Biznes, etyka, odpowiedzialność

„Biznes, etyka, odpowiedzialność” pod redkacją prof. Wojciecha Gasparskiego jest podręcznikiem akademickim z zakresu etyki i społecznej odpowiedzialności biznesu adresowanym do studentów i wykładowców, ponadto może być pomocna w kształceniu i doskonaleniu pracowników firm i przedsiębiorstw.

Fragment słowa wstępnego

Wprawdzie współczesna etyka biznesu odwołuje się nader często do tradycji uczciwości kupieckiej – i czyni to niejednokrotnie z powodzeniem – obecnie jednak różni się ona od wcześniejszej etyki gospodarczej. Różnice spowodowane są tym, że dzisiejsza gospodarka w coraz większym stopniu jest inspiratorem nauki i techniki i vice versa. Dlatego właśnie społeczeństwa krajów rozwiniętych nazywane są społeczeństwami wiedzy (Drucker 1999).

Współczesna gospodarka wymaga nie tylko wiedzy ekonomicznej i technicznej, ale także wiedzy o etycznym kontekście działalności gospodarczej. Z tego względu kształcenie z zakresu etyki biznesu zyskuje na znaczeniu. Uczestnicy Ogólnopolskiego Kongresu Etyki i Społecznej Odpowiedzialności Biznesu, jaki obradował w grudniu 2009 r. w Warszawie, przyjęli Deklarację wzywającą do traktowania etycznego wymiaru w gospodarce i biznesie w sposób podobny do tego, jak traktuje się wymiar etyczny w medycynie i badaniach naukowych oraz innych zawodach zaufania publicznego.

Etyczne problemy działalności gospodarczej zostały w ostatnich dziesięcioleciach rozszerzone o zagadnienia związane z globalizacją. Globalny poziom etyki biznesu dołączył, jako czwarty, do trzech poziomów, na których etyka biznesu była uprawiana wcześniej. Są to łącznie: (1) poziom mikro, tj. poziom zachowań ludzi zaangażowanych w działalność gospodarczą, (2) poziom pośredni, mezo, tj. poziom działalności organizacji, firm czy przedsiębiorstw, (3) poziom makro, tj. poziom ustroju gospodarczego kraju lub związku krajów takiego, jakim jest Unia Europejska, oraz (4) poziom globalny, tj. poziom gospodarki światowej.

Rozwiązaniom z zakresu etyki biznesu towarzyszą elementy infrastruktury składającej się na zespół przedsięwzięć nazywanych społeczną odpowiedzialnością biznesu. Komisja Wspólnot Europejskich ogłosiła w tej kwestii specjalny dokument, tzw. Białą Księgę. Wyzwaniom etycznym biznesu są poświęcone światowe kongresy etyki biznesu organizowane co cztery lata przez International Society of Business, Economics and Ethics (ISBEE). V Światowy Kongres ISBEE zwołano do Warszawy na lipiec 2012 r.

Książka Biznes, etyka, odpowiedzialność – podobnie jak encyklopedyczny podręcznik Handbook of Economics and Ethics (Peil, Staveren, red., 2009) – powstała dzięki współpracy znawców problematyki, którzy mają ambicję przyczynienia się do odrodzenia postrzegania ekonomii jako nauki moralnej oraz wskazania znaczenia endo- i egzomoralności działalności biznesowej oraz związanych z nią zawodów menedżerskich. Skłania do tego rozziew między tym, czego po biznesie spodziewano się przed laty, a rzeczywistością lat ostatnich i dnia dzisiejszego. Mówiłem o tym na konferencji poświęconej etyce biznesu zorganizowanej w lipcu 2010 r. na Zamku Królewskim w Warszawie przez International Association for Human Values.

Autorzy