Artykuł ekspercki

Nowe informacje na temat równouprawnienia płci

27 lipca 2018

Artykuł pochodzi z Raportu „Odpowiedzialny biznes w Polsce 2017. Dobre praktyki” wydanego przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu w kwietniu 2018 roku.

Równouprawnienie płci to jedna z podstawowych wartości Unii Europejskiej. Ważnym zadaniem w ramach tego nadrzędnego celu jest osiągnięcie równości w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn, stanowiące element programu „Strategiczne zaangażowanie na rzecz równouprawnienia płci na lata 2016–2019”.

Zadanie to przyczyni się także do realizacji celów europejskiego filaru praw społecznych (wytyczonych przez Parlament, Radę i Komisję na szczycie społecznym na rzecz sprawiedliwego zatrudnienia i wzrostu gospodarczego, który odbył się w Göteborgu 17 listopada), zwłaszcza drugiej zasady, dotyczącej zapewnienia równouprawnienia płci we wszystkich obszarach, oraz trzeciej zasady, dotyczącej równości szans.

Komisja nadal działa na rzecz równouprawnienia płci. W UE średnia różnica w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn wynosi obecnie około 16%. Przyczyn takiej sytuacji jest wiele. Stanowiska kierownicze zajmują w przeważającej części mężczyźni, zwłaszcza na najwyższym szczeblu zarządzania w firmach i organizacjach. W grupie dyrektorów naczelnych (CEO) kobiety stanowią mniej niż 5%.

Wyrównanie wynagrodzenia kobiet i mężczyzn pozostaje priorytetem polityki równouprawnienia płci. Dwudziestego listopada [2017 r] Komisja przyjęła plan działania na lata 2017–2019 dotyczącego różnic w wynagrodzeniu. Planowi temu towarzyszy raport z oceny zaleceń Komisji w sprawie przejrzystości wynagrodzeń z 2014 roku. Jest ona kluczowa w ujawnianiu różnic w wynagrodzeniu w firmach, a stosunkowo słabe działania w reakcji na zalecenia Komisji świadczą o potrzebie dalszych działań na rzecz przejrzystości na szczeblu UE. Zgodnie z tym raportem Komisja oceni potrzebę podjęcia kroków ustawodawczych.

Proponowanej dyrektywie w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym pracujących rodziców i opiekunów przyznano najwyższy priorytet przy uchwalaniu nowych przepisów UE w dziedzinie równouprawnienia. Włączono ją do programu prac Komisji na 2018 rok.  Głównym celem inicjatywy dotyczącej tworzenia równowagi między życiem zawodowym a prywatnym jest walka z dyskryminacją kobiet na rynku pracy.

Zwiększenie udziału kobiet w rynku pracy jest korzystne dla pracujących rodziców i opiekunów oraz sprzyja zapewnieniu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Jest korzystne dla firm, gdyż ułatwia im przyciągnięcie i zatrzymanie utalentowanych pracowników. Jest także korzystne dla państw należących do UE, które obecnie tracą łącznie 370 miliardów euro rocznie z powodu istnienia różnic w zatrudnieniu kobiet i mężczyzn. Straty gospodarcze spowodowane brakiem równości na rynku pracy sięgają 2,8% PKB UE.

Wobec braku wystarczających postępów i zaangażowania na rzecz większego udziału kobiet w zarządzaniu przedsiębiorstwami Komisja podjęła w 2012 roku działania mające na celu zwiększenie udziału kobiet w zarządach spółek giełdowych oraz przedstawiła projekt dyrektywy, która miałaby zapewnić zwiększenie do 40% udziału dyskryminowanej płci w zarządach spółek publicznych bez uprawnień wykonawczych. Państwa członkowskie mogą zapewnić niższy udział (33%), pod warunkiem że będzie on obejmować także stanowiska z uprawnieniami wykonawczymi. Dyrektywa jest neutralna pod względem płci i nie ustanawia sztywnych kryteriów, których niespełnienie powodowałoby sankcje. Dyrektywa nie dotyczy MŚP oraz spółek nienotowanych na giełdzie. Jest rozwiązaniem tymczasowym, które wygaśnie 31 grudnia 2033 roku.

Zwalczanie dyskryminacji wymaga od pracodawców uznania i docenienia wartości kobiet i mężczyzn różniących się wiekiem, zdolnościami, pochodzeniem etnicznym, przekonaniami religijnymi i orientacją seksualną; przynosi to firmie korzyści również z ekonomicznego punktu widzenia. Komisja Europejska popiera dobrowolne inicjatywy przyczyniające się do zapewnienia różnorodności i zachęca firmy, instytucje publiczne oraz organizacje non profit do podpisania Karty Różnorodności. Polska Karta Różnorodności powstała w lutym 2012 roku z inicjatywy Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Do dziś podpisało ją ponad 200 sygnatariuszy.

Przemoc wobec kobiet to również temat o kluczowym znaczeniu w naszej działalności. UE podpisała Konwencję Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, tzw. konwencję stambulską, która może zapewnić wspólną unijną wizję działań we wszystkich obszarach kompetencji UE i państw członkowskich. Mamy nadzieję, że osiągniemy spójność w podejściu do tego tematu różnych państw członkowskich.

Najnowsza inicjatywa na rzecz równouprawnienia płci i zwalczania przemocy to „Kobiety w transporcie – platforma UE na rzecz zmiany”. Inicjatywa została zainaugurowana 27 listopada 2017 roku i będzie stanowić forum wymiany najlepszych praktyk.

Autorzy

Irena Moozova

Irena Moozova

Dyrekcja Generalna ds. Sprawiedliwości i Konsumentów, Komisja Europejska