Świadomość Ekologiczna Polskich Internautów

Znaczna część polskich internautów martwi się stanem środowiska naturalnego oraz zdaje sobie sprawę z tego, że działania każdego z nas mają bardzo duży wpływ na stan przyrody – wynika z badania gemiusAdHoc, przeprowadzonego dla Forum Odpowiedzialnego Biznesu przez firmę Gemius S.A. we wrześniu 2008 r. Raport z badania został przedstawiony na konferencji „Zrównoważony rozwój”, która odbyła się w dniach 28-29 października w ramach Forum Odpowiedzialnego Biznesu 2008.

Celem badania było: poznanie wiedzy ekologicznej internautów oraz wskazanie źródeł, z których czerpią informacje na tematy związane z ochroną środowiska; zbadanie poziomu wrażliwości ekologicznej użytkowników sieci; a także zbadanie zachowań proekologicznych osób korzystających z internetu. Badanie zostało zrealizowane za pomocą ankiet emitowanych na witrynach internetowych na próbie 1008 osób.

Kwestie związane ze środowiskiem naturalnym w naszym kraju nie są internautom obojętne. Zdecydowana większość z nich (77%) przynajmniej w średnim stopniu martwi się stanem środowiska w Polsce, jedynie co 25 badany deklarował, że nie interesuje się sprawami tego typu. Zdaniem większości badanych (66%) sytuacja związana z ochroną środowiska w naszym kraju uległa poprawie po wejściu Polski do Unii Europejskiej. 56% respondentów uważa, że teraz jest trochę lepiej niż było przed przystąpieniem Polski do Unii. Zdecydowaną poprawę dostrzegło 10% użytkowników sieci. Natomiast jedynie 7% wyraziło opinię, że wstąpienie Polski do struktur europejskich negatywnie wpłynęło na sytuację związaną z ochroną środowiska w naszym kraju.

Internauci bardziej wierzą w to, że zachowują się proekologicznie niż jest tak w rzeczywistości. Z jednej strony ponad 70% badanych deklarowało, że zdarza im się kupować produkty ekologiczne, z drugiej ponad połowa twierdzi, że nigdy nie widziała znaku „produkt rolnictwa ekologicznego”. Tajemnicą pozostaje więc, w jaki sposób część z nich rozpoznaje, czy dany produkt jest ekologiczny. Można przypuszczać, że wiele osób uznaje, że robiąc zakupy, np. na lokalnych bazarach, nabywa towary ekologiczne.

Pytani o główne czynniki wpływające na wybór produktów codziennego użytku badani najczęściej wymieniają cenę (77%), jakość produktów (75%) oraz termin przydatności do spożycia (71%). Na to czy produkt jest bezpieczny dla środowiska zwraca uwagę jedynie 12% internautów. Ponad połowa respondentów deklaruje także, że byłaby skłonna zapłacić więcej za produkty ekologiczne/bezpieczne dla środowiska, jednak ich zdaniem na większości opakowań brakuje informacji o tym, czy towar jest ekologiczny.

Ponad trzy czwarte respondentów martwi się stanem środowiska naturalnego w Polsce. Większość z nich zdaje sobie sprawę z tego, że działania każdego z nas mają bardzo duży wpływ na stan środowiska, w którym żyjemy. Najczęściej jednak podejmują oni aktywność, która nie wymaga poświęcenia dużej ilości wolnego czasu, czyli sortują śmieci (62%), oszczędzają energię elektryczną (58%) oraz wodę (58%). Niewielu z nich działa w organizacjach ekologicznych (3%), bierze udział w akcjach promujących zachowania proekologiczne (14%), czy rozmawia na tematy ochrony środowiska z rodziną lub znajomymi (32%).

Trzy czwarte badanych twierdziło, że za ochronę środowiska w ich miejscu zamieszkania odpowiadać powinny przede wszystkim władze lokalne. Ponad połowa (55%) uznała, że odpowiedzialność powinni ponosić także mieszkańcy. Wiele pozostaje do zrobienia także w kwestii dostarczania informacji na tematy związane z ekologią i ochroną środowiska. Zdaniem największego odsetka internautów w mediach brakuje szczególnie danych na temat tego: jak zachować się w przypadku skażenia środowiska; jak poznać czy dany produkt jest ekologiczny; gdzie można kupić produkty ekologiczne; jak poznać czy dany produkt jest przyjazny dla środowiska; co oznaczają symbole umieszczone na produktach (np. symbol nie testowano na zwierzętach).

Połowa badanych uważa, że posiada dobrą wiedzę na temat ekologii/ochrony środowiska, 37% – że ich wiedza nie jest ani dobra ani zła, natomiast 9% użytkowników sieci ocenia, że wie niewiele na tematy związane z ekologią. Znajomość terminu „zrównoważony rozwój” deklarowało 53% respondentów a 77% osób z tej grupy, wskazało, spośród kilku zaprezentowanych im definicji, właściwy opis pojęcia.

Najwięcej użytkowników sieci wie co oznacza (75%) lub przynajmniej zna z widzenia (36%) symbol „Teraz Polska” oraz „opakowanie nadające się do recyclingu” – odpowiednio 64% oraz 43% internautów. Najmniej znany jest natomiast znak „fair trade”. Aż 81% respondentów nigdy się z nim nie spotkało. Symbol „nie testowano na zwierzętach” jest średnio znany internautom – nigdy nie widziało go 41% użytkowników sieci, a wśród osób, które twierdziły, że wiedzą, co on oznacza aż 15% badanych. Ponad połowa (54%) internautów nigdy nie widziała znaku „rolnictwo ekologiczne”. Jednocześnie aż 52% badanych twierdzi, że brakuje im informacji na produktach mówiących czy dany towar jest ekologiczny/przyjazny dla środowiska. Można więc przypuszczać, że istnieje potrzeba promowania tego typu symboli oraz dokładnego wyjaśniania ich znaczenia.

Najlepszym źródłem informacji o zrównoważonym rozwoju jest zdaniem respondentów Internet. Ponad połowa badanych (52%) uważa, że w sieci można znaleźć wystarczającą ilość danych na tematy związane z ekologią i ochroną środowiska. Znacznie gorzej oceniono telewizję. Jedynie 38% osób uznało, że informuje ona w sposób wystarczający. Zdaniem użytkowników internetu najmniej wiadomości o ekologii przekazuje radio. Ponad połowa ankietowanych uważa, że stan środowiska zależy przede wszystkim „od aktywności każdego z nas” oraz „od uznania przez nasze społeczeństwo, że czyste środowisko jest ważną kwestią”.

Co osoby korzystające z internetu sądzą o produktach ekologicznych? Przede wszystkim uważają, że są to towary chętnie kupowane, przeznaczone głównie dla ludzi młodych oraz zamożnych. W ich odpowiedziach można zauważyć jednak pewną niespójność. Z jednej strony produkty ekologiczne postrzegane są jako dobra przeznaczone przede wszystkim dla ludzi zamożnych, z drugiej przeważały opinie, że cena takich produktów jest przystępna. Jednocześnie 78% badanych deklarowało, że zdarza im się kupować produkty ekologiczne. Często lub bardzo często zakupu takich towarów dokonuje prawie co trzeci z nich.

Analizując odpowiedzi badanych można także sądzić, że uważają oni produkty ekologiczne za zdrowsze od pozostałych. 39% respondentów kupuje je przede wszystkim w trosce o własne zdrowie. Dla 38% główną motywacją jest troska o środowisko naturalne. Co piąta osoba kupiła produkt ekologiczny/bezpieczny dla środowiska, by sprawdzić czy jest on lepszy od zwykłych towarów. Ponad połowa badanych (57%) twierdziła także, że byłaby skłonna zapłacić więcej za produkt, gdyby miała pewność, że jest on bezpieczny dla środowiska. Deklaracje te powinny być jednak interpretowane bardzo ostrożnie. Jedynie 3% respondentów nigdy nie kupiło żadnego ekologicznego towaru. Głównie dlatego, że „nie czuli takiej potrzeby” (57%) lub cena produktu była zbyt wysoka (42%).

Autorzy