Artykuł ekspercki

Relacja z konferencji 28.05.2009

5 czerwca 2009

Relacja z konferencji – Podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy Ministerstwem Gospodarki a Forum Odpowiedzialnego Biznesu oraz World Business Council for Sustainable Development (WBCSD) i Forum Odpowiedzialnego Biznesu, w zakresie tworzenia platformy i współdziałania na rzecz zrównoważonego rozwoju w Polsce.

Uczestnicy panelu dyskusyjnego: Irena Pichola, Beata Adamczyk koordynator zespołu ds. zrównoważonego rozwoju, Björn Stigson prezes WBCSD, Witold Orłowski główny doradca ekonomiczny PricewaterhouseCooper, Mirella Panek-Owsiańska prezes Forum Odpowiedzialnego Biznesu.

Konferencję rozpoczęła Irena Pichola – wiceprezes Forum Odpowiedzialnego Biznesu i jednocześnie lider zespołu ds. zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu PricewaterhouseCoopers, wprowadzając uczestników w historię spotkania powyższych organizacji. W odpowiedzi na pytanie od Ireny Picholi, dlaczego ważne jest podpisanie porozumienia, Mirella Panek-Owsiańska powiedziała, że „minęło 20 lat od pierwszej ustawy Wilczka, polski kapitalizm przechodził wiele etapów – od łóżek na Stadionie X – lecia, po piękne wieżowce dziś. Mona powiedzieć, że Polska przeszłą drogę od wilczego kapitalizmu do kapitalizmu opartego na zasadach społecznej odpowiedzialności. Warto przypomnieć, że na początku swojego istnienia, czyli w 2000 roku, Forum Odpowiedzialnego Biznesu było traktowane jako grupka ekologów i społeczników zwracających uwagę na etyczną stronę prowadzenia biznesu. Obecnie współpracujemy z 40 korporacjami, które stopniowo dołączały do Programu Partnerstwa FOB. CSR przestał być śmieszny, można dziś powiedzieć, że coraz częściej aspekty odpowiedzialnego biznesu są traktowane przez menedżerów poważnie.”

W 2003 roku menedżerowie utożsamiali CSR przede wszystkim z terminowym płaceniem pensji, obecnie jest to obszar znacznie szerszy. Są firmy, które mają menedżera ds. odpowiedzialnego biznesu, jednak z badań wciąż wynika, że to korporacje są głównymi aktorami sceny CSR. Uważam, że sytuacja ta jest wyzwaniem dla mniejszych polskich firm, które mogą pokazać, że zasady odpowiedzialnego biznesu można stosować bez względu na rozmiar, powiedziała Owsiańska. Podpisanie porozumienia jest dla nas symbolicznym przejściem od CSR do zrównoważonego rozwoju – aby zauważanie jedynie społecznej nogi przeszło w zauważenie również nogi ekologicznej. Podpisanie porozumienia z pewnością pomoże Forum Odpowiedzialnego Biznesu w budowaniu pozycji lidera w zakresie tematyki zrównoważonego rozwoju.

Beata Adamczyk, koordynator zespołu ds. zrównoważonego rozwoju w Ministerstwie Gospodarki, na początku przyznała, że ma szczęście zajmować się w swoim życiu zawodowym tematyką zrównoważonego rozwoju i CSR. Adamczyk powiedziała, że dla Ministerstwa Gospodarki najważniejszymi kwestiami są:

  • realizowanie Strategii Lizbońskiej, za którą odpowiada Minister Gospodarki;
  • zrównoważona konsumpcja i produkcja;
  • polityki zrównoważonego rozwoju dla poszczególnych przemysłów;
  • polityka dla sektora energetycznego;
  • stosowanie zasad zrównoważonego rozwoju w zamówieniach publicznych (public procurement).

Adamczyk wskazała na potrzebę budowania potencjału gospodarczego w oparciu o ‘low carbon economy’ poprzez optymalizację procesów, ograniczanie kosztów, tworzenie ‘zielonych’ miejsc pracy, inwestycje zrównoważone ‘sustainable investments’, podkreślając rolę innowacyjności w tym zakresie. Adamczyk podkreśliła, że błędnie rozumie się CSR jako temat stricte społeczny, a rozwój zrównoważony jako ekologiczny. Według koordynatora ds. zrównoważonego z ramienia Ministerstwa Gospodarki oba zagadnienia ‘powinny pracować razem’. Adamczyk przedstawiła również plany obowiązków oficjalnie powołanej przez Premiera RP międzyministerialnej grupy ds. CSR (8 maja 2009).

Do międzyministerialnej grupy ds. CSR będzie należało:

  • koordynowanie i promocja zasad odpowiedzialnego biznesu na poziomie rządowym;
  • opracowywanie dobrych praktyk z zakresu CSR;
  • infrastruktura komunikacji pomiędzy rządem a innymi interesariuszami na temat istotnych kwestii związanych z CSR.

Beata Adamczyk powiedziała, że Ministerstwo Gospodarki promuje podejście systemowe do CSR, skupiając się na takich obszarach zarządzania jak: ład korporacyjny (corporate governance), prawa człowieka, prawa pracownicze, ochrona środowiska, ochrona konsumentów, rozwój kapitału społecznego.

Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny PricewaterhouseCoopers zaczął swoje przemówienie od refleksji na temat obecnego kryzysu finansowego na świecie. Orłowski powiedział, że ‘choroba w sektorze finansowym jest jedynie objawem’. Całkiem wolny rynek, według Orłowskiego, dawał dobre rezultaty w latach 80.XX wieku. Gdy ludzie mają nadmierną wolność, to zaczynają ją nadużywać. Ani rynek, ani państwo jako oddzielne byty nie działają idealnie. W kryzysie zawiodło zaufanie, musimy zastanowić się jakie znaczenie mają słowa Adam Smitha:  jeśli każdy będzie myślał o swoim interesie, to sumą będzie interes wspólny.

Zdaniem Orłowskiego kluczowymi pytaniami, jakie należy sobie zadać są:

  • po co działa firma?
  • czym jest jej wartość długookresowa?

Firma nie jest maszynką do krótkookresowych działań. Zasady społecznej odpowiedzialności świetnie wpisują się w to stwierdzenie, ponieważ CSR stoi w sprzeczności z krótkookresowymi celami zysku. Zarząd firmy, który myśli kategoriami trzech kwartałów, dziś – w czasach kryzysu – pada. Kryzys jest spadkiem zaufania do sektora prywatnego, więc naturalnie najważniejszą potrzebą jest przywrócenie tego zaufania. Spadek PKP jest również jedynie objawem spadku zaufania.

Najważniejsze pytanie, jakie powinniśmy sobie zadać odnośnie branży finansowej jest: czy bank powinien sprzedawać produkt klientowi, jeśli wie, że jest wysoce dla niego ryzykowny?

W związku z tym, że CSR jest działalnością prowadzoną w długoterminowym okresie, tym bardziej powinniśmy podkreślać według Orłowskiego, że nie jest to działalność PRowska, czy charytatywna. Prawdziwa strategia CSR, zdaniem Orłowskiego, prowadzona  powinna być przez minimum trzy lata, potem należy mierzyć jej realizację i raportować interesariuszom.

Specjalny gość konferencji Bjorn Stigsen, prezes Światowej Rady ds. Zrównoważonego Rozwoju (WBCSD), zwrócił uwagę na globalne aspekty funkcjonowania przedsiębiorstw. Stigsen wskazał na niebezpieczne skutki przenoszenia fabryk z krajów rozwiniętych do rozwijających się, na przykład z Niemiec do Chin. W rezultacie, gorzej przygotowane technologicznie Chiny, emitują więcej CO2 do atmosfery.

Bjorn Stigsen powiedział, że celem WBCSD jest stałe określanie roli biznesu w rozwiązywaniu problemów ekonomicznych, społecznych i ekologicznych. Najważniejsze jest według Stigsena poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań rozwoju podstawowych działalności biznesowych w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju. Rolą Światowej Rady ds. Zrównoważonego Rozwoju jest rozumienie i wzmacnianie wkładu sektora prywatnego w społeczeństwo.

Ministerstwo Gospodarki liczy na to, że porozumienie z WBCSD pozwoli na dostęp do niezbędnej wiedzy na temat mechanizmów i standardów dla sektora prywatnego, które pozwolą na efektywną realizację zasad zrównoważonego rozwoju. Jednak Bjorn Stigsen podkreślił wyraźnie, że realizacja strategii zrównoważonego rozwoju jest związana nie tylko z potrzebną wiedzą, ale przede wszystkim z aktywnością poszczególnych aktorów, świadomości tego, co się traci w wyniku zmian, a co zyskuje. Może następnym projektem CSR będzie wymiana żarówek w budynku Ministerstwa na energooszczędne, jednak, jak powiedział Stigsen, jeśli chcemy wciągać i aktywizować poszczególnych aktorów i interesariuszy zmian, komunikujmy o konkretnych projektach, a nie o projektach CSR…

Źródło: Forum Odpowiedzialnego Biznesu

Autorzy