Kim jesteśmy
Współpraca
Programy
Konkursy
Baza wiedzy
Kiedy czytają Państwo ten tekst, dostępne są już pierwsze dane niefinansowe, ujawnione przez firmy objęte takim obowiązkiem na podstawie znowelizowanej ustawy o rachunkowości. Jednak trudno jeszcze ocenić, jak nowa regulacja wpłynie na jakość raportowania w ogóle, jak firmy wywiążą się z tego obowiązku i jakie w konsekwencji zaobserwujemy zmiany w ich podejściu do takich zagadnień, jak poszanowanie praw człowieka czy polityka różnorodności. Wiele firm nie miało dotychczas do czynienia z działaniami z obszaru zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu. Konieczność raportowania może zatem wpłynąć na zainteresowanie się firm tą tematyką. Spróbujmy zatem, posiłkując się dotychczasowymi doświadczeniami ze współpracy z firmami, zastanowić się, jak zmieni się raportowanie i – prawdopodobnie – także działanie firm.
Firmy miały wiele wątpliwości i trudności podczas przygotowywania się do sporządzenia informacji o danych niefinansowych, którymi dzieliły się podczas licznych spotkań i konferencji. Najczęściej wymieniane obawy dotyczyły właściwego spełnienia wymagań i oczekiwań Ministerstwa Finansów. Na stronie internetowej ministerstwa znajdują się pytania i odpowiedzi na nurtujące firmy wątpliwości[1]. Warto pochylić się nad kilkoma najczęściej się pojawiającymi, które były zgłaszane również naszej organizacji.
Na pierwszym miejscu należy wymienić kwestie związane z ujawnianiem danych związanych z polityką różnorodności, która nie jest powszechnie wprowadzana w polskich podmiotach. Ustawa zobowiązuje duże spółki giełdowe do prezentowania informacji dotyczących polityki różnorodności stosowanej w organach administrujących, zarządzających i nadzorujących emitenta. Firmy pytały m.in., jak zaraportować rezultaty polityki różnorodności funkcjonujące jedynie w odniesieniu do Zarządu, nieobejmujące natomiast Rady Nadzorczej. Czy takie rozwiązanie spełnia kryteria ustawowe? Zgodnie z odpowiedzią ministerstwa, w raporcie należy pokazać działanie polityki różnorodności spółki w tym obszarze, w którym taka polityka istnieje, a wyjaśnić jej brak w tych organach, w których jej nie ma. Nie można potraktować polityki różnorodności Zarządu jako obowiązującej wszystkie wymienione w ustawie organy[2].
Potencjalni raportujący pytali również o to, czy muszą wprowadzać odrębne polityki w odniesieniu do zagadnień społecznych i pracowniczych, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji i łapownictwu, skoro istnieje wymóg ich raportowania. Jednak ani dyrektywa unijna 2014/95/UE, ani znowelizowana ustawa o rachunkowości „nie wprowadzają wymogu posiadania polityk w określonych obszarach, ani nie określają formy tych polityk”[3]. Zatem to podmiot raportujący decyduje, jak odniesie się do upubliczniania danych w raporcie. Dla wielu spółek nowe obowiązki związane z ujawnianiem danych niefinansowych staną się impulsem do wprowadzenia polityk w wymienionych w ustawie obszarach, do określenia specyficznych ryzyk w swojej branży, a także do wyboru standardu, wg którego będą raportowały.
Nowe regulacje w zakresie raportowania danych niefinansowych stanowią poważne wyzwanie dla firm, choć można odnieść wrażenie, że polska transpozycja Dyrektywy jest przyjazna biznesowi. Jednak jest to pozorna łatwość i dowolność w prezentacji danych, jeśli weźmiemy pod uwagę oczekiwania rynku i interesariuszy. Wydaje się, że pozytywny przykład firm dojrzałych społecznie powinien skłonić te, które jeszcze nigdy nie przechodziły procesu ujawniania danych niefinansowych, do wprowadzenia zmiany. Konieczność rzetelnego informowania interesariuszy o swoim podejściu do nowych dla nich kwestii może spowodować wzrost liczby dobrych praktyk w tych obszarach. To również szansa na nowe raporty w konkursie na najlepszy raport społeczny, organizowanym przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu od 11 lat. Być może jeszcze nie w pierwszym roku raportowania, ale w kolejnych edycjach.
Wydaje się, że ujawnianie danych niefinansowych będzie mieć najmniejszy wpływ na raporty społeczne tych firm, które przygotowują je od lat. Z drugiej jednak strony – jeżeli dotychczas pomijały one kwestie związane z zarządzaniem różnorodnością czy poszanowaniem praw człowieka, to w nowych raportach społecznych powinny znaleźć na nie miejsce.
Pozostaje mieć nadzieję, że firmy, które będą chciały rzetelnie podejść do wymagań ustawodawcy, nie poprzestaną na umieszczeniu w raporcie informacji, że pewnych kwestii nie raportują, ale zdobędą wiedzę i zaangażują siły oraz środki do wprowadzenia nowych rozwiązań, które będą mogły zaraportować.
Materiały źródłowe:
[1] Ministerstwo Finansów, Raportowanie rozszerzonych informacji niefinansowych oraz o polityce różnorodności, http://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/rachunkowosc/najczesciej-zadawane-pytania2/-/asset_publisher/yQ5z/content/raportowanie-rozszerzonych-informacji-niefinansowych-oraz-o-polityce-roznorodnosci?redirect=http%3A%2F%2Fwww.mf.gov.pl%2Fministerstwo-finansow%2Fdzialalnosc%2Frachunkowosc%2Fnajczesciej-zadawane-pytania2%3Fp_p_id%3D101_INSTANCE_yQ5z%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26p_p_col_id%3Dcolumn-2%26p_p_col_count%3D1 (dostęp 28.02.2018).
[2] Tamże.
[3] Tamże.
W Forum Odpowiedzialnego Biznesu zajmuje się współpracą z firmami w Programie Partnerstwa i Karcie Różnorodności. Jest ekspertką ds. zrównoważonego rozwoju, zarządzania różnorodnością i przygotowywania strategii CSR.
Współpracuje z firmami, prowadzi szkolenia i warsztaty, organizuje spotkania dla biznesu. Koordynuje badania i przygotowuje publikacje z zakresu różnorodności.
Ma doświadczenie biznesowe. Zajmowała się komunikacją w dużej grupie kapitałowej z branży energetycznej oraz koordynowała prace nad budową Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu. Brała udział w pracach zespołu ds. dialogu ze społecznościami lokalnymi, współpracowała z pełnomocnikiem ds. etyki i zajmowała się szeroko koordynowaniem działań z zakresu CSR.
Absolwentka studiów podyplomowych PR i CSR na Akademii Leona Koźmińskiego i na Uniwersytecie w Genewie. Pasjonatka języków obcych, kocha psy i dobrą lekturę.