Artykuł ekspercki

Pękające mury między sektorami

25 czerwca 2015

Sukces we współczesnym świecie będą odnosiły te osoby, organizacje, firmy lub instytucje, które poza męskimi, posiadają także cechy charakterystyczne i powszechnie przypisywane kobietom. Nie chodzi tu jednak o przeciwstawianie sobie obu płci, ale o wprowadzenie równowagi do zarządzania, balansu, w którym mniej będzie rywalizacji, a więcej otwartości na współpracę.

John Gerzema i Michael D’Antonio, autorzy książki „Doktryna Ateny” wprowadzili w ostatnim czasie sporo zamieszania. Twierdzą, że sukces we współczesnym świecie będą odnosiły te osoby, organizacje, firmy lub instytucje, które poza męskimi, posiadają także cechy charakterystyczne i powszechnie przypisywane kobietom. Chodzi tu głównie o empatię, umiejętność współpracy i komunikatywność. Trzeba przyznać, że to dość śmiała teza w świecie, w którym, jak twierdzą sami autorzy, „dominują schematy myślenia i zachowania tradycyjnie postrzegane jako męskie: wzorce kontroli, rywalizacji i agresji”. Nie chodzi tu jednak o przeciwstawianie sobie obu płci, ale o wprowadzenie równowagi do zarządzania, balansu, w którym mniej będzie rywalizacji, a więcej otwartości na współpracę. Gerzema i D’Antonio nie są w tym poglądzie osamotnieni. Bill Drayton, założyciel Ashoki, głosi, że jedną z ważniejszych kompetencji przyszłości będzie empatia i zdolność współpracy. Do podobnych wniosków doszła firma Deloitte, która badała kompetencje przywódcze niezbędne do osiągania przez firmę sukcesów.

Potrzeba odbudowania relacji

Można by powiedzieć, że świat ma już dość rywalizacji! Na przestrzeni lat wpadliśmy w pułapkę bezrefleksyjnego pościgu za indywidualnym zyskiem, zapominając o tym, by zadbać o to co wspólne i wartościowe. Kiedy wiele organizacji środowiskowych bije na alarm, od lat borykamy się z kryzysem gospodarczym, nierówności społeczne wciąż narastają, coraz częściej zaczynamy przecierać oczy, zwalniać i nabierać dystansu. Poszukujemy wartości w życiu i sensu w tym, co robimy – coraz bardziej chcemy być świadomymi obywatelami i konsumentami. Jak grzyby po deszczu powstają i zyskują coraz więcej zwolenników ruchy i trendy konsumenckie typu SLOW, ludzie odbudowują wspólnoty (np. ruchy miejskie), rosną oczekiwania transparentności, ale też społecznego zaangażowania i odpowiedzialności wobec biznesu. Czujność konsumentów jest coraz bardziej wyostrzona, a brak zaufania do firm na razie nie słabnie. Biznes, by odpowiedzieć na oczekiwania coraz bardziej wymagających i poszukujących sensu konsumentów, musi realizować projekty wpisujące się w wyznawane przez nich wartości. Dążąc do tworzenia innowacyjnych rozwiązań, firmy muszą otworzyć się na budowanie relacji i angażować się w międzysektorowe alianse. Warto jednak zaznaczyć, że przez lata upowszechniany rywalizacyjny model funkcjonowania na rynku spowodował, że trudno jest przestawić się z uczestnictwa w grze pt. Ja wygrywam – ty przegrywasz na współpracę typu win-win. Bo tylko w takiej relacji możemy mówić o tworzeniu wspólnej wartości będącej obecnie najbardziej pożądanym modelem zarządzania.

Poza tym coraz bardziej oczywiste jest, że złożone problemy środowiskowe czy społeczne, z którymi się współcześnie borykamy, dotyczą nas wszystkich, bez względu na podmiot czy sektor, jaki reprezentujemy. Ich rozwiązanie wymaga połączenia sił i kompetencji, a to oznacza, że nie tylko przedsiębiorstwa, ale także NGO’s i instytucje publiczne stoją przed wyzwaniem rozbijania dzielących sektory murów.

Współpraca szansą zrównoważonego rozwoju

Na szczęście o kooperacji międzysektorowej mówi się coraz więcej, i coraz częściej podmioty z poszczególnych sektorów nie tylko zauważają, że wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem wymagają współpracy, ale także przedsiębiorstwa, organizacje i rządy dostrzegają, że tylko pracując razem, są w stanie osiągnąć rezultaty, jakich nie osiągnęłyby w pojedynkę. Aron Cramer – szef Business for Social Responsibility – nie ma wątpliwości, że do rozwoju absolutnie konieczne są partnerstwa. Jego zdaniem świat rozwija się w sposób wymagający tworzenia wspólnej wartości, a żaden pojedynczy podmiot czy sektor nie jest dziś w stanie samodzielnie dokonać rozwoju, który jest dziś tak bardzo potrzebny i oczekiwany.

Na świecie z roku na rok powiększa się liczba przedsięwzięć realizowanych we współpracy międzysektorowej. Jednym z nich jest brytyjski przykład projektu Working Links, który dowodzi, jak w sposób systemowy włączać na rynek pracy osoby narażone na wykluczenie społeczne. Chodzi głównie o byłych więźniów, długotrwale bezrobotnych, osoby po kryzysach psychologicznych i imigrantów. Na początku XXI wieku rząd brytyjski powołał spółkę Working Links, której akcjonariuszami jest administracja publiczna, agencje zatrudnienia – Manpower i Capgemini oraz organizacja pozarządowa Mission Australia. Bezrobotni są kierowani do Working Links przez podmioty publiczne, następnie agencje zatrudnienia diagnozują sytuację osoby bezrobotnej, a NGO’s wspierają tę osobę w zniwelowaniu deficytów będących przeszkodą w znalezieniu pracy. Rolą NGO’s jest pełna „obsługa” osoby wspieranej – jak trzeba kupić garnitur czy potrzymać za rękę przed rozmową o pracę, to NGO to robi. Jeśli pracownik utrzyma się w pracy przez min. pół roku, to budżet projektu wspierany jest przez środki publiczne.

Z kolei współpraca Marks&Spencer i organizacji Oxfam dotyczy promowania zrównoważonej produkcji i konsumpcji. Inicjatywa Shwopping w zamian za zniżkę na zakupy zachęca klientów M&S do pozostawienia w sklepie albo placówce Oxfam niechcianych i zniszczonych ubrań. Pozostawiona odzież trafia do second-handów, jest wykorzystywana przez projektantów lub poddana recyklingowi. Dochód z tej odzieży trafia do Oxfam i wspiera realizację celów organizacji.

Takich przykładów realizowanych na poziomie globalnym lub lokalnym jest już sporo. Cieszy również to, że także w Polsce obserwujemy dynamiczny rozwój międzysektorowych aliansów, o których pisaliśmy w publikacji FOB „15 przykładów społecznej odpowiedzialności biznesu. Partnerstwa międzysektorowe”.

Jest to ważne, tym bardziej że do międzysektorowej współpracy wzywa podpisany 19 czerwca w Mediolanie Manifest Enterprise 2020.

Autorzy

Marta Karwacka

Marta Karwacka

Dr Marta Karwacka. Zajmuje się rozwijaniem w Polsce dyskursu wokół problematyki społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR), na gruncie akademickim i praktycznym. Za swoją rozprawę doktorską na temat współpracy przedsiębiorstw z organizacjami pozarządowymi w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu otrzymała pierwszą nagrodę w VIII edycji konkursu VERBA VERITATIS.

Autorka i współautorka kilkunastu artykułów oraz indywidualnych i zespołowych badań poświęconych problematyce CSR. Uczestniczyła w pracach grup roboczych w Zespole ds. Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw funkcjonującym przy Ministerstwie Gospodarki. Jest rekomendowanym przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) ekspertem ds. CSR. W ramach współpracy z firmą GoodBrand&Company/ Better pracowała dla takich Klientów jak: TK Maxx, KGHM, Kruszwica, PGNiG, Nestle, Henkel Polska, Grupa Żywiec, Fundacja Fundusz Współpracy. Redaguje branżowy dodatek do Rzeczpospolitej „Kompendium CSR”, wykłada na prywatnych uczelniach (Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, WSB w Toruniu, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tischnera).

Mirella Panek-Owsiańska

Absolwentka nauk politycznych o specjalności marketing polityczny; Szkoły Liderów oraz programów International Visitors Departamentu Stanu USA poświęconych demokracji, prawom człowieka i CSR. Stypendystka Lecha Wałęsy i Rady Europy.

Odpowiada za kontakty z kluczowymi interesariuszami w Polsce, współpracuje z CSR Europe i The World Business Council for Sustainable Development (WBCSD). Autorka artykułów i komentarzy prasowych, członkini jury konkursu Raporty Społeczne oraz innych konkursów poświęconych społecznej odpowiedzialności biznesu. Prowadzi zajęcia dla studentów na podyplomowych studiach z zakresu CSR i PR.

Była ekspertka w Komitecie Technicznym ds. Społecznej Odpowiedzialności w ramach Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, brała udział w tworzeniu i promocji Normy ISO 26000. Członkini Grupy Roboczej ds. promocji odpowiedzialnego biznesu przy Ministerstwie Gospodarki.

Posiada doświadczenie współpracy z trzema sektorami, przez wiele lat zajmowała się polityką, koordynowała program „Demokracja bez kobiet to pół demokracji”, współpracowała m.in. z Hanną Suchocką i Barbarą Piwnik. Trenerka – przeszkoliła ponad 500 działaczy i działaczek społecznych i politycznych, m.in. z Białorusi, Kuby, Serbii i Kirgistanu. Przez 4 lata pełniła funkcję rzeczniczki prasowej polskiej sekcji Amnesty International.