Artykuł ekspercki

Wolontariat pracowniczy – co daje firmie?

30 stycznia 2009

Eksperci podkreślają, że działania z zakresu CSR powinny w pierwszej kolejności obejmować pracowników. Szczególnie, gdy działamy w gospodarce wiedzy, która, w dużej mierze, oparta jest na potencjale intelektualnym ludzi.

Wydarzenia satysfakcjonujące to takie, w których nie tyko realizujemy oczekiwania i potrzeby, ale dzięki którym wykraczamy poza to, co zaplanowane i osiągamy coś, czego nie spodziewaliśmy się wcześniej. Satysfakcję charakteryzuje ruch naprzód – poczucie nowości osiągnięcia

– Mihaly Csikszentmihalyi

Firma to  żyjąca społeczność ludzka, taki mikroświat, gdzie uwalniane zdolności każdego pracownika świadczą o jej żywotnym majątku. Nie bez powodu eksperci podkreślają, że działania z zakresu CSR powinny w pierwszej kolejności obejmować interesariuszy wewnętrznych – pracowników. Szczególnie, gdy działamy w gospodarce wiedzy, która, w dużej mierze, oparta jest na potencjale intelektualnym ludzi.

Co daje program wolontariatu pracowniczego firmie? Z pewnością, jako element uzupełniający całościową strategię odpowiedzialności przedsiębiorstwa, wpływa na rozwój wrażliwości społecznej, integruje wokół słusznych spraw, daje poczucie zadowolenia z pracy w firmie. Uczestniczenie w wolontariacie pracowniczym zwiększa umiejętności pracy w zespole, często poprawia też atmosferę pracy. Amerykański portal poświęcony wolontariatowi pracowniczemu podaje, że najważniejszymi umiejętnościami, jakie są najczęściej rozwijane dzięki programom wolontariatu to: przywództwo – 83%, komunikacja międzyludzka – 78%, zarządzanie finansami – 73%, cierpliwość – 69% oraz rozwiązywanie problemów 62%. Uczestniczenie w projektach wolontariackich może być więc pewnym katalizatorem innowacji. Pracownik, dzięki zmianie warunków i otoczenia, zaczyna bardziej doceniać swoją pracę, odrywa się od rutyny codzienności, może też wzmocnić się jego poczucie odpowiedzialności za swoją pracę i drugiego człowieka.

Podczas zorganizowanego ostatnio przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu spotkania dla firm partnerskich uczestnicy dzielili się wiedzą i doświadczeniem na temat prowadzenia wolontariatu pracowniczego w firmie. Przedstawiciele firm wskazywali na 5 ważnych czynników wspierających udany program wolontariatu pracowniczego:

  1. Stałe wsparcie Zarządu, który rozumie wolontariat jako naturalne uzupełnienie wdrożonej strategii odpowiedzialności w firmie.
  2. Zespół koordynujący, wspierający programy wraz z wybranymi liderami, którzy prowadzą/mają odpowiedzialność za poszczególne projekty (zarządzanie administracyjne – dysponowanie zasobami i finansami).
  3. Rada Programowa, która wybiera inicjatywy, pilnuje transparentności i efektywnego gospodarowania finansami.
  4. Struktura programu, jasny regulamin, choć należy uważać na biurokrację, doskonalić system poprzez nastawienie na efektywność społeczną i profesjonalizm.
  5. Wskazano również na ogromną rolę komunikacji. Oprócz klasycznych kanałów takich jak intranet, plakaty informacyjne, spotkania indywidualne bezpośrednie okazują się najbardziej efektywnymi.

Poprzez działania w ramach wolontariatu pracowniczego, firma może też w oryginalny i miły  sposób budować relacje ze społecznością lokalną. Uczestnicy dyskusji zgodnie podkreślili, że poprzez słuchanie potrzeb na lokalnych szczeblach, pracownicy aktywnie wpływają na kształt programu, budując tym samym relacje firmy ze społecznością lokalną. Oznacza to, że poprzez wolontariat, firma może wypełniać cele public relations.

Warto dodać, że tylko w niewielu firmach zaangażowane są w te działania działy HR, programy wolontariatu pracowniczego koordynowane są przez działy PR. Najczęściej chodzi więc o budowanie wizerunku i dobrych relacji zarówno z pracownikami, jak i społecznością lokalną. Nasuwa się więc pytanie: W jakim celu w firmach podejmowane są programy wolontariackie? Skoro wolontariat jest jednym z istotnych narzędzi przynoszących korzyści w sferze zarządzania pracownikami, dlaczego to właśnie działy PR są często koordynującymi inicjatywy z tego zakresu a nie HR? Czy dlatego, że do tej pory tylko PR dostrzegł w tym korzyści dla siebie? To byłoby przecież znaczne zawężenie korzyści i spójności wartości w firmie. Jak można więc maksymalizować korzyści płynące z wolontariatu? Można zacząć od sprawdzenia ilu wolontariuszy wzięło udział w programie, dlaczego to robią, co można ulepszyć, zmierzyć, zmienić.

Fundacja korporacyjna im. Kronenberga City Handlowego ma jeden z najlepszych w Polsce programów wolontariatu pracowniczego. Inicjatywy podejmowane przez pracowników są dopasowane do ich umiejętności, poprzez nowoczesny system informatyczny, który automatycznie dobiera programy do osobistych preferencji społecznych każdego wolontariusza. Pracownik otrzymuje już gotowe i wysortowane propozycje, dostosowane do jego oczekiwań. Co więcej, w ramach integrowania, motywowania i podtrzymywania pozytywnych doświadczeń, powstają blogi, gdzie pracownicy będą mogli przedstawiać swoje poglądy, wrażenia. W City Handlowy zarejestrowanych jest 40% wolontariuszy, dla porównania w firmie Provident to około 2%, a są firmy, które nie znają liczby swoich wolontariuszy, pomimo przejrzystej struktury programu z firmy matki.

W badaniu społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w 34 krajach, przeprowadzonym przez Grant Thornton w tym roku, Polska zajmuje 13 miejsce. Polscy przedsiębiorcy są świadomi społecznych aspektów funkcjonowania firm, co więcej, za najważniejsze wyzwanie uważają rotację kadr – 74% oraz budowanie marki drogą etycznych działań – 66%. Program wolontariatu pracowniczego może nie jest lekiem na zaniechanie nieetycznych praktyk firmy, ale z pewnością może być spoiwem, łącznikiem firmy ze społecznością lokalną, w której funkcjonuje. Wtedy firma staje się istotnym elementem infrastruktury społecznej.

Autorzy

Iwona Kuraszko