Kim jesteśmy
Współpraca
Programy
Konkursy
Baza wiedzy
Pełnienie ról opiekuńczych jest wśród pracowników zjawiskiem masowym. W najbliższych latach szczególnie istotna stanie się kwestia opieki nad dorosłymi osobami zależnymi. Czy firmy są gotowe na wsparcie pracowników w ich obowiązkach opiekuńczych? Odpowiedź w przygotowanym przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu raporcie z badania “Praca zawodowa a pełnienie ról opiekuńczych przez kobiety i mężczyzn w Polsce”.
Raport przedstawia rezultaty badania Forum Odpowiedzialnego Biznesu, zrealizowanego w partnerstwie z Santander Bank Polska i Henkel Polska, dotyczącego łączenia ról opiekuńczych i zawodowych przez pracowników firm działających w Polsce. Publikacja zwraca uwagę na sytuację osób zajmujących się dorosłymi osobami zależnymi oraz możliwość włączania się mężczyzn w obowiązki opiekuńcze. Zestawia też działania wprowadzane przez pracodawców z oczekiwaniami pracowników oraz zawiera rekomendacje dla ustawodawców, samorządów i firm.
Łączenie pracy z obowiązkami opiekuńczymi jest wśród polskich pracownic i pracowników zjawiskiem powszechnym. Dotyczy co trzeciego gospodarstwa domowego w Polsce. Ponad 6,2 mln pracowników i pracownic w Polsce, czyli połowa zatrudnionych na umowę o pracę, pełni role opiekuńcze, zajmując się dziećmi i/lub rodzicami. Konieczne jest więc wdrażanie przez pracodawcę działań wspierających te osoby w łączeniu takich ról. Wyjście naprzeciw ich oczekiwaniom może zapobiec wycofywaniu się z rynku pracy osób wartościowych dla pracodawców, w szczególności kobiet, których te obowiązki dotyczą w największym stopniu.
W najbliższych latach szczególnie ważne będzie wsparcie pracowników w pełnieniu ról opiekuńczych nad osobami dorosłymi – rodzicami czy dziadkami pracowników. Wynika to z prognoz demograficznych dla Polski. Osoby w wieku 60 lat i więcej stanowią w Polsce około 25% ogółu mieszkańców, do 2030 roku takich osób będzie 10,8 mln. Tymczasem aż 30% badanych nie wie, czy ich koledzy lub koleżanki opiekują się kimś dorosłym.
– Pandemia i jej skutki ekonomiczne mogą w sposób negatywny wpłynąć na rozwijający się dotychczas trend “rynku pracownika”. Spodziewane ograniczenia kosztów, poszukiwania oszczędności przez firmy czy zagrożenie zwolnieniami mogą prowadzić do wycofywania się biznesu z realizowanych strategii i projektów z zakresu work-life balance – mówi Marzena Strzelczak, prezeska Forum Odpowiedzialnego Biznesu. – Jak pokazują rezultaty naszego badania, z jednej strony pracodawcy muszą zmierzyć się z problemem braku wiedzy, narzędzi, dobrych praktyk i wzorców dla osób odpowiadających w sektorze biznesowym za zatrudnienie, kreowanie polityk HR oraz wdrażanie rozwiązań wspierających pracowników. Z drugiej zaś strony, potrzebne są rozwiązania systemowe, współpraca z administracją i samorządami, których zadaniem jest m.in. zwiększenie dostępności miejsc opieki zarówno dla dzieci, jak i potrzebujących tego dorosłych. Konieczna jest współpraca między wszystkimi interesariuszami, tak, by nie dopuścić do pozostawienia pracownic i pracowników samych sobie. Rola pracodawców jest tu jednak szczególna, w kontekście konieczności łączenia obowiązków prywatnych, w tym rodzinnych, opiekuńczych z pracą. Trendy demograficzne, a także oczekiwania zatrudnionych wskazują na pilną konieczność zadbania o wsparcie kobiet i mężczyzn w tym zakresie w sposób adekwatny, odpowiadający na realne potrzeby – dodaje Marzena Strzelczak. – Kwestia łączenia pracy z obowiązkami opiekuńczymi szacunkowo dotyczy ok. 37% wszystkich gospodarstw domowych w Polsce. Jest to więc bardzo ważny czynnik, który wpływa na wszystkich pracowników banku i który jako odpowiedzialny pracodawca musimy adresować w naszych działaniach. Dlatego, jako firma, która zatrudnia ponad 11 tys. osób, dołączyliśmy do badania, które jeszcze lepiej pozwoli nam poznać skalę i złożoność zagadnienia, jakim jest godzenie ról opiekuńczych i zawodowych. Tegoroczny raport FOB „Praca zawodowa a pełnienie ról opiekuńczych przez kobiety i mężczyzn w Polsce” wskazuje, że niemal wszyscy pracownicy (99%) posiadający dodatkowo obowiązki opiekuńcze podejmowali już różnego rodzaju działania mające na celu zapewnić równowagę pomiędzy pracą a życiem osobistym. Najczęściej odbywały się one kosztem pewnych form aktywności poza pracą. Natomiast jeśli chodzi o działania z obszaru aktywności zawodowej – głównie podejmowane kwestie to przejście w tryb elastycznego czasu pracy. Z perspektywy pracodawcy kluczowe jest więc odpowiednie dopasowanie dostępnych rozwiązań do oczekiwań i potrzeb pracowników, jednocześnie będących w zgodzie z regulacjami prawnymi oraz zapewniającymi stabilność funkcjonowania przedsiębiorstwa – mówi Dorota Strojkowska, Członkini Zarządu Santander Bank Polska odpowiadająca za Pion Partnerstwa Biznesowego – Sytuacja pandemiczna, z którą się obecnie mierzymy, zaskoczyła cały rynek pracy. Pracodawcy w krótkim czasie zmuszeni byli wdrożyć procedury przejścia na tryb pracy zdalnej, a pracownicy – łączyć obowiązki zawodowe z domowymi w systemie „home office”. Praca zdalna, wcześniej traktowana jako przywilej, przysługujący jedynie nielicznym, powoli staje się standardem. W Henklu już trzeci rok obowiązuje zasada, że każdy pracownik, którego charakter pracy na to pozwala, a przełożony wyraża zgodę, może korzystać do 10 dni w miesiącu z opcji „home office”. Jednak wpisanie pracy z domu do regulaminu firmy nie zamyka sprawy – potrzebne są dalsze rozwiązania organizacyjne i systemowe ułatwiające łączenie pracy z obowiązkami domowymi czy też pełnieniem ról opiekuńczych – powiedziała Dorota Strosznajder, Dyrektor Działu Komunikacji Korporacyjnej w Polsce i krajach bałtyckich, Pełnomocniczka Zarządu ds. odpowiedzialności społecznej w Henkel Polska. – W Henkel Polska podchodzimy z szacunkiem i zrozumieniem do aspiracji osobistych naszych pracowników, także tych związanych z ich życiem i zobowiązaniami prywatnymi. Dlatego też staramy się tworzyć przyjazne środowisko pracy, umożliwiające łączenie pracy zawodowej z opieką nad dziećmi oraz osobami zależnymi, by nikt nie musiał rezygnować z szans i możliwości rozwoju swojej kariery zawodowej.
– Pandemia i jej skutki ekonomiczne mogą w sposób negatywny wpłynąć na rozwijający się dotychczas trend “rynku pracownika”. Spodziewane ograniczenia kosztów, poszukiwania oszczędności przez firmy czy zagrożenie zwolnieniami mogą prowadzić do wycofywania się biznesu z realizowanych strategii i projektów z zakresu work-life balance – mówi Marzena Strzelczak, prezeska Forum Odpowiedzialnego Biznesu. – Jak pokazują rezultaty naszego badania, z jednej strony pracodawcy muszą zmierzyć się z problemem braku wiedzy, narzędzi, dobrych praktyk i wzorców dla osób odpowiadających w sektorze biznesowym za zatrudnienie, kreowanie polityk HR oraz wdrażanie rozwiązań wspierających pracowników. Z drugiej zaś strony, potrzebne są rozwiązania systemowe, współpraca z administracją i samorządami, których zadaniem jest m.in. zwiększenie dostępności miejsc opieki zarówno dla dzieci, jak i potrzebujących tego dorosłych. Konieczna jest współpraca między wszystkimi interesariuszami, tak, by nie dopuścić do pozostawienia pracownic i pracowników samych sobie. Rola pracodawców jest tu jednak szczególna, w kontekście konieczności łączenia obowiązków prywatnych, w tym rodzinnych, opiekuńczych z pracą. Trendy demograficzne, a także oczekiwania zatrudnionych wskazują na pilną konieczność zadbania o wsparcie kobiet i mężczyzn w tym zakresie w sposób adekwatny, odpowiadający na realne potrzeby – dodaje Marzena Strzelczak.
– Kwestia łączenia pracy z obowiązkami opiekuńczymi szacunkowo dotyczy ok. 37% wszystkich gospodarstw domowych w Polsce. Jest to więc bardzo ważny czynnik, który wpływa na wszystkich pracowników banku i który jako odpowiedzialny pracodawca musimy adresować w naszych działaniach. Dlatego, jako firma, która zatrudnia ponad 11 tys. osób, dołączyliśmy do badania, które jeszcze lepiej pozwoli nam poznać skalę i złożoność zagadnienia, jakim jest godzenie ról opiekuńczych i zawodowych. Tegoroczny raport FOB „Praca zawodowa a pełnienie ról opiekuńczych przez kobiety i mężczyzn w Polsce” wskazuje, że niemal wszyscy pracownicy (99%) posiadający dodatkowo obowiązki opiekuńcze podejmowali już różnego rodzaju działania mające na celu zapewnić równowagę pomiędzy pracą a życiem osobistym. Najczęściej odbywały się one kosztem pewnych form aktywności poza pracą. Natomiast jeśli chodzi o działania z obszaru aktywności zawodowej – głównie podejmowane kwestie to przejście w tryb elastycznego czasu pracy. Z perspektywy pracodawcy kluczowe jest więc odpowiednie dopasowanie dostępnych rozwiązań do oczekiwań i potrzeb pracowników, jednocześnie będących w zgodzie z regulacjami prawnymi oraz zapewniającymi stabilność funkcjonowania przedsiębiorstwa – mówi Dorota Strojkowska, Członkini Zarządu Santander Bank Polska odpowiadająca za Pion Partnerstwa Biznesowego
– Sytuacja pandemiczna, z którą się obecnie mierzymy, zaskoczyła cały rynek pracy. Pracodawcy w krótkim czasie zmuszeni byli wdrożyć procedury przejścia na tryb pracy zdalnej, a pracownicy – łączyć obowiązki zawodowe z domowymi w systemie „home office”. Praca zdalna, wcześniej traktowana jako przywilej, przysługujący jedynie nielicznym, powoli staje się standardem. W Henklu już trzeci rok obowiązuje zasada, że każdy pracownik, którego charakter pracy na to pozwala, a przełożony wyraża zgodę, może korzystać do 10 dni w miesiącu z opcji „home office”. Jednak wpisanie pracy z domu do regulaminu firmy nie zamyka sprawy – potrzebne są dalsze rozwiązania organizacyjne i systemowe ułatwiające łączenie pracy z obowiązkami domowymi czy też pełnieniem ról opiekuńczych – powiedziała Dorota Strosznajder, Dyrektor Działu Komunikacji Korporacyjnej w Polsce i krajach bałtyckich, Pełnomocniczka Zarządu ds. odpowiedzialności społecznej w Henkel Polska. – W Henkel Polska podchodzimy z szacunkiem i zrozumieniem do aspiracji osobistych naszych pracowników, także tych związanych z ich życiem i zobowiązaniami prywatnymi. Dlatego też staramy się tworzyć przyjazne środowisko pracy, umożliwiające łączenie pracy zawodowej z opieką nad dziećmi oraz osobami zależnymi, by nikt nie musiał rezygnować z szans i możliwości rozwoju swojej kariery zawodowej.
Ponad 80% pracowników i pracownic ma w swoim miejscu pracy osoby z obowiązkami opiekuńczymi. Według co czwartego ankietowanego/ej kwestia obecności w ich miejscu pracy osób, które zajmują się dorosłą osobą zależną to istotne wyzwanie dla ich firmy. Tego zdania są zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Jednak odsetek osób, które wiedzą o tym, że kolega czy koleżanka z pracy opiekuje się kimś dorosłym, wynosi zaledwie 39%. Co trzeci badany/a nie był pewny/a, czy takie osoby są w jej miejscu pracy. Widać zatem, że wciąż temat osób opiekujących się osobami dorosłymi jest nieobecny w rozmowach i przestrzeni publicznej. Uderzające są też różnice pomiędzy rozwiązaniami preferowanymi przez pracowników, a tymi, które oferują im pracodawcy. Czytaj więcej >>
Ważnym elementem wsparcia w realizacji obowiązków opiekuńczych jest wyrównywanie szans zawodowych kobiet. Cztery na dziesięć kobiet oceniły bowiem, że w związku z koniecznością realizacji zobowiązań opiekuńczych straciły pewne szanse zawodowe. Zwiększanie zaangażowania mężczyzn w pełnienie ról opiekuńczych i zwiększanie liczby rozwiązań wspierających kobiety – opiekunki będzie służyło wyrównywaniu szans na rynku pracy. Z oceną, że gdyby mężczyźni bardziej zaangażowali się w opiekę, kobietom byłoby łatwiej rozwijać swoją karierę zgadza się aż 81% kobiet. Czytaj więcej >>
Pierwsza część raportu składa się z rozdziałów poświęconych kluczowym obszarom i kwestiom:
Tę część publikacji uzupełniają podsumowanie rezultatów badań dot. osób z obowiązkami opiekuńczymi wobec dorosłych. Inspiracją do powstania raportu FOB było badanie “Equal Lives: Parenthood and Caring In The Workplace”, przeprowadzone w 2018 r. w Wielkiej Brytanii przez organizację Business in the Community (BITC) we współpracy z Santander UK przez Avenir Consulting. W raporcie FOB znajduje się więc również porównanie wyników badania polskiego i brytyjskiego.
Istotnym elementem publikacji jest także zbiór rekomendacji przygotowanych przez ekspertów/ki FOB z myślą o pracodawcach, ustawodawcach i samorządach lokalnych. W ten sposób raport zyskuje dodatkowy walor praktyczny i może służyć jako narzędzie projektowania, wdrażania oraz ewaluacji narzędzi wspierających zatrudnionych w pełnieniu ról opiekuńczych i zachowaniu równowagi między pracą a życiem osobistym.
W ramach #MiesiącRóżnorodności, kluczowe wnioski i najważniejsze wyniki badania, w formie wideo, przedstawiła Marzena Strzelczak, prezeska Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Przejdź do prezentacji >>
SHARING CARING RESPONSIBILITIES WITH WORK IS A COMMON PHENOMENON
CARING RESPONSIBILITIES OF EMPLOYEES APPLY MOST OFTEN TO CHILDCARE, BUT THE NUMBER OF WORKERS TAKING CARE OVER ADULT/ELDERLY WILL INCREASE
THE PRESENCE OF PERSONS WITH CARING RESPONSIBILITIES IN THE WORKPLACE IS AN IMPORTANT CHALLENGE FOR CO-WORKERS AND MANAGERS.
CARING RESPONSIBILITIES GIVE SATISFACTION AND ARE PLEASANT, BUT ARE STRESSFUL FOR MORE THAN HALF OF CAREGIVERS. THE LEVEL OF SATISFACTION AND STRESS DETERMINE WHO THE EM-PLOYEE IS LOOKING AFTER.
THE FULL BALANCE BETWEEN WORK AND CARE RESPONSIBILITIES IS DECLARED BY NOT MORE THAN ONE IN FIVE CAREGIVERS.
ALMOST ALL EMPLOYEES WITH CARING RESPONSIBILITIES HAVE ALREADY TAKEN SOME ACTION TO ENSURE A WORK-LIFE BALANCE.
EMPLOYEES-CARERS HAVE NOT ENOUGH TIME FOR FRIENDS AND HOBBIES.
EMPLOYEES ARE MOST SATISFIED WITH THEIR MENTAL HEALTH, AND LEAST – WITH THEIR FINANCIAL SITUATION.
EIGHT OUT OF TEN EMPLOYEES-CAREGIVERS HAVE ACCESS TO SOLUTIONS HELPING THEM RECONCILE WORK WITH CARING RESPONSIBILITIES.
EMPLOYEES-CARERS EXPECT LEGISLATORS TO SHORTEN WORKING TIME AND OFFER ADDITIONAL DAYS OFF FOR CARE.
THE ORGANIZATION AND AVAILABILITY OF PLACES OF CARE FOR CHILDREN AND DEPENDENT ADULTS ARE THE MAIN EXPECTATIONS OF CARERS’ EMPLOYEES TOWARDS LOCAL GOVERNMENT.
THE LEVEL OF ASSOCIATION OF LEAVE FOR MEN FOR CHILDCARE IS QUITE HIGH, BUT THE LEVEL OF KNOWLEDGE OF THE DETAILED CONDITIONS OF THIS LEAVE IS LIMITED.
GIVING LEAVE AT THE DISPOSAL OF WOMEN AND ECONOMIC ISSUE ARE TWO MAIN REASONS FOR MEN NOT TO TAKE CARE LEAVE.
THE LEVEL AND QUALITY OF INFORMATION GIVEN BY EMPLOYERS TO EMPLOYEES ON THEIR LEAVE RIGHTS IS, IN THE OPINION OF SURVEYED, AN AREA TO IMPROVE.
MEN ARE VERY OPEN TO SUPPORTING WOMEN IN CARE AND SWAPPING ROLES, BUT STILL WOMEN ARE SEEN AS MORE PREDISTINE TO CARING RESPONSIBILITIES.
WOMEN BEAR MORE THAN MEN THE COST OF ENGAGING IN CARING RESPONSIBILITIES.
SEPARATE REGULATIONS FOR MEN AND WOMEN ON CARING RESPONSIBILITIES RIGHTS ARE NOT NEEDED.
MANAGERS WHO LEAD THE WORK OF OTHERS DO NOT FEEL SUFFICIENTLY TRAINED.
THE OPINIONS OF EMPLOYEES FROM LARGE COMPANIES (250+) AND SMALLER ONES ARE VERY CONSISTENT.