Artykuł ekspercki

Odpowiedzialność za środowisko

23 grudnia 2015

O ile aspekty społeczne są dość szeroko dyskutowane i analizowane w kręgach biznesowych, o tyle dyskusja o wymiarze środowiskowym często ogranicza się w wielu przypadkach do wskazania prostych działań organizacyjnych, jak zielone biuro czy segregacja odpadów. Nie oznacza to jednak, że w organizacjach biznesowych nie podejmuje się różnorodnych inicjatyw i wdrażania „zielonych” rozwiązań, ale są one zazwyczaj mniej widoczne lub słabiej promowane. Nie ulega wątpliwości, że obszar odpowiedzialności środowiskowej jest trudny i wymaga sporego nakładu czasu, a nierzadko także środków finansowych.

Jednakże ta sfera CSR zdefiniowana w ujęciu strategicznym i traktowana jako część systemu zarządzania, może być cennym źródłem przewagi konkurencyjnej. O odpowiedzialności za środowisko nie można zapominać. Tym bardziej że ostatnie lata pokazują, iż kwestie bezpośrednio związane z prowadzeniem biznesu, jak wyczerpywanie się surowców naturalnych, w tym malejące zasoby wody, zanieczyszczenie powietrza czy emisja CO2, mają swoje bezpośrednie skutki w rachunku ekonomicznym przedsiębiorstw. Dla przykładu problem emisji CO2 doczekał się wielu opracowań, dyskusji i debat na poziomie międzynarodowym, w których próbuje się go rozwiązać przy aktywnym współudziale biznesu. Najważniejsze są jednak konkretne działania, np. te związane z realnym ograniczaniem emisji przy wysiłku wszystkich graczy życia społeczno-gospodarczego i takich organizacji jak Carbon Disclosure Project.

Przedsiębiorstwa zainteresowane wdrażaniem rozwiązań prośrodowiskowych mają do dyspozycji wiele narzędzi i metod, dzięki którym możliwe jest doskonalenie tego wymiaru funkcjonowania organizacji. Warto wspomnieć np. o systemie zarządzania środowiskowego, w którym podkreśla się rolę wpływów środowiskowych i zarządzania nimi w całym cyklu życia produktu (ISO 14001:2015) czy środowiskowej ocenie cyklu życia uwzględniającej interes szerokiej grupy interesariuszy. Czystsza produkcja należy do grupy inicjatyw związanych z minimalizowaniem ilości odpadów i zanieczyszczeń.

W swoim założeniu wspomniana koncepcja ma służyć podejściu prewencyjnemu do ochrony środowiska (Pollution Prevention) i stanowić praktyczną realizację zasady 3R (reduce, reuse, recycle), ze szczególnym uwzględnieniem pierwszego elementu. Ważną informację dla konsumentów niosą etykiety środowiskowe. Na świecie funkcjonuje wiele znaków środowiskowych, które niosą informację na temat danego produktu. Zwykle odnoszą się do spełniania określonych działań na rzecz środowiska, jak energooszczędne rozwiązania, bardziej wydajne wykorzystanie surowców, unikanie środków chemicznych w procesie nawożenia itp.

Środek ciężkości w debacie nad odpowiedzialnością na rzecz środowiska w ciągu kilku ostatnich dziesięcioleci przesunął się z rozmów o tym, czy przedsiębiorstwa powinny angażować się ponad to, co ustalone przepisami prawa, w kierunku tego, jak skutecznie i efektywnie korzystać z dostępnych rozwiązań, by kreować długoterminową wartość organizacji. Już teraz sporo branż, jak np. spożywcza, energetyczna czy tekstylno-odzieżowa, z którymi wiąże się wiele wyzwań środowiskowych, przygotowuje plany i wdraża strategie działania odpowiadające na zidentyfikowane wyzwania.

Praktyka

Z pojęciem odpowiedzialności społecznej nierozłącznie kojarzy się również odpowiedzialność za środowisko. W tej sferze odpowiedzialności znajdują się różne sposoby, metody i narzędzia, dzięki którym organizacja może ograniczać negatywne wpływy na środowisko. Należą do nich również innowacje, które pozwalają na wykorzystywanie rozwiązań alternatywnych i przyjaznych środowisku. W firmie CEMEX Polska takim rozwiązaniem są paliwa będące wyselekcjonowanymi palnymi odpadami, które posiadają wartość opałową.

Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania w piecach cementowych organizacja uzyskała jeden z najbardziej ekologicznych sposobów utylizacji odpadów i ograniczyła emisję C02. Paliwa alternatywne to również sposób na ograniczanie ilości odpadów komunalnych i przemysłowych, które zwykle trafiają na wysypiska. Zintegrowane podejście do zarządzania aspektami środowiskowymi pozwala maksymalizować korzyści środowiskowe przy jednoczesnej poprawie wyników biznesowych. W dobie rosnących wyzwań środowiskowych coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na wdrożenie długoletnich strategii, które w szczególny sposób uwzględniają aspekty środowiskowe. Zarządzanie wpływem na środowisko i budowanie długookresowego planu działania jego ograniczenia staje się podstawą strategii i polityk środowiskowych przedsiębiorstw.

Do firm, które są tego świadome, należy P&G, który zdefiniował swoje obszary kluczowe oraz cele strategiczne na rzecz rozwoju zrównoważonego, dając tym samym wyraz praktycznej realizacji idei. Wśród obszarów priorytetowych znalazła się m.in. konieczność zmniejszenia emisji CO2 i rozwój innowacji produktowych, które służą środowisku. Tylko właściwe rozumienie rozwoju zrównoważonego jako dającego możliwość osiągania przewagi konkurencyjnej i doskonalenia działań na każdym etapie organizacji wywołuje konkretną zmianę. Jest elementem motywującym dla odkrywania nowej jakości oraz właściwego postrzegania roli biznesu w społeczeństwie.

album biznes ktory zmienia swiat okladkaWięcej informacji i komentarze eksperckie do artykułu znajdują się w naszej jubileuszowej publikacji „Biznes, który zmienia świat”

 

Autorzy

Agata Rudnicka

Agata Rudnicka

Zajmuje się problematyką społecznej odpowiedzialności i rozwoju zrównoważonego od 10 lat. Wykładowca na Wydziale Zarządzania UŁ. Autorka wielu publikacji naukowych i eksperckich poświęconych problematyce społecznej odpowiedzialności. Od 2010 roku prezeska fundacji CSR Impact. Trenerka i szkoleniowiec. Współautorka jednych z pierwszych w Polsce badań poświęconych współpracy organizacji pozarządowych z biznesem. Współrealizatorka pierwszego w Polsce portalu o modzie odpowiedzialnej i alternatywnej Altmoda.pl. Działaczka i członkini różnych organizacji zajmujących się upowszechnianiem idei społecznej odpowiedzialności. Głównymi obszarami jej zainteresowań są: strategiczne podejście do społecznej odpowiedzialności, problematyka rozwoju zrównoważonego i odpowiedzialności w łańcuchach dostaw oraz kwestie związane z edukacją na rzecz CSR i rozwoju zrównoważonego. Jedna z 50 kobiet polskiego CSR na liście FOB. Certyfikowana menedżer projektów i tutor.