Biznes i prawa człowieka – konferencja w Warszawie

Instytut Allerhanda zaprasza na konferencję nt. implementacji Wytycznych ONZ ds. Biznesu i Praw Człowieka, która odbędzie się 25 stycznia 2013 r. pod patronatem portalu odpowiedzialnybiznes.pl. Konferencję poprzedzi szereg spotkań Dr. M. K. Addo, członka Grupy Roboczej ONZ ds. Biznesu i Praw Człowieka z różnymi grupami interesariuszy.

Postępujący proces globalizacji spowodował, że przedsiębiorstwa stały się ważnym aktorem międzynarodowych stosunków gospodarczych i politycznych, operującym nierzadko w kilku albo i więcej jurysdykcjach jednocześnie. Wzrostowi skali i siły oddziaływania firm na otoczenie, i coraz bardziej skomplikowanym i rozbudowanym strukturom korporacji międzynarodowych, nie towarzyszyło jednak powstanie adekwatnych rozwiązań prawnych, wymagających przestrzegania praw człowieka w ich działalności czy zapewniających odpowiedzialność prawną w przypadku ich naruszenia. Próbą odpowiedzi na to wyzwanie było wypracowanie na forum ONZ Wytycznych ONZ ds. Biznesu i Praw Człowieka (orig. UN Guiding Principles on Business and Human Rights: Implementing the United Nations “Protect, Respect and Remedy” Framework; dalej: Wytyczne ONZ).

Konferencja organizowana przez Instytut Allerhanda ma na celu:

• Pogłębienie wiedzy wszystkich grup interesariuszy (biznesu, administracji państwowej, NGOs, zw. zawodowych, itd.) nt. Wytycznych ONZ ds. Biznesu i Praw Człowieka oraz działalności ONZ oraz Unii Europejskiej w tym obszarze;
• Wskazanie dobrych praktyk i rozwiązań stosowanych w innych krajach oraz przez odpowiedzialnych przedsiębiorców;
• Prezentację różnych metod wdrażania Wytycznych ONZ stosowanych przez kraje oraz doświadczeń w zakresie prac nad Krajowym Planem Wdrażania Wytycznych ONZ; a także, szerzej, działań podejmowanych przez administracje publiczne innych Państw w celu zapewnienia przestrzegania praw człowieka przez biznes zarówno na ich terytorium jak i w przypadku działalności poza jego granicami;
• Rozpoczęcie dyskusji nad wyzwaniami związanymi z wdrożeniem Wytycznych ONZ ds. Biznesu i Praw Człowieka w Polsce, w tym z udziałem członka Grupy Roboczej ONZ ds. Biznesu i Praw Człowieka oraz innymi zaproszonych ekspertów świata administracji jak i biznesu.

Z punktu widzenia prac nad Krajowym Planem Wdrażania, konieczne jest także aby wszyscy kluczowi interesariusze, tj. administracja, biznes, środowiska pozarządowe, dobrze orientowali się w tej tematyce, tak aby powstał on w oparciu o szeroko zakrojoną dyskusję i zaangażowanie wszystkich grup. Dlatego też 3 panele konferencji będą poświęcone trzem częściom Wytycznych ONZ, zaś uczestniczący w nich eksperci reprezentują świat administracji, biznesu, organizacji pozarządowych, organizacji międzynarodowych ale i związków zawodowych. Taki dobór prelegntów pozwoli nam na spojrzenie na problematykę Wdrażania Wytycznych z wielu różnych perspektyw, i pozwoli w zastanowić się w czasie dyskusji nad przydatnością / mozliwością zastosowania na polskim gruncie rozwiązań sprawdzonych w innych zakątkach Europy.

Wytyczne ONZ ds. Biznesu i Praw Człowieka wskazują, jak poprzez:

• działania państwa w zakresie zapewnienia ochrony praw człowieka (state duty to protect),
• działania przedsiębiorstw w zakresie przestrzegania praw człowieka (corporate responsibility to respect), i
• skuteczne sądowe i poza-sądowe, państwowe i poza-państwowe mechanizmy rozpatrywania skarg (access to remedy),
• zapewnić społecznie odpowiedzialne działanie przedsiębiorstw, zwiększyć ich pozytywne oddziaływanie na otoczenie, zminimalizować ich negatywny wpływ (np. łamanie praw pracowniczych, zanieczyszczenie środowiska), oraz wesprzeć działania promujące respektowanie praw człowieka (np. zamówienia publiczne).

W ciągu 18 miesięcy od jednogłośnego przyjęcia Wytycznych ONZ ds. Biznesu i Praw Człowieka przez Radę Praw Człowieka ONZ, wywarły one ogromny wpływ na szereg standardów międzynarodowych (Wytyczne OECD dla Przedsiębiorstw Międzynarodowych, ISO 26000, Global Compact, GRI, itd) a takżę na politykę organizacji międzynarodowych, w tym Unii Europejskiej, która 2011 r. przyjęła nową definicję Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw (CSR), zgodną z Wytycznymi ONZ. Sukcesem okazało się także pierwsze Forum ONZ nt. Biznesu i Praw Człowieka (grudzień 2012r.), które było okazję do wymiany najlepszych praktyk i doświadczeń związanych z wdrażaniem Wytycznych zarówno przez Państwa, organizacje międzynarodowe, biznes jak i organizacje pozarządowe.

W Polsce znajomość Wytycznych, oraz ściśle z nią związanej koncepcji tzw. „human rights due diligence” czy prawno-człowieczego podejścia do zarządzania ryzykiem („human rights based approach to risk management”) jest znikoma. O ile większość osób spotkało się z przykładami krytyki firm za już popełnione naruszenia praw człowieka, o tyle podejście obejmujące już na wstępnym etapie inwestycji analizę jej oddziaływania na realizację praw człowieka w obszarze wpływu firmy (nie tylko w granicach wyznaczonych prawem) oraz wypracowanie rozwiązań mających zapobiec lub zminimalizować negatywny wpływ działalności na przestrzeganie praw człowieka oraz stworzenie mechanizmów konsultacyjnych i skargowe, mimo że ‘na prosty rozum’ rozsądne i oczywiste, nie jest zbyt szeroko rozpowszechnione.

Duże wyzwanie stoi zatem przed administracją publiczną, ale i biznesem i społeczeństwem obywatelskim z którymi proces wdrażania Wytycznych powinien być konsultowany, w związku z koniecznością wywiązania się z zobowiązania wynikającego z przyjętych w połowie 2012 r. Konkluzji Rady UE dot. Europejskiej Strategii Ramowej i Planu Działania w zakresie Praw Człowieka i Demokracji, dotyczących wypracowania Krajowego Planu Wdrażania Wytycznych ONZ ds. Biznesu i Praw Człowieka do końca 2013 r.

Więcej informacji na temat konferencji znajduje się tutaj.