Zielone obligacje budzą coraz większe zainteresowanie inwestorów

25 lipca 2022

W lipcu 2007 r. Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) po raz pierwszy w historii wprowadził zielone obligacje – to był historyczny debiut na rynkach kapitałowych, który rozpoczął nowy trend w emisjach papierów wartościowych i finansowaniu na rzecz klimatu. Od tego czasu światowy rynek zielonych obligacji przekroczył próg 1,5 bln EUR skumulowanej emisji i jest uzupełniony o około 720 mld EUR obligacji społecznych i obligacji zrównoważonego rozwoju.

Zielone obligacje i obligacje zrównoważonego rozwoju z dedykowanym wykorzystaniem wpływów – takie jak obligacje EBI na rzecz świadomości klimatycznej i obligacje na rzecz zrównoważonego rozwoju – umożliwiają inwestorom śledzenie przepływu ich środków do zrównoważonej gospodarki, promując przejrzystość, odpowiedzialność, wiarygodność i porównywalność zrównoważonego finansowania.

Wpływy z zielonych obligacji (CAB) są przeznaczane na projekty, które w znacznym stopniu przyczyniają się do łagodzenia zmian klimatu w dziedzinie energii odnawialnej, efektywności energetycznej, transportu niskoemisyjnego i innowacyjnych technologii niskoemisyjnych. Wpływy ze zrównoważonych obligacji (SAB) są przeznaczane na projekty, które znacząco przyczyniają się do realizacji celów środowiskowych i społecznych wykraczających poza łagodzenie zmian klimatu (na przykład zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola oraz powszechny dostęp do przystępnych cenowo usług zdrowotnych). Obecnie fundusze zebrane z SAB kwalifikują się do inwestowania w projekty w dziedzinie gospodarki wodnej, zdrowia (w tym projekty związane z COVID-19), edukacji, mieszkalnictwa i leśnictwa.

Obecnie EBI jest największym emitentem zielonych obligacji, z blisko 50 miliardami euro zielonych obligacji (CAB) i 9 miliardami euro zrównoważonych obligacji (SAB) w 22 walutach. W latach 2019-2022 udział tych obligacji w całkowitej emisji EBI wzrósł z 7% do 27%, odzwierciedlając stopniowe dostosowywanie finansowania EBI do rozporządzenia w sprawie taksonomii UE.

Aby uczcić piętnastą rocznicę pierwszych zielonych obligacji, EBI wyemitował w maju tego roku po raz pierwszy obligacje CAB o wartości 4 mld EUR w formacie banknotów referencyjnych strefy euro (EARN) z terminem płatności 15 czerwca 2032 r. Jest to największa transza CAB – zazwyczaj EARN mają minimalną wartość 3 miliardów euro i przyczyniają się do wzrostu świadomości na rzecz ochrony klimatu.

– Rynki finansowe odgrywają kluczową rolę w walce ze zmianami klimatycznymi i w wyrównywaniu poziomu rozwoju gospodarek. Nie będzie możliwa transformacja gospodarki w kierunku niskoemisyjności bez skierowania większej ilości środków inwestorów publicznych i prywatnych na precyzyjnie zdefiniowane projekty pro-ekologiczne. Nie będzie możliwa również walka z ubóstwem we wszystkich jego formach, jeśli nie zapewnimy długoterminowego finansowania zrównoważonej infrastruktury. Od 2007 r. EBI jest liderem w dziedzinie transformacji rynków finansowych w kierunku pro-ekologicznym, ale należy zrobić więcej – wyzwania są ogromne. Zielone obligacje stanowiły niszę na rynku, obecnie to produkt z szeroko dostępny – dzięki temu zwiększyliśmy płynność i połączyliśmy zrównoważone finanse ze zrównoważonymi projektami, które przekształcają pieniądze inwestorów w dobro publiczne – powiedział prezes EBI Werner Hoyer.

Emisja zielonych obligacji w PLN miała miejsce dwukrotnie. Pierwsze zielone obligacje Climate Awareness Bond (CAB) w wysokości 1 mld PLN zostały wyemitowane przez EBI w 2019 r. z terminem zapadalności 15 listopada 2029. Obligacje zostały w całości wykupione przez JAPAN POST INSURANCE Co., Ltd. Kolejna emisja odbyła się w 2021 roku – EBI wyemitował zielone obligacje CAB w kwocie 1,25 mld złotych, o terminie zapadalności luty 2027r. Emisja ta była pierwszą publiczną transakcją CAB dedykowaną w całości inwestorom polskim.

– W obecnej sytuacji, w obliczu kolejnego kryzysu gospodarczego i energetycznego wywołanego wojną w Ukrainie, kluczowe będzie utrzymanie tempa zielonych zmian i znalezienie możliwości ich finansowania. Powinniśmy dołożyć starań by utrzymać dynamikę zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej a także poza nią. EBI, jako bank klimatu UE, jest zdeterminowany by wspierać te przedsięwzięcia i promować zielone finansowanie, w tym zielone obligacje – powiedziała wiceprezeska EBI Teresa Czerwińska

Zielone obligacje, zrównoważone finansowanie – kolejne działania

W 2016 r. w raporcie G20 Green Finance Synthesis Report podkreślono, że „brak jasności co do tego, jaka jest definicja zielonych działań i produktów finansowych (takie jak zielone pożyczki i zielone obligacje) może być przeszkodą dla inwestorów, firm i banków poszukujących możliwości inwestowania”.

Pojawienie się taksonomii, która definiuje zrównoważoną działalność gospodarczą, zwiększa przejrzystość działania w zakresie zrównoważonego rozwoju i finansowania. Zielone i zrównoważone obligacje (Green, Social and Sustainable Bonds – GSS) mają kluczowe znaczenie w tym przedsięwzięciu. Dzięki zastosowaniu taksonomii i wyjaśnieniu, które rodzaje działalności gospodarczej przyczyniają się w znacznym stopniu do zrównoważonego rozwoju, obligacje GSS będą również miały wpływ na inne obszary gospodarki. Taki proces może zwiększyć międzynarodową porównywalność między rynkami, a dzięki eliminacji niepewności w sektorze może dodatkowo ułatwić transgraniczne przepływy kapitału.

W przyszłości wszystkie działania gospodarcze powinny być mapowane pod kątem celów klimatycznych, środowiskowych i społecznych według spójnych zestawów kryteriów. Jak podkreślono w raporcie G20 z 2016 r., można to osiągnąć za pomocą wskaźników porównywalnych w skali międzynarodowej i nie wymaga to uniwersalnego podejścia. W 2017 r. EBI, wraz z China Green Finance Committee, opracował metodologiczną i praktyczną koncepcję, „białą księgę” na temat potrzeby wspólnej nomenklatury w zielonych finansach. Międzynarodowa Platforma na rzecz Zrównoważonego Finansowania kontynuuje i rozszerza tę inicjatywę w swojej grupie roboczej ds. „Wspólnej taksonomii”.

Za pomocą rozporządzenia w sprawie taksonomii UE i proponowanego standardu zielonych obligacji UE Unia Europejska dąży do ustanowienia ram, w których podmioty na rynkach mogą skutecznie rozlokować kapitał by służył zrównoważonemu rozwojowi. Najpilniejszym wyzwaniem jest praktyczne zastosowanie tych ram prawnych.

W swojej „mapie drogowej” Europejski Bank Inwestycyjny jako bank klimatu UE zobowiązuje się do stopniowego dostosowywania swoich kredytów i finansowania na rzecz zrównoważonego rozwoju do rozporządzenia w sprawie taksonomii UE. Założenia do CAB i SAB opublikowane w 2021 r. zawierają informacje na temat stosowania przez Bank przepisów UE dotyczących zrównoważonego finansowania.

Źródło: EBI