Inwestowanie społecznie odpowiedzialne – nowa publikacja warta uwagi

„XXI wiek ma być okresem w historii świata charakteryzującym się ogólnym niedoborem czystego powietrza i wody, malejącymi zasobami ropy i brakiem ziemi pod uprawy żywności. W konsekwencji odpowiedzialność społeczna i zrównoważony rozwój są jednymi z istotnych wyzwań współczesnej cywilizacji i nie mogą być obojętne dla uczestników rynków finansowych”.

W ten sposób rozpoczyna opowieść o etycznych rozwiązaniach w sprawach finansowych Monika Czerwonka, w wydanej niedawno książce „Inwestowanie społecznie odpowiedzialne” [1].  I trudno się z tymi słowami nie zgodzić – zwłaszcza w obliczu rosnącego rozwarstwienia społecznego, degradacji środowiska naturalnego, a także kryzysu gospodarczego, który swoim zasięgiem stopniowo obejmuje wszystkie kraje na świecie.

Dlaczego warto sięgnąć po tę książkę? Powodów jest kilka.

Po pierwsze, ponieważ problematyka inwestowanie społecznie odpowiedzialnego (SRI – Socially Responsible Investing) jest w Polsce stosunkowo mało znana. Tym bardziej więc cieszy pojawienie się na naszym rynku wydawniczym  publikacji ukierunkowanej właśnie na polskie realia.

Po drugie, ponieważ książka prezentuje wszechstronne podejście do etycznego inwestowania. Ukazuje różne strategie  etycznego inwestowania, opisuje kwestie rentowności SRI, ale przede wszystkim szeroko nakreśla obraz polskiego rynku SRI.

Po trzecie, i właściwie zasadnicze, ponieważ autorka omawia wyniki ogólnopolskich badań „Inwestowanie Etyczne 2011”, których głównym celem było dostarczenie informacji na temat popularności idei SRI w Polsce oraz form i narzędzi stosowanych w praktyce SRI. Badania zostały zrealizowane za pomocą zestandaryzowanej ankiety, umieszczonej na stronie Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych w Polsce. Ankietę wypełniło 361 osób, dobranych w sposób nielosowy, w związku z tym nie możemy mówić o reprezentatywności badań. Tak liczba respondentów pozwala jednak na ujrzenie głównych tendencji w podejściu do SRI.

Wyniki badań skłaniają do refleksji.  Ponad połowa przebadanych inwestorów indywidualnych zna koncepcje SRI, jednak mimo stosunkowo wysokiej świadomości idei, 67% badanych nie korzysta z żadnych form narzędzi SRI/CSR.  Wśród najczęściej wymienianych kryteriów pozytywnych doboru spółek do portfela pojawiły się takie kwestie jak poszanowanie praw pracowniczych, ochrona środowiska naturalnego oraz wytwarzanie usług, produktów społecznie użytecznych. Czynnikiem eliminującym spółkę dla badanych jest przede wszystkim łamanie praw człowieka, czerpanie dochodów z pornografii oraz prowadzenie testów na zwierzętach. Ponadto badania pokazały, że istnieje spory potencjał na rozwój rynku SRI w Polsce.

Nowatorskim podejściem do badania SRI zastosowanym przez Monikę Czerwińską jest sprawdzenie, czy na stosunek do etycznego inwestowania mają wpływ cechy społeczno-demograficzne osób inwestujących. I okazało się, że kobiety są bardziej otwarte na ideę SRI niż mężczyźni, podobnie jak osoby wierzące w stosunku do agnostyków.  Ciekawe są również wyniki badań opisujące stosunek duszpasterstwa katolickiego do idei etycznego inwestowania.

Po lekturze książki Moniki Czerwonki pozostaje jednak pewien niedosyt. Ukierunkowanie wyłącznie na inwestorów indywidualnych zagospodarowuje jedynie wycinek rzeczywistości związanej ze społecznie odpowiedzialnym inwestowaniem.  Niemniej jednak  stanowi wartościowy wkład do rozwoju zarówno nauk ekonomicznych i społecznych, jak również do popularyzacji idei SRI w Polsce.

1. Monika Czerwonka. 2013. Inwestowanie społecznie odpowiedzialne. Warszawa: Wydawnictwo Difin, stron 206

Agata Gruszecka-Tieśluk, Menedżerka ds. zarządzania wiedzą FOB

Autorzy