Global Reporting Initiative – czyli trochę o raportowaniu społecznym

Zadaniem GRI jest rozpowszechnianie na całym świecie wytycznych dotyczących tzw. Sustainability Reports, czyli raportów odnoszących się do zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw, rządów i organizacji pozarządowych. Głównym celem GRI jest stworzenie międzynarodowych standardów raportowania dobrowolnie wykorzystywanych w sprawozdawczości w zakresie sfery ekonomicznej, środowiskowej i socjalnej. Inicjatywa ta ma również na celu wspieranie przejrzystości w działalności gospodarczej poprzez podnoszenie jakości raportów.

Szkic wytycznych GRI dotyczących raportowania (GRI’s Sustainability Reporting Guidelines) opublikowano w marcu roku 1999. W latach 1999-2000 przeprowadzono fazę pilotażową, w której przetestowano 21 przedsiębiorstw w kontekście wprowadzanych wytycznych. Wyniki były komentowane przez wielu przedstawicieli przedsiębiorstw, jak również przez ekspertów niezwiązanych z przedsiębiorstwami. W roku 2004 zostały przedstawione najnowsze wyniki pracy w postaci wytycznych „G3” („G3” Guidelines).

Inicjatywa GRI oparta jest na zasadach i praktykach promujących rzetelną sprawozdawczość i stosowanie się do wytycznych. Wytyczne te przeznaczone są dla organizacji, które chcą przedstawiać raporty dotyczące gospodarczych, ekologicznych lub społecznych aspektów ich działalności, produktów, czy usług. Zagadnienia, które muszą być uwzględnione w sprawozdaniu to:

1. Wizja i strategia: przedstawienie strategii organizacji składającej sprawozdanie odnośnie kwestii zrównoważonego rozwoju, w tym oświadczenie kierownictwa.
2. Profil: przegląd struktury i działań organizacji składającej sprawozdanie oraz zakres raportu.
3. Struktura i systemy zarządzania: opis struktury organizacyjnej, programów działania i systemów zarządzania, w tym dotyczących włączenia interesariuszy w działania firmy.
4. Wskaźnik zawartości GRI (GRI Content Index): tabela dostarczona przez organizację składającą sprawozdanie, wskazująca, gdzie znajdują się informacje w raporcie organizacji.
5. Wskaźniki wyników: ocena wpływu albo oddziaływania organizacji składającej sprawozdanie, obejmująca wskaźniki wyników zintegrowanych, ekonomicznych, środowiskowych i społecznych.

Wskaźniki w ramach GRI obejmują następujące kategorie:

• wpływ ekonomiczny (aspekty: wyniki ekonomiczne; obecność na rynku oraz pośrednie wpływy ekonomiczne),
• wpływ środowiskowy (aspekty: materiały; energia; woda; bioróżnorodność; emisje, ścieki i odpady; produkty i usługi; transport; ogólne wydatki i inwestycje na ochronę środowiska),
• praktyki pracy i godne warunki pracy (aspekty: zatrudnienie; stosunki między pracownikami; higiena pracy; szkolenia i edukacja; różnorodność i równość szans),
• prawa człowieka (aspekty: praktyki inwestycji i zaopatrzenia; dyskryminacja; wolność stowarzyszeń i negocjacji w sprawie zbiorowych układów pracy; praca dzieci; przymus pracy; bezpieczeństwo; prawa rdzennych mieszkańców),
• odpowiedzialność wobec społeczeństwa (aspekty: społeczeństwo; korupcja; polityka publiczna; zachowania konkurencyjne; zgodność)
• odpowiedzialność za produkt (aspekty: zdrowie i bezpieczeństwo konsumentów; znakowanie produktów i usług; komunikacja marketingowa; prywatność konsumenta; zgodność).

Budowanie raportu zgodnie z wytycznymi GRI powinno uwzględniać szereg zasad:

Zasada przejrzystości – jasne przedstawienie procesów, operacji oraz odbioru raportu, konieczne dla podniesienia jego wiarygodności.

Zasada włączenia – organizacja, która chce tworzyć raport powinna, celem poprawienia jego jakości, włączyć do procesu również swoich interesariuszy.

Możliwość kontroli – dane i informacje powinny zostać zebrane, przeanalizowane i upublicznione w taki sposób, by możliwość wewnętrznym lub zewnętrznym audytorom sprawdzenie ich rzetelności.

Zasada zrozumiałości – wszystkie istotne dla odbiorców informacje, które umożliwiają ocenę organizacji pod kątem jej zrównoważonego rozwoju powinny mieć formę spójnego raportu, który dotyczy zadanych obszarów działalności oraz określonych ram czasowych.

Zasada stosowności – oznacza stopień znaczenia nadanego konkretnym aspektom, czynnikom czy informacjom. Przedstawia ona poziom, od którego informacja staje się na tyle istotna, że należy wykorzystać ją w raporcie.

Zasada kontekstu zrównoważonego rozwoju – przy tworzeniu raportu organizacja powinna przedstawiać swoje osiągnięcia w szerszym kontekście ekologicznym i społecznym, celem zwiększenia zrozumiałości przytaczanych informacji.

Zasada dokładności – dotyczy osiągnięcia konkretnego stopnia dokładności informacji zawartych w raporcie. Celem tej zasady jest obniżenie ilości błędów w taki sposób, żeby odbiorca raportu mógł podejmować decyzje wiedząc, że otrzymane informacje są wiarygodne.

Zasada neutralności – raporty nie mogą być wybiórcze w przedstawianiu informacji, powinny one stanowić możliwie dobrze wyważoną ocenę osiągnięć przedsiębiorstwa.

Zasada porównywalności – raz wybrane granice i obszary raportu powinny być stałe. Wymaga się również, żeby organizacja przedstawiająca raport informowała o wszystkich zmianach zachodzących w tworzeniu raportu.

Zasada klarowności – informacje powinny być podane w takiej formie, która umożliwi ich udostępnienie możliwie najliczniejszej grupie interesariuszy, a jednocześnie zachowa odpowiedni stopień dokładności przekazywanych informacji.

Zasada aktualności – raporty powinny być przedstawiane systematycznie w ten sposób, aby były one dopasowane do potrzeb odbiorców oraz uwzględniały charakter zawartych informacji.

Wielonarodowe firmy w coraz większym stopniu korzystają z wytycznych GRI, inicjując działania w zakresie odpowiedzialności społecznej albo sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju. Potencjalnie wytyczne te mogą stanowić nieoficjalną, międzynarodową normę w zakresie sprawozdawczości przedsiębiorstw. Biura badania inwestycji trwałych coraz częściej je wykorzystują, typując firmy, w które warto inwestować.

Coraz więcej organizacji powołuje się w swoich raportach na wytyczne GRI. Liczba ta jest ważnym świadectwem rozwoju GRI, dowodem ciągłego zainteresowania wytycznymi i przyswajania ich na całym świecie. Ostatnio ICFTU – ogólnoświatowe federacje związków zawodowych – oraz TUAC zaangażowały się w działania GRI. Według przedstawiciela Związkowego Komitetu Doradczego przy OECD federacje te są świadome, że wytyczne GRI stają się de facto standardem przemysłowym w zakresie sprawozdawczości niefinansowej.

Bibliografia

• http://www.nachhaltigkeit.info/artikel/gri_global_reporting_initiative_960.htm
• http://www.osha.europa.eu/publications/reports/210/report_csr_pl.pdf
• http://www.globalreporting.org

Autorzy