Greenwashing na celowniku Komisji Europejskiej

Komisja Europejska opublikowała wyniki analizy, której celem było zweryfikowanie internetowych platform zakupowych pod kątem ewentualnych naruszeń unijnego prawa ochrony konsumentów. Tym razem na tapet wzięto greenwashing.

W tym roku, po raz pierwszy w historii, głównym przedmiotem kontroli był greenwashing, tj. praktyka polegająca na tym, że przedsiębiorstwa twierdzą, że robią więcej dla środowiska niż ma to miejsce w rzeczywistości. W ramach akcji kontrolnej przeanalizowano opisy i informacje zamieszczane w internecie przez firmy z różnych sektorów, takich jak odzieżowy, kosmetyczny czy sektor AGD.

Zdaniem krajowych organów kontrolnych w 42 proc. przypadków zachodziło uzasadnione podejrzenie, że rzekomo prośrodowiskowe i proekologiczne sformułowania zamieszczane na stronach internetowych były przesadne, fałszywe i wprowadzały konsumentów w błąd. Tym samym w świetle przepisów UE potencjalnie kwalifikowały się jako nieuczciwe praktyki handlowe. Zdaniem Komisji problem greenwashingu stał się jeszcze ważniejszy choćby ze względu na to, że konsumenci coraz częściej wybierają produkty przyjazne dla środowiska.

– Coraz więcej ludzi preferuje ekologiczny styl życia. Podziwiam przedsiębiorstwa, które starają się produkować ekologiczne produkty lub świadczyć ekologiczne usługi. Mamy jednak również do czynienia z pozbawionymi skrupułów handlowcami, którzy mydlą konsumentom oczy, publikując niejasne, fałszywe lub przesadne twierdzenia. Komisja w pełni angażuje się w działania na rzecz wzmocnienia pozycji konsumentów w zakresie zielonej transformacji, a także na rzecz przeciwdziałania pseudoekologicznemu marketingowi. Jest to jeden z głównych priorytetów nowego programu na rzecz konsumentów przyjętego jesienią ubiegłego roku – powiedział Didier Reynders, komisarz do spraw wymiaru sprawiedliwości

Główne wnioski

W toku szerzej zakrojonego przeglądu Komisja i organy odpowiedzialne za egzekwowanie praw konsumentów dokładniej zbadały 344 twierdzenia, które wydawały się wątpliwe. W toku analizy ustaliły, że:

• w ponad połowie przypadków firmy nie dostarczyły konsumentom wystarczających informacji, aby ci mogli ocenić prawdziwość opisów i deklaracji;
• w 37 proc. przypadków twierdzenia zawierało niejasne i ogólne informacje, takie jak „świadomy”, „przyjazny dla środowiska”, „zrównoważony”, które miały na celu wywołanie wśród konsumentów nieuzasadnionego wrażenia, że dany produkt nie ma negatywnego wpływu na środowisko;
• w 59 proc. przypadków firma nie przedstawiła łatwo dostępnych dowodów na poparcie prezentowanych deklaracji.

Tegoroczna akcja kontrolna prowadzona była z organami odpowiedzialnymi za egzekwowanie praw konsumentów na całym świecie. Wyniki analiz Międzynarodowej Sieci Ochrony i Egzekwowania Praw Konsumenta (ICPEN) wskazują na podobne tendencje w ujęciu globalnym. Więcej informacji tutaj >>.

Co dalej?

Krajowe organy skontaktują się z przedsiębiorcami, aby poinformować ich o wykrytych problemach i dopilnować, by w razie potrzeby zostały one rozwiązane. Wyniki akcji kontrolnej zostaną uwzględnione w ocenie skutków, która ma zostać przygotowana w związku z nowym wnioskiem ustawodawczym w sprawie wzmocnienia pozycji konsumentów na rzecz zielonej transformacji, zapowiedzianym w nowym programie na rzecz konsumentów.

Kontekst

Przegląd stron internetowych koncentrujący się na problemie greenwashingu jest jedną z kilku inicjatyw podejmowanych przez Komisję w celu umożliwienia konsumentom dokonywania bardziej zrównoważonych wyborów. Kolejną jest zobowiązanie do ekologicznej konsumpcji, zainicjowane przez komisarza Reyndersa 25 stycznia 2021 r., a także wniosek ustawodawczy mający na celu wzmocnienie pozycji konsumentów na rzecz zielonej transformacji dzięki lepszym informacjom na temat zrównoważonego charakteru produktów oraz lepszej ochronie przed pewnymi praktykami, takimi jak pseudoekologiczny marketing i przedwczesne postarzanie produktów. Ponadto przedstawiony zostanie wniosek ustawodawczy w sprawie uzasadniania twierdzeń dotyczących ekologiczności w oparciu o metody oznaczania śladu środowiskowego.

W ramach strategii „od pola do stołu” Komisja zaproponuje zharmonizowane obowiązkowe etykietowanie zawierające informacje o wartości odżywczej z przodu opakowania, aby umożliwić konsumentom dokonywanie świadomych, zdrowych i zrównoważonych wyborów produktów spożywczych. W przypadku różnych artykułów gospodarstwa domowego unijna etykieta energetyczna zapewnia już jasne i proste informacje o efektywności energetycznej produktów, co pozwala konsumentom zaoszczędzić na rachunkach za energię w gospodarstwach domowych i jednocześnie przyczynia się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w całej UE.

Według niedawnego badania monitorującego rynek konsumencki 78 proc. konsumentów uznało prawdopodobny wpływ artykułów gospodarstwa domowego na środowisko za bardzo ważny lub dość ważny przy dokonywaniu swoich wyborów.

Źródło: ec.europa.eu