Artykuł ekspercki

Przedmiot obowiązkowy: działania edukacyjne

3 czerwca 2016

Artykuł pierwotnie ukazał się w dodatku Dziennik Gazeta Prawna Biznes, wydanym z okazji ogłoszenia Rankingu Odpowiedzialnych Firm 20.05.2016.

Działania edukacyjne firm są nieodłącznym elementem aktywności firm odpowiedzialnych społecznie. Jeśli są powiązane z działalnością biznesową firmy, wówczas mogą stać się istotnym elementem strategii zrównoważonego rozwoju organizacji i wspierać zmiany społeczne w jej otoczeniu. Maja tez szanse na to, ze będą trwałe i nie znikną wraz z ograniczaniem budżetów.

Przykładów ich realizacji jest wiele, różna jest też skala działań – od globalnych, poprzez ogólnopolskie, do lokalnych. Liczne przykłady działań edukacyjnych biznesu opisuje co roku publikacja Forum Odpowiedzialnego Biznesu – Raport „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki”. Temu tematowi poświęcone zostanie także największe CSR-owe wydarzenie w Polsce – Targi CSR, które odbędą się 17 listopada 2016 roku w Warszawie na Stadionie Narodowym, również z inicjatywy Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Tym razem w całości dedykowane będą właśnie temu tematowi. Stad ich hasło „Edukacyjna działalność biznesu. Przedmiot obowiązkowy”.

Biznes ma ogromny potencjał wpływu społecznego. W przypadku dużych firm grono ich interesariuszy, nawet jeśli mówimy o pojedynczej firmie, jest wielokrotnie większe niż otaczających ich organizacji pozarządowych. Zazwyczaj ma też dużo większe środki finansowe, wiec jeśli projekty, które zaplanuje mogą zaprocentować także biznesowo, wówczas szansa na ich kontynuacje zwiększa się wielokrotnie. Często też, dzięki specjalistycznej wiedzy ekspertów, których biznes zatrudnia, może mieć doskonałe rozeznanie problemów istotnych w branżach czy społecznościach, w których funkcjonuje. Ogromnym błędem jest wiec spychanie biznesu do roli sponsora czy partnera projektów edukacyjnych. Wręcz przeciwnie, może i powinien pełnić funkcje inicjatora takich działań. Niemniej równie poważnym błędem jest niewykorzystywanie potencjału współpracy do realizacji najbardziej ciekawego pomysłu biznesu. Zaangażowanie przedstawicieli innych sektorów – organizacji pozarządowych, administracji czy środowiska akademickiego, z pewnością podniesie jego jakość i zwielokrotni efekty.

Edukacja – wartości i tematy

Biznes realizuje swoja odpowiedzialność w różnych obszarach, w tym także poprzez podnoszenie świadomości swoich interesariuszy w kwestiach społecznych, ekologicznych, technologicznych, zdrowotnych itd., zyskując dzięki temu nowych ambasadorów danego tematu. Coraz częściej to nie temat, ale opowiedzenie się po stronie określonych wartości jest przedmiotem promocji i edukacji prowadzonej przez biznes. Tak jest na przykład w przypadku różnorodności. Firmy mogą podejmować działania na rzecz promocji różnorodności i przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, pochodzenie etniczne czy styl życia swoich pracowników i potencjalnych pracowników, traktując zarządzanie różnorodnością jako strategie kadrowa.

Coraz częściej firmy edukują też swoich pracowników w zakresie przeciwdziałania korupcji. Oprócz procedur i dedykowanych kwestiom etycznym szkoleń dla pracowników mogą tez działać na rzecz promocji tej tematyki w swoim otoczeniu. O powszechności i skuteczności tych działań świadczą wyniki ostatniego badania Forum Odpowiedzialnego Biznesu z 2015 roku – „Menedzerowie CSR”. Na pytanie, jakie korzyści firma osiąga dzięki wdrażaniu działań CSR w ostatnich dwóch latach, ankietowani najczęściej wskazywali odpowiedz, ze CSR pozwala na podnoszenie poziomu świadomości pracowników w zakresie etyki (74%).

Innym przykładem dość popularnego tematu w edukacyjnej działalności biznesu są kwestie ekologiczne. W wymienionych już badaniach Forum to właśnie ochrona środowiska znalazła się wśród trzech najczęściej wymienianych obszarów, w których biznes pomaga rozwiązywać problemy społeczne. Różna jest skala i zasięg tych działań, najczęściej związane są bezpośrednio z konsumpcja. Do najpopularniejszych należą takie jak: szkolenia kierowców z eco-drivingu, spotkania dla dzieci, młodzieży dotyczące ochrony natury, dla dorosłych dotyczące redukcji CO2, recyklingu, zużycia papieru, zmniejszenia ilości odpadów. Inicjowane są wolontaryjne akcje „sprzątania świata” czy zbiórki makulatury, elektrośmieci. Indywidualne decyzje i postawy maja tu ogromne znaczenie, stad działania edukacyjne wydaja się szczególnie potrzebne. Jak potwierdziło jedno z badan, połowa Polaków jest zdania, ze stan środowiska naturalnego zależy przede wszystkim od aktywności każdego z nas [Ministerstwo Środowiska, badania świadomości i zachowań ekologicznych Polaków, 2014].

Coraz częściej firmy wybierają bardzo świadomie tematy swojej działalności edukacyjnej, koncentrując uwagę na tych, które są specyficzne dla branż, w których funkcjonują. W ten sposób mogą być istotnym elementem strategii zrównoważonego rozwoju organizacji i wspierać zmiany społeczne w jej otoczeniu. Maja tez szanse na to, ze będą trwałe i nie znikną wraz z ograniczaniem budżetów. I tak sektor bankowy do swoich programów włącza na przykład działania mające na celu wzrost wiedzy klientów w zakresie zarządzania swoim długiem, usług bankowych i odpowiedzialnego z nich korzystania.

W branży telekomunikacyjnej istotnymi tematami są bezpieczeństwo w sieci i edukowanie w tym zakresie dzieci, młodzieży i ich rodziców, a także przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu. Tu z kolei firmy organizują warsztaty dla seniorów czy w ogóle dorosłych, którzy mieli dotąd ograniczone możliwości obsługi komputera.

Z kolei branża farmaceutyczna uczy, jak bezpiecznie przyjmować leki, stosować profilaktykę zdrowotna. Edukacja zdrowotna to w ogóle oddzielny, bardzo pojemny segment, obejmujący także, niezależnie od branży, pracowników firm.

Wiedza o CSR

Oddzielna ważna kwestia jest zwiększanie wiedzy na temat tego, czym w ogóle są społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) i zrównoważony rozwój. Rosnące wyzwania społeczne, ekonomiczne i środowiskowe sprawiają, ze firmy starają się coraz bardziej świadomie planować i ewaluować nie tylko swoje działania edukacyjne, ale szerzej – zarządzać swoim wpływem na otoczenie.

Konieczne zmiany, które powinny nastąpić dla dobra nas wszystkich, to lista 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju ogłoszonych przez ONZ we wrześniu ub.r. Bez udziału biznesu nie uda się ich wprowadzić. Jednak biznes także potrzebuje wsparcia, by mógł się rozwijać w sposób zrównoważony z korzyścią dla siebie i otoczenia. Działalność edukacyjna biznesu to przedmiot obowiązkowy, także, a może przede wszystkim, dla jego otoczenia, interesariuszy.

Autorzy

Marzena Strzelczak

Marzena Strzelczak

Prezeska Forum Odpowiedzialnego Biznesu, na stanowisku Dyrektorki Generalnej od października 2014 roku. Od końca 2015 roku odpowiada także za koordynację polskiej Karty Różnorodności i współpracę z Platformą Diversity Charters przy Komisji Europejskiej.

Ekspertka w zakresie komunikacji i CSR, coach ICC. Doświadczenie zawodowe zdobywała w dużych grupach kapitałowych, w branży finansowo-ubezpieczeniowej oraz w sektorze energetycznym m.in. jako menedżerka/dyrektorka ds. komunikacji korporacyjnej, pełnomocniczka Zarządu ds. Strategii Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu, szefowa zespołu dialogu ze społecznościami lokalnymi, członkini zarządu korporacyjnej fundacji.

Na co dzień koordynuje program Karta Różnorodności i zarządza Zespołem FOB, uczestnicząc w kształtowaniu wszystkich projektów i programów Forum w wyjątkowym gronie kreatywnych indywidualistów, doskonałych również w pracy zespołowej.

Absolwentka polonistyki UW, studiów podyplomowych dotyczących PR, marketingu i CSR w Polsce i za granicą m.in. na Uniwersytecie w Genewie i na Uniwersytecie w Cambridge.

Prywatnie, nie wyobraża sobie życia bez przyjaciół i czytania.