisji Pojednawczej. Inicjatywa ta ma na celu zwiększenie instytucjonalnej ochrony osób, które mogą borykać się z problemem dyskryminacji lub mobbingu w pracy. To zdecydowanie konieczny, podstawowy krok na drodze do budowania włączających organizacji.

Czy Polska to kraj dla pracujących kobiet?

Jak wynika z danych Eurostatu, kobiety w UE wciąż zarabiają średnio o 16 proc. mniej niż mężczyźni. W porównaniu z 2018 r., kiedy kobiety zarabiały o 16,2 proc. mniej, w 2019 r. sytuacja poprawiła się tylko nieznacznie. W naszym kraju różnica w zarobkach jest niższa i wynosi średnio 7,2%. Jednak przed Polską stoi jeszcze wiele znaczących wyzwań dotyczących realizacji Celu 5.

Gdy bowiem spojrzymy na dane zawarte w raporcie Women in Work Index z 2019 r., aktywność zawodowa kobiet w Polsce wynosi jedynie 63%. To plasuje nasz kraj na 28 miejscu wśród państw OECD. Jedną z przyczyn pozostawania kobiet poza rynkiem pracy jest często przypisywana im rola społeczna związana z opieką nad innymi członkami rodziny – dziećmi lub seniorami. Zdaniem ekspertów kobiety, które pozostają bez pracy dłużej niż rok, muszą pokonać wiele barier, często natury psychologicznej, by wrócić do aktywności zawodowej. 

Kto pełni role opiekuńcze? 

Przyczyny różnic w wynagrodzeniu są wielorakie: kobiety częściej pracują w niepełnym wymiarze, borykają się z problemem „szklanego sufitu”, pracują w sektorach gorzej opłacanych. Warto jednak zwrócić także uwagę na to, że często są głównymi opiekunami członków rodzin. Jednym ze sposobów rozwiązania tych problemów jest poprawa równowagi między życiem zawodowym i prywatnym pracujących rodziców i opiekunów. Dane EIGE wyraźnie pokazują, że to kobiety częściej pełnią role opiekuńcze. Należy jednak odnotować, że problemy i wyzwania w tym obszarze dotyczą także mężczyzn. Według danych Eurostatu, prawie co trzeci (29,8) Polak i Polka w wieku 20-64 nie szuka zatrudnienia ze względu na zobowiązania opiekuńcze (zarówno nad dziećmi, jak i dorosłymi osobami zależnymi). Nierówności związane z obciążeniami w zakresie pełnienia ról opiekuńczych mają także konkretny wymiar finansowy. Według szacunków organizacji Oxfam, nieodpłatna praca kobiet generuje rocznie 10.8 tryliona dolarów dla światowej gospodarki. Warto zauważyć, że unijna gospodarka traci rocznie 370 mld euro z powodu różnicy w aktywności zawodowej kobiet i mężczyzn.  

14 lutego, z okazji ósmych urodzin Karty Różnorodności, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, koordynator Karty Różnorodności, zaprezentuje pierwsze wyniki badania poświęconego rolom opiekuńczym kobiet i mężczyzn w Polsce. Premiera finalnego raportu odbędzie się w maju br. podczas VII Ogólnopolskiego Dnia Różnorodności. Bieżące informacje na kartaroznorodnosci.pl

Wśród zadań zamieszczonych w Agendzie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 nacisk położono m.in. na promowanie i wzmacnianie inkluzji społecznej, gospodarczej i politycznej wszystkich ludzi, bez względu na wiek, płeć, niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię lub status ekonomiczny bądź inny. Według danych GUS, w Polsce spadło średnioroczne tempo wzrostu dochodów do dyspozycji netto na osobę w gospodarstwie domowym – z 5% w 2017 r. do 4,7% w 2018 r.. Jednocześnie nieznacznie (o 2 p.p.) wzrósł odsetek osób, których ekwiwalentny dochód do dyspozycji (po uwzględnieniu w dochodach transferów społecznych), jest niższy od granicy ubóstwa ustalonej na poziomie 60% krajowej mediany ekwiwalentnych dochodów do dyspozycji. Wskaźnik ten wyniósł w 2018 r. 14,8%. Przed biznesem, administracją i społeczeństwem obywatelskim stoi więc szereg wyzwań związanych z walką z nierównościami na rynku pracy.

SDG 10 a dostępność

Jednym z najważniejszych elementów budowania otwartych miejsc pracy czy, szerzej, włączającego społeczeństwa, są działania na rzecz dostępności. Na tym polu aktywnością wykazują się zarówno firmy, jak i administracja państwa czy organizacje pozarządowe.  

Fundacja Polska Bez Barier zajmuje się włączającym projektowaniem produktów, obiektów, usług. Warto zauważyć, że dostępność to także bezpieczeństwo, czytelne, brane na serio procedury ewakuacji oraz sprzęt, który może pomóc wszystkim którzy nie mogą szybko biegać po schodach. 

Aby poszerzyć działania CSR skierowane do osób z niepełnosprawnościami oraz seniorów, firma Carrefour Polska przystąpiła do partnerstwa na rzecz dostępności. Poprzez dołączenie do grona sygnatariuszy spółka chce także zmobilizować stronę rządową do realizacji założeń programu “Dostępność+”.

ING Bank Śląski dokonał oceny dostępności do swoich oddziałów w strefie wejścia. Na tej podstawie, w ramach programu “Bank bez barier architektonicznych”, wytypowano 78 oddziałów, gdzie występowała taka bariera na wejściu do placówki: schody wejściowe z progiem powyżej 7 cm lub wysoki próg. Obecnie ponad 80% oddziałów tego banku to placówki, gdzie bez problemu mogą dostać się osoby z dysfunkcjami ruchu.

Karta Różnorodności

Karta Różnorodności to międzynarodowa inicjatywa wspierana przez Komisję Europejską, koordynowana w Polsce przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Jej celem jest upowszechnianie wartości budowania otwartych na różnorodność miejsc pracy. To dobrowolne zobowiązanie, którego Sygnatariuszami w Polsce jest już ponad 270 organizacji – zarówno firm, jak i organów administracji publicznej i samorządowej, uczelni czy NGO. Podpisując Kartę Różnorodności, Sygnatariusze poza przeciwdziałaniem dyskryminacji w miejscu pracy, która jest ich obowiązkiem  prawnym, dobrowolnie angażują się na rzecz promocji zarządzania różnorodnością oraz wyrażają gotowość firmy włączenia w te działania nie tylko pracownic i pracowników, ale też partnerów biznesowych i społecznych. W ten sposób działają nie tylko na rzecz swojej organizacji, ale też przyczyniają się do większej spójności i równości społecznej.

Przebieg kampanii #5latSDGs 

Kampania rozpoczęła się w połowie stycznia i potrwa do października. Poszczególne tygodnie zostaną poświęcone wybranym Celom Zrównoważonego Rozwoju. Zaprezentowane będą wyzwania zdefiniowane w celach, a także pokazane wybrane aktywności firm i organizacji, które wniosły pozytywny wkład w realizację zobowiązań Agendy 2030 w ciągu ostatnich 5 lat.

8. Targi CSR jako platforma wymiany wiedzy i doświadczenia, stały się kluczowym momentem kampanii, a także okazją do jej zainicjowania. Kampania informacyjna będzie towarzyszyć działaniom komunikacyjnym do wydarzenia. Ważną rolę w prezentacji osiągnięć i działań na polu SDGs będą odgrywać wystawcy 8. Targów CSR. W sposób naturalny ze względu na aktywną obecność na wydarzeniu śledzący kampanię, będą mogli bezpośrednio dowiedzieć się więcej na temat aktywności firm i organizacji w zakresie SDGs.

Dowiedz się więcej:

Strona internetowa >>

Hasztag wydarzenia: #TargiCSR

Organizacje i media wspierające wydarzenie (potwierdzeni)

Patronat honorowy: CSR Europe, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Prezydent m.st. Warszawy, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Partner medialny: Rzeczpospolita

Patroni instytucjonalni: Business Centre Club, Federacja Konsumentów, Francusko-Polska Izba Gospodarcza, Krajowa Izba Gospodarcza, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Przedsiębiorstwo Fair Play, Skandynawsko-Polska Izba Gospodarcza

Patroni medialni: Polityka, Clear Channel Poland, Instytut Monitorowania Mediów (IMM), My Company Polska, Odpowiedzialny biznes – Kompendium CSR, CR Navigator, Teraz Środowisko, kampaniespoleczne.pl, ngo.pl, PulsHR.pl, PRoto.pl